O’z bеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi tеrmiz davlat univеrsitеti

morfologik usul:
a) so‘zning birinchi bo‘g’ini ajratilib, unga keyingi 
bo‘g’indagi birinchi undosh qo‘shiladi-da, yopiq bo‘g’in hosil qilinadi va undan 
keyin to‘liq shakli takrorlanadi: dum-dumaloq, pak-pakana; b) so‘zning oldingi 
ikki tovushi ajratilib unga p, m tovushlaridan biri qo‘shiladi va undan keyin 
so‘zning o‘zi takrorlanadi: yap-yangi, ko‘m-ko‘k; v) so‘zning birinchi 
bo‘g’inidan keyin –ppa shakli qo‘shiladi: soppa-sog’, to‘ppa-to‘g’ri. 
•
leksik usul:
a) maxsus kuchaytiruvchi so‘zlar orqali ifodalanadi: eng kichik, 
hammadan chiroyli, zap g‘alati, beqiyos chiroyli, naqadar ulug‘vor, xo‘p 
bemaza, cheksiz quvonchli; b) so‘zlarni takrorlash vositasida: zo‘r-zo‘r 
(polvonlar), uzundan-uzun (kechalar), ne-ne (olimlar); v) turli so‘z birikmalari, 
iboralar yordamida: haddan ziyod chiroyli, misli ko‘rilmagan (qahromonlik), 
qo‘ling o‘rgilsin (jonon). 
•
leksik semantik usul.
Bunda belgi bildiruvchi so‘zlar oldidan yoki ular o‘rniga 
boshqa turkumdagi so‘zlar qo‘llanadi: zahar (garmdori), olov (bola); 
•
fonetik usul:
a) unlilar cho‘zib aytiladi: tooza, chuquur; b) undoshlar 
ikkilanadi:tekkis, yummshoq. 

---

3. 
Qiyosiy
daraja predmetdagi bir belgining boshqa predmetdagi xuddi shunday 
belgidan ortiq ekanligini ifodalaydi. Qiyosiy daraja oddiy darajadagi sifatga -roq 
qo‘shimchasini qo‘shish yoki sifatdan oldin bir-biridan, undan ham, yanada so‘zlarini 
keltirish bilan yasaladi: olma daraxti shaftoli daraxtidan balandroq. Bir-biridan go‘zal, 
bunda ham battar, yanada kuchli. 
4. 
Ozaytirma
daraja belgi darajasining normal darajaga yetmaganligini, normaldan 
pastligini ifodalaydi: 1) qo‘shimchalar yordamida: oqish, qizg‘ish, qoramtir, -roq 
qo‘shimchasi ham ozaytirma darajani ifodalashda qatnashadi (bunda bir narsadagi 
belgi boshqa narsadagi shunday belgiga qiyoslanmaydi): eskiroq (kiyim); 2) sifatdan 
oldin yarim, nim, och, xiyol, chizi, sal, aytarli, uncha, u qadar so‘zlarini keltirish bilan: 
yarim ochiq (eshik), uncha katta emas.