834.
vay t edilir ki, camaat Müzd lif
topland gec
sma bint bu B kr
oraya g lib namaz q ld . O, bir q
r namaz q ld qdan sonra (köl likd n azad
etdiyi Abdullahdan): “O lum, ay batd
?”– dey soru du.
(Abdullah dedi:) “M n: “Xeyr!”- dey cavab verdim. sma bir q
r d na-
maz q ld qdan sonra (yen ): “Ay batd
?”– dey soru du. M n: “B li!”– dey ca-
vab verdim. sma: “Yola dü ün!”– dey buyurdu. Biz (Minaya) yolland q. N -
hay t, o, g lib böyük sütuna
1
da atd qdan sonra m nzilin qay b (orada)
sübh namaz q ld . M n ona dedim: “Xan m, dey n, biz (Minaya) çox tez g l-
mi ik?” O dedi: “O lum, Pey mb r qad nlara izn vermi dir.” ( l-Buxari, 1679)
-
:
.
]
:
[
835.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “Biz (
fatdan qay dark n) Müzd lif
dayand q. S ud
2
astag l qad n oldu undan, bas
a dü
sin dey (gec
ik n oradan ç b getm k üçün) Pey mb rd n izn ist di, o da ona izn verdi.
ud bas q dü
mi oradan ç b getdi. Biz is s
r aç lanad k orada
qald q. Sonra biz Pey mb rl
birlikd (Minaya) getdik.
r S ud kimi
n d Pey mb rd n izn ist mi olsayd m, bu m ni çox sevindir rdi.” ( l-
Buxari, 1681)
52-ci f sil. Müzd lif
sübh
namaz n q nd vaxt
-
:
-
.
.
:
»
1
783-cü h disin qeydl rin bax.
2
Pey mb rin zövc rind n biridir.
hih l-Buxari
cc kitab .
308
«
.
.
.
]
:
[
836.
vay t edilir ki, Abdur-R hman ibn Yezid demi dir: “Biz Abdullah ibn M -
sudla birlikd M kk
yola dü dük. (N hay t,) g lib Müzd lif
çatd qda Ab-
dullah (m rib v i a) namazlar q ld . O, bu namazlardan h r biri üçün azan
iqam verdi, h m d onlar n aras nda am yem yini yedi. Sonra da dan yeri
söküldükd sübh namaz q ld . Kimisi: “dan yeri sökülmü dür”- deyir, kimi-
si d : “sökülm mi dir”- deyirdi. (Abdullah) dedi: “Pey mb r demi dir: “Bu-
rada, bu iki namaz n – m rib v i a namazlar n vaxt (öz vaxt ndan bir q -
r) qaba a ç kilmi dir. Qoy insanlar ax am namaz n vaxt gir
k Müz-
lif
daxil olmas nlar. Sübh namaz is bu vaxt q
r.” Bundan sonra (Ab-
dullah) dan yeri a aranad k Müzd lif
qald . Sonra dedi: “
r möminl rin
miri indi (Minaya) gets , Sünn
uy un h
t etmi olar.”
Osman n bu sözü dey nd n sonra, yoxsa daha vv l Müzd lif
n ç b
getdiyi yad mda deyil. Daha sonra (Abdullah) Qurban günü böyük sütuna da
atanad k t lbiy g tirdi.” ( l-Buxari, 1683)
53-cü f sil. Müzd lif
n
(Minaya) n zaman getm k
laz md r?
-
:
-
.
.
]
:
[
837.
vay t edilir ki, Öm r Müzd lif
sübh namaz q ld qdan sonra aya a
qalxd v dedi: “Mü rikl r gün ç xanad k Müzd lif
n ç xmazd lar v : “Ey
bir
1
, i qlan!”– dey rdil r. Pey mb r is onlara müxalif olmu v gün
xmam dan vv l Müzd lif ni t rk etmi dir.” ( l-Buxari, 1684)
54-cü f sil.
Qurbanl q d
minm k
-
:
-
:
»
«
.
.
:
»
«
.
:
:
»
«
.
.
]
:
[
838.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r bir n rin qurbanl q heyvan
apard
görüb: “D
min!”– dey buyurdu. Adam: “Bu, qurbanl q d
-
dir”– dedi. (Pey mb r yen ): “D
min!”– dey buyurdu. Adam: “Bu,
qurbanl q d
dir”– dedi. (Pey mb r ) ikinci v ya üçüncü d : “Vay s nin
hal na, d
min!”- dey buyurdu. ( l-Buxari, 1689)
1
Müzd lif nin yax nl nda yerl
n da .
309
55-ci f sil. Qurbanl q heyvan
özü il g tir n kims haqq nda
-
:
-
:
»
«
.
]
:
[
839.
vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm r
demi dir: “Vida h ccind Pey m-
r h ccd n vv l ümr ziyar tini yerin yetirdi, qurbanl q heyvan da özü
il g tirdi. O, qurbanl q heyvan zül-Hüleyf
n g tirmi di. Pey mb r önc
ümr , sonra da h cc niyy ti il ihrama girdi. nsanlar da Pey mb r il birlik-
önc ümr , sonra da h cc niyy ti il ihrama girdil r. Onlardan kimisi qurban-
q heyvan özü il g tirmi , kimisi d g tirm mi di. Pey mb r M kk
lib çatd qda insanlara dedi: “Sizl rd n qurbanl q heyvanlar özl ri il g tir n-
r h cc ziyar tini tamamlayanad k ihramdan ç xmas nlar; qurbanl q heyvanlar
özl ri il g tirm
nl r is (müq dd s) Evi t vaf etsinl r, S fa v M rv aras n-
da s y etsinl r, saçlar q salts nlar v ihramdan ç xs nlar. Sonra (T rviy gü-
nü) h cc niyy ti il ihrama girsinl r. Qurbanl q tapmayanlar is h cc günl rind
üç gün v ail sinin yan na qay td qda yeddi gün oruc tutsunlar.
” ( l-Buxari, 1691)
56-c f sil. (Qurbanl q
heyvanlar na) ni an qoyduqdan
sonra onlar k ndirl
n, sonra
da ihrama gir n kims haqq nda
-
:
-
.
]
:
-
[
840.
vay t edilir ki, Misv r ibn M xr
v M rvan
demi dir: “Pey mb r
Hudeybiy
(sülh müqavil si ba lad ) il mind n çox shab nin mü ayi ti
il M din
n yola ç xd . N hay t, zül-Hüleyf
g lib çatd qda Pey mb r
qurbanl q heyvan k ndirl ba lay b boynuna ni an taxd v ümr niyy ti il
ihrama girdi.” ( l-Buxari, 1595)
57-ci f sil.
Qurbanl q heyvanlar öz ll ri
il k ndirl
n kims haqq nda
-
:
-
:
:
.
hih l-Buxari
cc kitab .
310
.
]
:
[
841.
vay t edilir ki, Ai
x
r verdil r ki, ibn Abbas bel demi dir: “Kim
qurbanl q heyvanlar (M kk
) gönd rs , hac lara haram olan eyl r, qur-
banlar k sil
k ona da haram olur.” Ai dedi: “(Xeyr,) ibn Abbas n dediyi
kimi deyil. M n Pey mb rin
qurbanl q heyvanlar n ipl rini öz ll riml
hördüm. Sonra Pey mb r öz ll ri il heyvanlar n boynuna ni an taxd . Da-
ha sonra onlar atamla (M kk
) gönd rdi. Buna r
n, qurbanl q heyvan-
lar k sil
k Allah n Öz pey mb rin
halal buyurdu u eyl r ona ha-
ram edilm di.” ( l-Buxari, 1700)
58-ci f sil.
Qoyunlar k ndirl ba lamaq
-
:
-
:
.
:
.
]
:
-
[
842.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “Bir d Pey mb r (M kk
) qoç
gönd rdi.”
Dig r bir r vay td (Ai ) demi dir: “Pey mb rin heyvanlar n boynu-
na tax lacaq ipl ri m n hör rdim. O, qoyunlar n boynuna ni an taxd qdan son-
ra (onlar M kk
gönd
r), özü d ail sinin yan nda s rb st
1
qalard .” ( l-
Buxari, 1701-1702)
59-cu f sil.
pl rin r ngli yundan olmas
-
:
-
.
]
:
[
843.
vay t edilir ki, möminl rin anas Ai
demi dir: “M n qurbanl q hey-
vanlar n ipl rini özümd olan r ngli yundan hör rdim.” ( l-Buxari, 1705)
60-c f sil.
Qurbanl q d
rin üstün çul
2
qoymaq, (k sildikd n sonra da)
onu s
verm k
-
:
-
.
]
:
[
1
Y ni, ihrama gir n kims
haram edil n eyl r ona haram edilm zdi.
2
Üstünd oturmaq v ya soyuqdan qorunmaq üçün at n v b zi ba qa heyvanlar n üstün sal nan
ldan v ya yundan toxunma qal n örtük.
311
844.
vay t edilir ki, li demi dir: “Pey mb r m
k sdiyim qurbanl q
rinin çulunu v d risini s
verm yi mr etdi.” ( l-Buxari, 1707)
61-ci f sil.
Ki i öz qad nlar n buyru unu
gözl
n onlar n ad ndan
in k k
bil r
-
:
-
:
.
.
]
:
[
845.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “Zülq
ay n ax na be gün qalm
biz Pey mb rl
birlikd h cc niyy ti il (M kk
) yolland q. Biz M kk
yax nla qda Pey mb r özl ri il qurbanl q heyvan g tirm
nl (K
-
ni) t vaf edikd n v S fa v M rv aras nda s y etdikd n sonra ihramdan ç x-
ma
mr etdi.”
Ai dedi: “Qurban günü biz in k ti g tirdil r. M n soru dum: “Bu n -
dir?” Dedil r ki: “Pey mb r zövc rinin
zin qurban k smi dir.” ( l-
Buxari, 1709)
62-ci f sil.
Minada Pey mb rin qurban
sdiyi yerd qurban k sm k
-
:
-
.
.
]
:
[
846.
vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm r
(heyvan ) qurbangahda k
rdi.
ni, Pey mb rin qurban k sdiyi yerd .” ( l-Buxari, 1710)
63-cü f sil. D
ni ayaqlar ba
ik n k sm k
-
:
-
:
.
]
:
[
847.
vay t edilir ki, Abdullah ibn Öm r
d
sini yer çökdürüb k sm k
ist
n bir n ri görüb dedi: “Onu aya a qald r, Pey mb rin Sünn sin
müvafiq qayda üzr – ayaq üst , h m d ayaqlar ba oldu u halda (k s).”
l-Buxari, 1713)
hih l-Buxari
cc kitab .
312
64-cü f sil.
Qurbanl q heyvandan q ssaba
heç bir ey verm k olmaz
-
:
-
:
.
]
:
[
848.
vay t edilir ki, li demi dir: “Pey mb r m ni (qurbangaha) gönd rib
sil n qurbanlara n zar t etm yi, onlar n tini bölüb payla
rma , çullar
d ril rini s
verm yi (v q ssaba heç bir ey saxlamama ) tap rd .”
l-Buxari, 1716)
65-ci f sil. Qurbanl q
heyvanlardan h m yem k, h m
s
verm k (olar)
-
:
-
:
:
»
«
.
.
]
:
[
849.
vay t edilir ki, Cabir ibn Abdullah
demi dir: “Biz qurban k sdiyimiz hey-
van n tind n, – Minada qald
z üç gün istisna olmaqla (ba qa günl rd ) –
yem zdik. Bel oldu u halda Pey mb r biz rüsx t verib: “Yeyin v (yolu-
nuza) azuq götürün!”– dey buyurdu. Biz d yedik v (yolumuza) azuq gö-
türdük.” ( l-Buxari, 1719)
66-c f sil. hramdan ç xark n
saç q rxmaq v ya q saltmaq
-
:
-
:
.
]
:
[
850.
vay t edilir ki, ibn Öm r
demi dir: “Pey mb r h cc ziyar tind ba-
(ülgücl ) q rxd rd .” ( l-Buxari, 1726)
-
:
»
«
.
:
»
«
.
:
»
«
.
]
:
[
851. bn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r (vida h ccind ) dedi: “Allah m, sa-
q rxd ranlara r hm et!” ( shab r): “Q saldanlara da, ya R sulullah?”– de-
soru dular. Dedi: “Allah m, saç q rxd ranlara r hm et!” Onlar: “Q saldan-
lara da, ya R sulullah?”– dey soru dular. Dedi: “Q saldanlara da (r hm et)!”
l-Buxari, 1727)
-
:
:
»
«
.
.
:
»
«
.
.
.
:
»
«
.
]
:
[
313
852.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r (h cc ziyar tind ) dedi: “Allah m,
saç q rxd ranlar ba la!” ( shabl r): “Q saldanlar da, (ya R sulullah)?”–
dey soru dular. Dedi: “Allah m, saç q rxd ranlar ba la!” Onlar: “Q sal-
danlar da, (ya R sulullah)?”– dey soru dular. Pey mb r bu duan üç d
krar etdi. (Bundan sonra) dedi: “Q saldanlar da (ba la)!” ( l-Buxari, 1728)
-
:
.
]
:
[
853.
vay t edilir ki, Müaviy
demi dir: “M n oxun iti ucu il Pey mb rin
saç q saltm am.” ( l-Buxari, 1730)
67-ci f sil. Sütunlara
1
da atmaq
-
:
-
:
.
:
.
]
:
[
854.
vay t edilir ki, V
demi dir: “M n ibn Öm rd n
: “N zaman ( eyta-
na) da atmal yam?”– dey soru dum. O: “S nin imam n da atd zaman s n
at!”– dey cavab verdi. M n bu m
ni ondan t krar soru dum. Dedi: “Biz
(günortayad k) gözl
rdik. Gün batma a meyl etdikd is (gedib eytan )
da layard q.” ( l-Buxari, 1746)
68-ci f sil.
Da lar sütunlara vadinin a
find n atmaq
-
:
-
:
:
.
]
:
[
855.
vay t edilir ki, Abdur-R hman ibn Yezid
demi dir: “Abdullah ibn M sud
da lar sütunlara vadinin a
t
find n atd . M n dedim: “Ey bu Abdur-
hman, insanlar da lar (sütunlara) vadinin yuxar t find n at rlar.” (Abdul-
lah ibn M sud) dedi: “Özünd n ba qa m bud olmayan Allaha and olsun ki, bu,
l-B
” sur sinin (Pey mb
) nazil oldu u yerdir.” ( l-Buxari, 1747)
69-cu f sil.
Sütunlar n (h r birin ) yeddi da
atmaq
-
:
-
:
.
]
:
[
1
Burada söhb t eytan n r mzi olaraq tikilmi üç sütundan – kiçik, orta v böyük sütunlardan gedir.
Bu sütunlara bc “c
rat” deyilir.
hih l-Buxari
cc kitab .
314
856.
vay t edilir ki, Abdullah ibn M sud böyük sütunun yan na g ldi v el
durdu ki, K
onun sol t
find , Mina is sa t
find qald . (Sonra sütuna)
yeddi
d da atd v dedi: “Özün “ l-B
” sur si nazil olan kims d
(da lar ) bu cür atard .” ( l-Buxari, 1747)
70-ci f sil. Kiçik v orta sütuna
da atd qdan sonra düz yerd
dayan b qibl
t
f üz tutmaq
-
:
-
.
]
:
[
857.
vay t edilir ki, ibn Öm r
yax n sütuna
1
yeddi da atar v h r da at-
qda “Allahu kb r” dey rdi. Sonra ir li keçib vadinin a
t find üzü
qibl
uzun müdd t dayanar v ll rini göy qald b dua ed rdi. Sonra orta
sütuna
2
da atar v (da lar at b qurtard qdan) sonra sol t
keçib vadinin
t find üzü qibl
uzun müdd t dayanar v ll rini göy qald b dua
ed rdi. Sonra vadinin a
t find ki böyük sütuna
3
da atar, sonra da orada
durmadan ç b ged rdi v : “M n Pey mb rin bel etdiyini gördüm”– de-
rdi. ( l-Buxari, 1751)
71-ci f sil. Vida t vaf
-
:
-
:
.
]
:
[
858.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “(H cc ziyar tind olan) insanlara
son (ayin) olaraq K
ni t vaf etm k mr edilmi dir. Yaln z heyzli qad nlar
üçün bu (hökm) yüngüll dirilmi dir.” ( l-Buxari, 1755)
-
.
]
:
[
1
Bu sütun Xeyf m scidin o biri sütunlardan daha yax n oldu u üçün ona “ l-C
rat d-Dunya”
(yax n sütun) deyilir. Ona h mçinin “ l-C
rat s-Su ra” (kiçik sütun) da deyirl r. Hac lar zülhicc nin
11-i, 12-si v (Minada qalanlar üçün) 13-ü m hz bu sütundan ba lay b ard l olaraq sütunlar n h r birin
yeddi da atmal rlar.
2
Buna bc “ l-C
rat l-Vusta” deyilir.
3
Buna bc “ l-C
rat l-
” deyilir.
315
859.
s ibn Malik r vay t edir ki, Pey mb r zöhr, sr, m rib v i a namaz-
lar q ld qdan sonra Müh ss bd
1
bir q
r yatd , sonra da (d
sin ) minib
getdi v (vida) t vaf etdi.” ( l-Buxari, 1756)
72-ci f sil.
fada
2
t vaf ndan sonra heyz
gör n qad n (n etm lidir?)
-
:
-
:
.
.
.
]
:
-
[
860.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “ fada t vaf yerin yetirdikd n
sonra heyz gör n qad nlara (vida t vaf etm
n M kk
n) ç b getm ri-
rüsx t verilmi dir.”
(H disi dan an ravi) demi dir: “M n ibn Öm rin: “Ç b ged bilm z”–
dediyini e itmi dim. Sonra is onun bel dediyini e itdim: “Pey mb r onla-
ra rüsx t vermi dir.” ( l-Buxari, 1760-1761)
73-cü f sil. Müh ss b
-
:
-
.
]
:
[
861.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “Müh ss b (h cc ziyar tin aid) bir
ayin deyildir
3
. Sad
olaraq Pey mb r (ziyar t snas nda) h min yerd
dayanm
r.” ( l-Buxari, 1766)
74-cü f sil. M kk
daxil
olmam dan vv l zu-Tuva
vadisind dayanmaq
-
:
-
.
]
:
[
862.
vay t edilir ki, ibn Öm r
(M kk
) ged rk n zu-Tuva vadisind gec -
r v n hay t, s
r aç ld qda is (
) daxil olard . Qay danda da h m-
çinin, s
k zu-Tuva vadisind qalard v dey rdi ki: “Pey mb r d
bel ed rdi.” ( l-Buxari, 1769)
1
214-cü h disin qeydl rin bax.
2
fada – bayram günü yerin yetiril n, h ccin rüknü say lan t vafd r.
3
Y ni, Mina,
fat v Müzd lif kimi m rasim yerl rind n say lm r.
hih l-Buxari
Ümr kitab .
316
-
27 – Ümr kitab
1-ci f sil. Ümr nin vacib olmas v
onun f zil ti
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
863.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Ümr ziyar ti, növb -
ti ümr
k arada olan (kiçik günahlar üçün) k ffar dir
1
. Q bul olunmu
ccin mükafat is ancaq C nn tdir.” ( l-Buxari, 1773)
2-ci f sil. H cd n vv l ümr ziya-
tini yerin yetir n kims
haqq nda
-
:
-
:
.
:
.
]
:
[
864.
vay t edilir ki, ibn Öm rd n
cd n vv l ümr ziyar tini yerin yetir-
k bar sind soru dular. ( bn Öm r) dedi: “Z r yoxdur. Pey mb r h cc
ziyar tind n vv l ümr ziyar tini yerin yetirmi dir.” ( l-Buxari, 1774)
3-cü f sil. Pey mb r neç d
ümr ziyar ti etmi dir?
-
:
-
:
.
.
.
.
.
.
.
]
:
-
[
865.
vay t edilir ki, Mücahid demi dir: “M n Urva ibn Zubeyrl m scid daxil ol-
duqda ibn Öm rin Ai nin hücr sin söyk nib oturdu unu v b zi adamlar n
scidd duha namaz q ld qlar gördüm. Biz ibn Öm rd n
onlar n q l-
qlar namaz bar sind soru duq. O: “Bid tdir”- dedi. Biz: “Pey mb r ne-
1
18-ci h disin qeydl rin bax.
317
d ümr ziyar ti etmi dir?”– dey soru duq. Dedi: “Dörd d (ümr
get-
mi dir). Bunlardan biri r
b ay nda idi”. Biz ona cavab qaytarmaq ist
dik.
Biz möminl rin anas Ai nin misvakla di rini t mizl diyini e itdik. Urva
dedi: “Ana, ey möminl rin anas , bu Abdur-R hman n n dediyini e itmir-
nmi?” Ai soru du: “O n deyir ki?” Urva dedi: “O deyir ki, Pey mb r
dörd d ümr ziyar tini yerin yetirmi , bunlardan birini r
b ay nda etmi -
dir.” Ai dedi: “Allah bu Abdur-R hmana m rh
t etsin! O ki Pey mb -
rin ümr ziyar tl rinin ham nda onun yan nda olmu dur. Pey mb r
heç vaxt r
b ay nda ümr etm mi dir.” ( l-Buxari, 1775-1776)
Dostları ilə paylaş: |