O'rmon fondi yerlari infrastrukturasining ob'ektlarini (omillarini) baholash. (Rossiya federatsiyasi misolida) Кароматов Валихон Шобобо ўғли «Ер ресурсларидан фойдаланиш ва бошқариш»

Mavzuning dolzarbligi.
Iqtisodiyotning barcha tarmoqlarida energiya va 
resurslarni tejovchi texnologiyalarni keng miqyosda joriy etish, energiya 
yo‘qotilishini keskin kamaytirish; aniq qisqartirishlarni sezilarli darajada 
qisqartirish yoki butunlay rad etish; eng yaxshi mavjud texnologiyalarni joriy 
etish va energiyani yangilash orqali energiya samaradorligini oshirish. Yog'och 
kesishning takomillashtirilgan amaliyoti xalqaro yog'och savdosi natijasida 
yuzaga keladigan global o'rmonlarning kesilishiga qarshi turishga qaratilgan. 
Yog'och mahsulotlariga talab yil sayin ortib borayotganligi sababli ishlab 
chiqaruvchilar va iste'molchilarning moddiy javobgarligini kuchaytirish, 
o'rmonlarni muhofaza qilish, ularni samarali va oqilona boshqarish chora-
tadbirlarini kuchaytirish orqali o'rmonlarning kesish sur'atlarini sekinlashtirish 
mumkin.
Tadqiqot obyekti va usullari.
O'rmon fondining infratuzilmasini baholash 
uchun geoinformatsion modellashtirish vositalari qo'llanildi, yog'och industrining 
joylashuvi 
geokodlash 
yordamida 
aniqlandi. 
O'rmon 
fondi 
yerlari 
infratuzilmasining ilgari ishlab chiqilgan klassifikatsiyasidan infrastruktura 
ob'ektlari to'g'risidagi ma'lumotlar to'plandi va geoinformatsiya qatlamlari 
ko'rinishida taqdim etildi: o'rmon omborlari (yuqori va quyi), yog'och va o'rmon 

---

256 
xo'jaligi yo'llari, magistral yo'llar, suv omborlari (daryolar, ko'llar, ichki suv 
yo'llari), o'rmon xo'jaliklari, o'rmon maydoni qiymatiga potentsial ta'sir ko'rsata 
oladigan ob'ektlar. Chegaralari ichida, infratuzilmani baholash maqsadida, 
mavjud barcha ob'ektlar (omillar) dastlabki bosqichda narxlanadi, shuning uchun 
barcha ob'ektlar baholanadi. Shuningdek, "Aholi punktlariga yaqinlik" omilining 
ijara haqi miqdoriga ta'sirini hisobga olish uchun o'rmon fondini baholash 
joylariga nisbatan aholi punktlarining joylashuvi hisobga olindi.
1-qadam Baholash hududi chegaralaridagi infratuzilma ob'ektlari ro'yxatini 
belgilash 
2-qadam Infratuzilma spetsifikatsiyasi 
2.1 Muayyan infratuzilma ob'ektlari uchun qiymatlarni hisoblash metodologiyasini 
tanlash 
2.2 Faktor qiymatlarini hisoblash 
3-qadam Infratuzilmaning xarajatlar qiymatiga ta'sir darajasini asoslash 
O‘rmon fondi yerlarining kadastr qiymatini ularning infratuzilmasining 
rivojlanish darajasini hisobga olgan holda aniqlash 
Yer ijarasini kapitallashtirish (ijara to'lovi) 
O'rmon yerlarining ijara stavkasini hisoblash uchun regressiya modelini qurish 
O'rmon fondi infratuzilmasi ob'ektlarini 
(omillarini) baholash hududi chegaralarida 
baholash 
Asosiy soliqqa tortish qiymatini 
baholash 

---

257 
4-qadam Muhim infratuzilma ob'ektlari ro'yxatini tuzish 
5-qadam O'rmon fondi infratuzilmasini rivojlantirishning integral ko'rsatkichi (II) 
ni hisoblash