254
O'RMON FONDI YERLARI INFRASTRUKTURASINING
OB'EKTLARINI (OMILLARINI) BAHOLASH. (ROSSIYA
FEDERATSIYASI MISOLIDA)
Кароматов Валихон Шобобо ўғли
«Ер ресурсларидан фойдаланиш ва бошқариш»
мутахассислиги бўйича 2-босқич магистранти
E-mail:
valixonkaromatov@gmail.com
Annotasiya.
Maqolada o‘rmon fondi yerlarini kadastr baholash
metodologiyasini takomillashtirish va tamoyillarini o‘zgartirish zarurligi asoslab
berilgan, shu asosda kelgusida ushbu yerlardan foydalanganlik uchun ijara haqi
belgilanadi.
O'rmon
fondi
yerlarining
kadastr
qiymatini
ularning
infratuzilmasining rivojlanish darajasini hisobga
olgan holda aniqlash
metodologiyasi keltirilgan.
O‘rmon fondi yerlarining infratuzilmasi ko‘rib
chiqilib, geoaxborot modellashtirish yordamida bunday infratuzilmani baholash
algoritmi ko‘rsatilgan. Daraxt o'simliklari bilan qoplangan va qoplanmagan
yerlarni samarali va oqilona boshqarish uchun qo'llaniladigan kompleks integral
ko'rsatkichni (infratuzilmani rivojlantirish koeffitsientini)
hisoblash usuli
keltirilgan.
Kalit so’zlar.
o'rmon yerlari; kadastr qiymati; modellashtirish; o'rmon fondi
infratuzilmasi; integral sifat omili; ijara stavkasi
Kirish.
Rossiya Federatsiyasi dunyodagi eng katta o'rmonli davlat bo'lib,
dunyo o'rmon qoplamining chorak qismini egallaydi. Ayni paytda davlatimiz
tomonidan o‘rmon
fondi yerlarini asrab-avaylash, muhofaza qilish va ulardan
oqilona foydalanishga alohida e’tibor qaratilmoqda. O'rmonlar ko'p
funktsiyali
resurs bo'lib, sayyoraviy hodisani ifodalaydi: ular kislorod va karbonat
angidridning aylanishi jarayonlarida ishtirok etadilar, ular atmosferani gazsimon
ifloslantiruvchi moddalardan va qattiq chang zarralaridan tozalash uchun filtrdir,
biosferaning muhim tarkibiy qismidir. uning barqaror ishlashini ta'minlash,
so'nggi paytlarda butun dunyoda o'rmonlarning
ekologik funktsiyasi katta
255
ahamiyatga ega. O'rmonlarning qiymatini oshirish, o'rmon
infratuzilmasini
rivojlantirish, sanoatni dekriminallashtirish choralarini ko'rish, chunki davlat
o'rmon reestrining ma'lumotlari Rossiya Federatsiyasining
federal okruglari
o'rmonlarida uglerod balansi dinamikasini kuzatish uchun asosdir. Islohotga
muvofiq o'rmonlarni muhofaza qilish va muhofaza
qilish sohasida davlat
tomonidan tartibga solish chora-tadbirlari islohotning quyidagi natijalari bo'ldi:
yog'ochni yig'ish, tashish, ishlab chiqarish va eksport qilish yo'lini kuzatish uchun
o'rmon xo'jaligi kompleksining yagona federal davlat axborot tizimini yaratish;
davlat o‘rmon reestrini elektron shaklda yuritish, yog‘och va yog‘ochni
qayta
ishlash mahsulotlariga qo‘shimcha hujjatlarni rasmiylashtirish, yog‘och
tayyorlash va mahsulot ishlab chiqarishning qonuniyligini tasdiqlovchi hujjatlarni
rasmiylashtirish.