Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

 
Xalqaro taqqoslash 
Globallashuv davrida xalqaro toifada 40dan ortiq davlatning ta’limdagi 
yutuq va amaliyotidan koʻrib qiyoslashni, eng katta 2 testlarini oʻrganishga 
qiziqshni tortadi. Bu yoʻnalishlar Xalqaro Matematika va Ilmiy Izlanish - 
(TIMSS) 4 - sinfdan 8 - sinfgacha talabalarni 4 marta baholadi. Xalqaro 
baholash loyihasi - (PISA) 15 yoshlilarning oʻqishini, matematika, adabiyot 

---

212 
ilmini 40 dan ziyod mamlakatda 3 marta davomida 2000 yilgacha baholadi.
Testlardagi elementlar tanlovli javoblar, qisqa javoblar, tuzilmaviy xulosalar 30 
tilda tarjima qilindi. 
Siyosatchilar hattoki mamlakat boʻylab talabalarning oʻrtacha bahosini 
qiyoslashga qiziqishdi. Masalan, 2003 yil 8-sinf oʻquvchilari fandan TIMMSga 
koʻra Kanada, AQSH, Gong Kong, Avstraliya xalqaro oʻrtacha bahodan 
yuqoriroq natija koʻrsatishdi, Misr, Indoneziya, Filipin davlatlari oʻquvchilari 
esa xalaqaro (TIMMS 2003) natijasidan pastroq natija koʻrsatishdi.
Matematikada 2003 PISA-ga koʻra esa, 15 yoshlilardan Gong Kong, Xitoy, 
Finlandiya talabalarinig baholari Kanada va Yangi Zealandiyadan AQSH va 
Ispaniyadan, Meksiko va Braziliyadan yuqoriroq natija koʻrsatishdi. (OECD, 
2004). Har ikkala turdagi testlar talaba va ustoz, yoki maktab xususiyatlari 
haqida ulardagi instruksiyalar, amaliyot va studentlar xarakteri haqida 
izlanishlar olib boradi. Misol uchun Filipin xulosasida 2 marta koproq 
yuboriladi AQShga qaraganada bu 4 sinf darajalariga (Martin, Mullis, Gonzalez, 
& 
Chrostowski, 
(2004). 
PISA 
talabalarinig 
xulosasi 
mamlakatdagi 
matematikadan 
studentlar 
qanchalik 
xavotirlanishlarini 
koʻrsatishga 
yoʻnalltirilgan. Fransiya, Italiya, Yapaniya, Korea talabalari xulosasi judayam 
xavotirlanishganini yozishsa, Daniya, Finlandiya va Nederlandiya va Shvetsiya 
studentlari umuman tashvishlanish oz deb yozishgan. (OECD 2004).