Operatsion tizimlar «Informatika va Axborot texnologiyalari»

Diskka yozish paytida tekshirish rejimini o‘rnatish va bekor qilish. 
Odatda, diskka yozish xatolarsiz amalga oshiriladi, shuning uchun uning to‘g‘riligi tek-
shirilmaydi. Ammo write buyrug‘i yordamida tekshirish rejimini yoqish yoki o‘chirish mumkin. 
Bu rejimni disketalarga muhim axborotni yozishda (masalan, arxivlashtirishda), shuningdek, 
"adashuvchi" disketalarga yozish paytida ishlatish maqsadga muvofiqdir. Yozuvning to‘g‘riligini 
tekshirish uchun yozilgan ma’lumotlar o‘qiladi va agar bunda xatolarga yo‘l qo‘yilmasa, yozuv 
to‘g‘ri hisoblanadi. Bunday tekshirish to‘liq emas: bunda diskdan unga yozilgan aynan shu axbo-
rot qo‘yilganmi yoki boshqasi qo‘yilganligi tekshirilmaydi. Har holda hech narsa 
bo‘lmagandan ko‘ra, bunday bo‘lsa ham, shu tekshirishning bo‘lgani yaxshiroqdir. 
Buyruqning ko‘rinishi quyidagicha: 
Verify on - disklarga yozishda tekshirish rejimini yoqish; 
Verify off - disklarga yozishda tekshirish rejimini o‘chirish; 
Parametrlarsiz verify - disklarga yozishda tekshirish rejimini yoqilgan yoki o‘chirilganligi 
haqida axborotlarni chiqaradi. 
 
 
Disketalarni formatlash 
Disketani birinchi marta ishlatishdan oldin uni DOS ning Format dasturi ishlay olishi uchun 
tayyorlash kerak.
Bu jarayon initsiallashtirish yoki formatlashtirish deb ataladi. Buyruqni ko‘rinishi
quyidagicha: 
Format diskovod: [/S] 
Misol: format a: 
Ogohlantirish. Agar disketaga qandaydir axborot yozib qo‘yilgan bo‘lsa, u Format dasturi 
tomonidan yo‘q qilinadi. Shuning uchun buyruqni kiritishdan avval “Enter” tugmachasini bosish 
bilan buyruq qatorida hammasi to‘g‘ri yozilganligiga amin bo‘lish uchun yana bir bor o‘qib chi-
qing. 
Agar buyruqda /S parametri ko‘rsatilsa, unda "tizimli" disketa, ya'ni undan DOS amallar tiz-

---

Opratsion tizimlari 
32 
imini yuklash mumkin bo‘lgan disketa tayyorlanadi. Sig‘imi 360 K bayt bo‘lgan disketalar 
uchun mo‘ljallangan diskovod disketalarni 360 yoki undan kamroq K baytga formatlashtirish 
mumkin, sig‘imi 1,2 M bayt bo‘lgan disketalar uchun mo‘ljallangan diskovodda disketalarni 1,2 
M bayt va undan kam sig‘imiga formatlashtirish mumkin. Buyruqda mavjud bo‘lgan parametrlar 
disketalarni maksimal sig‘imda formatlash uchun berilmagan, ular haqida hujjatlarning va
"foydalanuvchining IBM PC bilan ishlash" dasturlari to‘plamidan o‘qish mumkin. Buyruq
parametrlarsiz kiritilganida disketa diskovodning maksimal sig‘imiga mos keluvchi sig‘imga 
formatlanadi. Buyruq kiritilganidan so‘ng: 
Insert newdiskette to drive x: and strike ENTER when ready (disketani o‘rnating va “Enter” 
tugmachasini bosing) xabari paydo bo‘ladi. 
Agar disketa buzilgan bo‘lsa, unda Track 0 bad - disk unusable (0 yo‘lka buzilgan,
disketadan foydlanib bo‘lmaydi) xabari paydo bo‘ladi. 
Bu xabar, shuningdek, 360 K bayt sig‘imli disketalar uchun diskovodda yuqori zichlikdagi 
yozuvli (ya’ni 1,2 M bayt sig‘imli) disketani formatlashga uringan paytda ham paydo bo‘lishi 
mumkin. 
Shuni ta’kidlash kerakki, formatlashtirilayotgan paytida "Track 0 bad - disk unusable" xabari 
paydo bo‘ladigan disketani ham ba’zida har holda PCTools dasturi bilan formatlashga erishiladi. 
Disketa formatlab bo‘linganda quyidagi so‘rov paydo bo‘ladi: 
Format another (Y/N)? 
(Yana formatlashtirilsin (Y-ha, N-yo‘qmi?) 
Agar disketalarni boshqa formatlash kerak bo‘lmasa, N deb javob beramiz. 
Ogohlantirish. Qattiq disk (vinchester)ni formatlashga harakat qilish kerak emas, chunki 
bunda vinchesterdagi hamma ma’lumotlar yo‘q qilib yuboriladi.