Ortiqova dilbar ortiqovna obidjanova feruza abdullayevna masharipova gularam kamilovna
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
«Bu kechani
oilamga bag‘ishlamoqchi edim» deb javob berish mumkin. Bu sizni taklif qilayotgan kishini haddan ziyod ortiqcha takliflar oiladagi umr yo‘ldoshlardan biriga xush kelmayotganini anglashga imkon beradi. 173 Mehmondorchilikda ayollar sumkalarni qayerga qo‘yishlari lozim? Eng yaxshisi pardoz stoliga qo‘ygan ma’qul. Dasturxon atrofida tizzaning ustida xalaqit berishi mumkin, o‘rindiqni suyanchig‘ida – tushib kyetishi tayin. Agar kechki ovqatda to‘rt- olti kishi uchrashsa, to uy bekasi joylarni ko‘rsatgunga qadar kutib turganlari ma’qul. Ko‘pchilik bo‘lgan kechada o‘zingiz istagan joyga o‘tiring. Taklifni qabul qilishda: «Yana kim keladi?» deb so‘rash nojoiz. Zarur bo‘lsa taklif qilayotgan kishining o‘zi mehmonlar tarkibi haqida aytishi mumkin. Bunday kechalarda istalmagan tanish bilan uchrashishga sabab bo‘lishi tabiiy. Nima ham qilardik, ko‘rmaslikka olish, u bilan ko‘rishmaslik – mezbonlarni xafa qilishi mumkin. Mehmonda ketma-ket chekish yaxshi emas. Sigaret kulini faqat kuldonga tashlash lozim. Parishonxotir kashandalarning bu haqda yodidan ko‘tarilib, yerga tashalgan kulni mezbonlar ko‘rib asabiylashshishlari mumkin. Mehmonda ekansiz, yaqin oynaga qarayverish, kvartirani baholayverish, ayniqsa, tanqidiy mulohazalarni aytish odobsizlikdir. Hadeb yon-veriga qaravermasdan, uy egasiga bir og‘ish shirin so‘z aytish mehmonning vazifalaridan biridir. Nima va qancha deb jihozlarni tekshiraverish, ularni olib tomosha qilish, uning markasi bilan qiziqish yaramaydi. Bolalarni faqat maxsus aytilgan holatdagina olib borish maqsadga muvofiq. Mehribon ota-onalarning bolalarini ko‘pchilikka ko‘z-ko‘z qilishdan tiyilishini maslahat beramiz. Qadimgi odatlarga ko‘ra mehmon o‘zi bilan biron bir qarindoshini yotib kyetishi uchun olib kelar edi. Qoidaga asosan buni faqat mezbonni ogohlantiribgina amalga oshirish mumkin. Va umuman yo‘lda uchragan tanishingizni olib kelmang – bu mezbonga yoqmasligi tayin chunki tarbiya ko‘rgan kishilar hech qachon to‘g‘ri kelgan joyga taklif qilsa boravermaydilar. Agar u yerda siz biron narsani sindirib yoki buzib qo‘ysangiz, uning qiymatida pul taklif etmagan ma’qul. Undan ko‘ra Shunga o‘xshash jixozni olib bergan yaxshi. Bunga biron tadbirlarda sovg‘a sifatida taqdim yetish bilan amalga oshirish mumkin. Buzilgan narsani o‘zi bilan tuzatgani olib kyetish mumkin, ammo yillab uyda yotishi uchun emas. Agar jamoat ikki guruhga bo‘linsa, er bir guruhga, ayol ikkinchi guruhga qo‘shilgani yaxshi. Ammo davrani er yoki ayol orqali xursandchilik qilishga yo‘l qo‘ymang. Ba’zi odamlar o‘zining «yarimtasi» bilan jamoatni xursand qilish uchun maqtanishni xush ko‘radilar. Oxir-oqibat buning aksi bo‘lib chiqadi. Jamoa zerikadi, «garovga» aylangan rafiqa o‘zini noqulay his qila boshlaydi. «Ayolim yoshlardek kiyinib olgan» kabi hazillar yoki «Karamni yema, bunday jigar bilan » kabi tanbehlar farosatsizlik belgisidir. Er-xotinlardan birining kyetish niyati bo‘lsa, ikkinchisi ham so‘zsiz o‘rnidan turishi lozim. Turli bu boradagi munozaralar o‘rinsizdir va bunday turdagi bahslar guvohlarsiz amalga oshgan ma’qul. 174 Mehmonda taomdan voz kechish yaramaydi, har qanday taomni so‘zsiz qabul qiling. Diyeta saqlaydiganlarning umuman kechki ovqatga bo‘lgan taklifni qabul qilmasliklarini maslahat beramiz. Ammo kelgan ekansiz, idishga ozgina olib, uni yemaslik ham mumkin, lekin bunda buni hamma bilishi shart emas. O‘zingizni muammolaringiz o‘zingizga havola. Issiq taomdan voz kechish mumkin, ammo faqat aniqlik bilan – «rahmat, hozir emas» degan so‘zlarsiz, chunki uy bekasi aynan siz uchun taomni issiq saqlab turishga, yoki stolda qoldirishga majbur bo‘ladi. Bunday tarzda faqat sovuq gazak yoki dissertdan voz kechish mumkin, bunda ular stolda turishi mumkin va uy bekasining maxsus diqqatini talab qilmaydi. Agar taomdan voz kechish imkoni bo‘lmasa, spirtli ichimlikdan – voz kechish mumkin. Mashinani o‘zingiz haydashingizni bahona qilishingiz mumkin. Yoki jigarni sabab qilsangiz ham bo‘ladi. Mehmon hech bo‘lmasa bitta taomni maqtashi lozim. Bu taomni qanday tayyorlanishini so‘rash – uy bekasiga ma’lum ma’noda xushomaddir, ammo agar buni aytishni istamasa, sirni saqlashida da’vo qilmang. Taomdan so‘ng darhol tashakkur bildirilmaydi. Agar uy bekasi kechki ovqat tugaganini bildirsa, hamma turib boshqa xonaga kiradilar yoki shunchaki dasturxondan turadilar. Kechki ovqat tugagan zahoti kyetish yaramaydi, ayniqsa agar uy bekasi oshxona va mehmonxona o‘rtasida xizmat bilan band bo‘lsa. Bunday holatlarda uy bekasi faqat kechki ovqatdan so‘nggina mehmonlar davrasiga qo‘shilishiga imkoniyat topiladi – bu uning huquqi. Ammo shunday vaziyatlar bo‘ladiki, kyetishga to‘g‘ri kelib qoladi. Unda mehmon mulozamat bilan mezbonga vaqtli kyetish sababini tushuntirishi lozim. Agar odam ko‘p bo‘lsa, uy egasidan boshqa hech kim bilan xayrlashmasa ham bo‘ladi. Bu Angliyadan tashqari hamma yerda «Inglizcha kyetish» deb, Angliyaning o‘zida esa «Fransuzcha kyetish» deb nomlanadi. Avvalambor xayrlashish, so‘ng kiyinish lozim, aksini qilmang. Kyetish oldidan, mehmonlar mezbonga tashakkur aytadilar, ularga javoban mezbon «Sizga ham kelganingizga rahmat» deydi. Mehmonda qancha vaqt bo‘lish mumkin? Aniq bir holat yo‘q. Lekin sizni bir piyola choyga taklif qilishgan bo‘lsa, Shu bilan cheklangan ma’qul. Kechga borib uy egalarining boshqa rejalari bo‘lishi mumkin. Kechki ovqat umumiy kayfiyatga qarab yarim kechagacha cho‘zilishi mumkin. Asosan, mezbonlarning qanchalik charchashiga e’tibor berilishi lozim. Biz kirgan xonada o‘chirilgan televizorni ko‘rsag-u, uni yoqishni mezbondan talab qilmasligimiz joiz. Bundan mezbonlar bir oz suhbat qurishni istaganlari uchun ham mehmon chaqirishganini fahmlasa bo‘ladi. Ba’zida aynan Shu payda juda qiziqarli ko‘rsatuv bo‘lishini gap orasida aytib o‘tish mumkin, ammo bunga mezbonlar ro‘yxush bermasalar, indamagan ma’qul. Agar televizor yoqilgan bo‘lsa, uning yomon ko‘rsatishi-yu, xonandaning kiyinishi va boshqa narsalarni tanqid qilib kyetish yaxshi emas, bunda mezbonning aybi yo‘q. 175 Ko‘rsatuv me’dangizga tekkan bo‘lsa-yu, boshqalar uni qiziqish bilan ko‘rayotgan bo‘lishsa, yoki aksincha, hamma kyetishga chog‘langan bo‘lsa-yu, siz kinoni oxirigacha ko‘rib olay deb tursangiz, noqulaylik tug‘iladi. Kechki tanovul paytida doim televizorga qarayverish yoki ekranga qadalib o‘tirish yaramaydi. Ayniqsa uy egalari ovqatlanib turgan paytda o‘rnidan turib ketib, televizorni oldiga o‘tirib olishdan yomonrog‘i yo‘q. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|