Qamusi TÜRKİ ŞƏMSƏDDİn sami etimolojiK İŞ aparan həSƏNBƏy hadi 2008 TƏBRİZ

töşənməmiş döşənməmiş. açıq. quru. çıplaq. lüt. quru. boş. - quru toprq: döşənməmiş yer.
- quru yer. - quru söz. - quru taxda.

töşənmiş döşənmiş. sərgin. sərili. sərilmiş. yayılmış. yayıq.
- yataqlar sərildi.
- bir yerin döşənmiş damı: gögərtə. - üç gögərtəli gəmi: üç qatlı gəmi.

töşət döşət. fərş. yer səriki. sərit. - döşət buz bağlamış. - danertə buz bağlamış döşətdə zivdik. - asfalt sərit. daş sərıt. - girdə daş sərit. bölmə daş sərit: mürəbbə' daşlardan döşənmiş yer.

töşətmə döşətmə. açma. yayma. bəst.

töşəttirmək yeri qaplatmaq. yeri səritmək. saldırmaq. təfriş etdirmək.

töşnəmək tövüşnəmək. tuşarmaq. köksü gərgin olmaq, qabarmaq, iləri çıxmaq.

tövlə təvlə. tavla. 1. yan yana, arxa arxaya olanların yığını. sürü. - bir tavla qoyun, keçi. 2. çayırda heyvan ayağına bağlanan ip, köstək. - at tavlasın açıb qaçıb. - qırıq tavla, mal saxlamaz. 3. mal davarın yerləşdiyi otaq. - tavla uşağı: tövlə işçisi. tövləçi.

tövləçi tövlə işçisi. tavla uşağı.

tövləmək tovlamaq. təvləmək. tavlamaq. dolamaq. ip bağlayıb dolandırmaq. alqatmaq. aldatmaq.

tövr dövr. tolayı. dolayı. çevrə. çövrə. çövər. ətraf. hovl. devran. dönüm. dövran. cövlan. dönmə. ovdət. - dövr edmək: cəvəlan edmək. tolaşmaq. dolaşmaq. gəzişmək. çəpə çevrə gəzmək. dönmək. - dan ertədən ( sabah tezdən) çüçələri dolaşırıq. - qırlarda (çöllərdə) dolşıb durduq. - dönüb dövr edmək: tolanmaq. dolanmaq. təvaf edmək.
- dövr etdirmək: tolaşdırmaq. dolaşdırmaq. döndərmək. çevrətmək. gəzdirmək. - tamam çüçələri dolşdırdıq.
- qıt dövrü: biçin çağı.

tövran dövran. dönüm. devran. dövr. cövlan.

tövrə dövrə. geçim. əsr. - geçmiş geçimdə. - gələcək geçim. - nə gözəl geçimlər gördük.

tövrələmək dövrələmək. dövrləmək. dövürləmək. torlamaq. toplamaq. devşirmək. buxcalamaq. boğcalamaq. paketləmək.

tövrləmək dövrləmək. dövrələmək. dövürləmək. torlamaq. toplamaq. devşirmək. buxcalamaq. boğcalamaq. paketləmək.

tövül dövül. tavıl. davul.
- tavıl zurna: göstəriş. senic, şənlik bildirmə. açıq.
- sənə bir toy tutacağam, onuda tavıl zurna ilə. - tavıl zurnamı çaldıracağız.
- tavul çuxası: bir qaba yarça çuxa çeşiti.
- davul dərisi: utanmaz. qatı üz.

tövürləmək dövürləmək. dövrləmək. dövrələmək. torlamaq. toplamaq. devşirmək. buxcalamaq. boğcalamaq. paketləmək.

tövüşnəmək töşnəmək. tuşarmaq. köksü gərgin olmaq, qabarmaq, iləri çıxmaq.

töyüş - döyüş gəmi toplusu: tonanma. donanma.

töz - söztözü: sözün kökü. etimoloji. sözün biti. sözdaban. daban söz.

tözdürtmək dözdürtmək. qatlandırmaq.

tözgünmək dözgünmək. götürmək. mütəhəmmil olmaq. - söz götürməz, çox sərtin biridir.

tözmək dözmək. qatlanmaq.

tözmək dözmək. tavlanmaq. tovlamaq. dolanmaq. burqunmaq. keçinmək.

tözmək soğuqtan acıqmaq. bəkləmək. turmaq. durmaq. səbr edmək. iç durmaq. çəkmək. qaldırmaq. götürmək. saxlamaq. təhəmmül edmək. - bu sözü o qaldıramaz. - bu acını o qaldıramaz.
- dözəmmirəm: içim durmur. - burda bir iki saat duralım. - bir az durun. - durammıram. - gedir gedir, durmaq bilmir.

tözü dözü. qoyu. qərar səbr.

tözüm dözüm. qatılaş. qatlaş.

tözüm dözüm. qursaq. gücəm. cidam. müqavimət. taq. taqa. taqat. taqət. durum. taqət < _met > qatat. qursaq. hövsələ. çək. çəki. çəkim. Çaq_fars. ölçü. sınır. tutar. tutum. həqq. huquq. - qatatıtım qatlandı: taqətim taq oldu. qursağım darıldı.
- qursaqsız: dözümsüz. müqavimətsiz.

tözüm dözüm. tuş. tuqş. dayaq. taqət.

tözümlü dözümlü. tayanğan. dayanğantayanan. dayanan. tayanıqlı. dayanıqlı. tablı.

tözümsüz dözümsüz. kəkiz. kənğiz. kəniz. muqavimətsiz.

tözümsüz dözümsüz. qursaqsız: müqavimətsiz.

tözümsüzlük - dözümsüzlük edmək: dırnaq sökmək. qabına sığmamaq.

tubba nə gözəl ! afərin.

tubbara dubbara. aldaq. kələk. qazıq. hilə. - qazıqlamaq: kələk gəlmək. - qazığa düşmək.

tubbaraçı dubbaraçı. qazıqçı. kələkçi. aldaq. hiləçi.

tubluka tuplu. qəbir. məzar.

tuc tuş. uc. amac. hədəf.

tuc tünc.

tuclamaq tuşlamaq. 1. uclamaq. amaclamaq. hədəfləmək. 2. dəyrələmək. dəğrələmək. idarə edmək.

tuç tuş. heyva. beyik alma.

tudə tuydə. tüydə (< tuq). qıvırcıq. buruşuq.

tudu dudu. tutu. tuti. böyük xanım.

tufağ tıfaq. dam duvar.

tufan yayıq. təprəm.

tuğlay - böyük sarquclı durna, ki tükləri tuğlaya, qotuza taxılır: qərqərə.

tuq tuqş. tuş. (< tuqmaq: bağlamaq). 1. bucaq. burcaq. qıyın. - barmağın tuşundan bax. - göz tuşundan nə baxır gözlər. 2. iyi közü olub, dayancıqlı odun.

tuqaq toqaq. toqqa. tuq. həlqə.

tuqa tuqa. toqqa. 1. qovuşduracaq güclü bağ. 2. avuc kimi toplu yer. dərə içi. 3. qurşaq, qayış kimi nərsələri bağlamağa özəl, dilli başlı böyük qopca. qolan toqası. - quşaq toqası. - qılıc qayışı toqası. 4. qavuşdurma. - toqa edmək: qovuşdurmaq.
- tuqa salmaq: yaxa tutmaq. girləmək. girə salmaq.

tuqar tutra. çal. əti dadlı quş.

tuq duq. 1. həlqə. 2. qulladə. təsmə. 3. güc. taqət. ixtiyar. iqtidar. - mənim tuqumdan dışarı. - tuqu çatsa edər. 4. toq. sıq. tutaş. - başa taxılan tuğ: sarğuc. sorğuc. çələng. 5. tuğ. yelkən bezinin iyi çeşiti. 6. toqaq. tuqaq. toqqa. həlqə. 7. > tuy_fars. nərsənin içi, tikili, qapalı bölümü.
- duq min: neçə min.

tuqla tuğla. pişmiş, sərt kərpiç. - çiğ, pişirilməmiş tuğla: kərpiç.

tuqmaq istəmək.

tuqmar tuqmar. toxmar. təmrəni yumru olan ox çeşiti.

tuqraqlanmaq alay. biniş günlərində xan tərəfındən, sonra alınmaq üzərə, at verilmək. atlandırmaq. tuğra ilə mühürlənmək.

tuqsi > (q <> . ) tusi. (< tuqmək: bağlamaq). 1. qapaq. örtük. kəpəng. - tükan tusisi: kəpəngi. 1. tutqun boya. çala ağ. kölgəli ağ.

tuqş (< tuqmaq: bağlamaq) > tuş. 1. dayaq. dözüm. taqət. 2. döş. gövdə. tən. bədən. 3. tuşə. yemək. 4. güc. zor.

tuqş tuq. tuş. (< tuqmaq: bağlamaq).bucaq. burcaq. qıyın. - barmağın tuşundan bax. - göz tuşundan nə baxır gözlər.

tuqşanmaq qoçlanmaq. qoçaqlanmaq. igitlənmək. ürəklənmək. qalxunmaq. dikə davranmaq. azmaq. qızmaq.

tuqum tuxum. 1. otunğa. 2. kəsiləcək heyvan.

tuqum tuxum. dənə. tıkız.

tuqur taqur tuqur. gurultunu yansıdan səs.

tuqurmaq durdurmaq.

tuqusuzluq duğusuzluq. tuymayış. tuymayış. fikirsizlik.

tuqyan tuğyan. 1. azqınlıq. qababaşlıq. 2. daşma. daşqınlıq.

tuqzaq tuqraq. dönüştə geri alınmaq üzərə savaş za -manında əsgərin binməsi üçün xaqan tərəfından verilən at.

tul < dal. tal. uzun. boy. uzunluq.tirək. tirlənmiş. - dal boylum. - dal vermək: uzanmaq. - dal verib gəlib çıxdı buraya.
- dul arvad otu: araqitun.

tulambar tuşqan. tutuşqan. odluq. tün. hamam ocağı.

tulambarçı külxan bəyi. tüngi.

tulaşmaz dolaşmaz. kəsdirmə . qısa. xülasə. muxtəsər.- kəsdirmə yol.

tullanmaq döşənmək. yayılmaq. açılmaq. açınmaq. uzanmaq.- sözə döşənmiş: sözü əninə boyuna anlatmaq.

tulmaq topa vurmaq.

tulpamaq urqutmaq. - ağcı urkutmaq: dallamaq. budamaq. ağacın budaqlarının başların çırparaq böyüməsinin, ucalmasının önləmək.

tuluq ayranlıq. dalaq. oyma_cığa. tikişsiz qab yapılan bütün dəri.

tulumba (tulumba!: " tulumba " kimi tapdığın utan, içdəkin sıçan. çəki, ölçünü, həddi bilməyən kimsə). qayta. çapqın. qaba. gobud. tərbiyəsiz.
- tulumbaçı çəngəli: qapcaq.

tulumba dolamba. döngi. qayta. nərsəni dolandıran.

tulum 1. tikişsiz qab yapılan bütün dəri. 2. bir başında düdük olub, sıxılaraq çalınan, hava dolu tulum.
- tulum çıxarmaq: dərisin fırıq çıxarmaq.
- tulumunu çıxarmaq: üzmək. çəkin, həddin bildirmək. ədəb edmək.
- tulum kimi şişmək: çox şişimək. tuluxlanmaq. su, hava ilə dolmaq.

tumaç kisə. tobra. balış.

tuman duman. 1. püs. sis. toz. 2. buğ. sıcaq havada soyuq qabların üzərinə qonan buğ. - dumanı üstündə: yep yeni. təbtəzə. - tozu dumana qatmaq: çox tələsmək. çox qaşmaq. 3. tümən. (< tuqman. tuqan < tuq). sancaq. quyu. qəza. urçin.
- tuman bağı, quşağı: uçqur: içqur.
- şeh, yaş, sulu, çilli duman: sis. yerə enən bulut. püs.

tuman duman. gəmi sükanı, buyurduruğu, fərmanı.

tuman bol, gen, qıssa iç donu.
- tumanın doldurmaq: donun doldurmaq. özün batırmaq.

tumanlamaq dumanlamaq. tüstülətmək. dumana asmaq, tutmaq. bulatmaq. qaratmaq. - başı dumanlı: kefli. sərxoş.

tumanlanmaq dumanlanmaq. 1. tüstülənmək. dumana tutulmaq. 2. bulanmaq. qaralmaq. bulanmaq. bulutlanmaq. bulanmaq. dumanlanmaq. qaralmaq.
- göy bulutlandı: bulandı.
- gözü dumanlanmaq: gözü qararıb görməz olmaq.

tumanlı dumanlı. ışıltılı, bərraq olmayan. tonuğ. donuğ. tüssüli. bulutlu. boz. soluq. bulutlu. bulanıq.- göy bulutlandı: bulandı. - donuğ sırça.

tumanlıq dumanlıq. bulanıq. qaramlıq. qaramtulluq. sislik.

tumar 1. toğra. birlikdə paket yapılmış kağaz. - tumar yapmaq: toğra bəstəmək. 2. vəxtilə ceylan dərisindən olub, boyuna uzun kəsilib, üzərində qol (imza) toplanıb, yazı yazılan bükət.

tumarlamq tımarlamq. qaşarlamaq. qaşamaq.

tumarlayan bəkçi. baqıçı. bakıçı.

tumbadız şişman, biçimsiz, qıssa olan. - tumbadız kişi.

tumba tümbə. yatağa atılıb dincin almaq. cocuq dilində "yatmaq" anlamındadır. - saat üçə gəlincə haydı tumba. yuxusu gəlincə tumba yatdı.

tumbalaq dümbələk. tümbələk. dombalağ.

tumbalamaq cocuq dilində yatmağa deyilir. - yallah tumbaladıq.

tumb düşən nərsənin səsin yansıtır. - tumb suyun içinə düşdü. tumb etdi:cumb etdi.

tumən dumən. tuman sancaq. quyu. qəza. turçin. (< tuman: tuqman: girdə nərs). (< tuqman. tuqan < tuq). sükan. gəminin fərmanı. (> dom. düm). quyruq. fərman. - dayısı düməndə: qohum tanışı iş başında olan. odada adamı olan. - düməni əğri: çarpıq quyruğlu at.
- dümən tutmaq: gəmini sürmək. - dumənçi: gəmiçi. - dumənçilik: gəmiçilik.

tum dum. dövül, dümblək səsin yansıdan söz. - dum dum dövül çalınır.

tummaq süsmək. susmaq.

tumruq 1. tomrucuq. tomruqcuq. tomurcuq. yazda çırtmaq üzrə, qışın ağacların üstündə kiçik düğümlərin hər biri. 2. qalınlaşmış dal. kök. kündə. 3. nərsənin böyük bölümü. - daş, mərmər tumruqu. 4. kündə. dustaqların ayağına vurulan, iki dəlikli kündə. 5. türmə. sindan. zindan. - tumruğa atmaq: tumruğa vurmaq. - tumruq ağası: türmə başçısı.
- suçluların boyunlarına vurulan qalın tumruq: qanğ. - salma tumruq: müvəqqəti türmə. qara qolun gecə çüçədə tutduğu kişiləri saldığı türmə.

tumşuq it, yapağan kimi heyvanların yumrı ağızları.

tumturaq < > təntənəli. taptapalı. təptəpəli. nərsəni şişirib, çalıqlayıb, parlaq, təpinişli, səsli küylü, bəzəkli göstəmək.

tumuqmaq duruqsunmaq. turmaq. durmaq. şaşmaq. heyrətə dalmaq. - bunu eşidib durdu. - gözlərinə inanmayıb durdu.

tumuşmq qaqaları, dimdikləri ilə, bitləşmək. birbirinin bitlərin ayıqlamaq. - toyuqlar tumuşub dururlardı.

tun dun. kəmnə. kəmnək. kəmkən. kəminə. həqir. aciz. - sizin kəmnə quluz.

tuplu qəbir. tubluka. məzar.

tur (< dur. durmaq: dözmək. çəkmək). 1. batur. bahadur. iyit. pəhlivan. 1. "turşca, turşa" deyilən çox turş yemiş ki aşa tökülür. 1.

tur dur. (< durmaq). bulun. qərar. - dursuz xəstə alınmır. - dur almaq: qərar almaq. - dur vermək: qərar vermək. - on kərə dur qoydum gəlmədi: qərar qoydum. - durlu çağda buluşarız: qoyulmuş zamanda tapışarıq.
- tur!: dur!. dayan!. yavaş!. - dur baxalım.

tura evi dura evi. duraxana. davaxana.

tura - dura dura, kəsik kəsik söyləmək: turaqlamaq. duraqlamaq.

tura dura. darı. dava. daru.

turacaq duracaq. bəkləmə. bəklək. qarucaq. qoucaq.

turaç duraç. öğüz. iyi. doğru. gözəl.

turaxana duraxana. duraevi. davaxana.

turAxsız durAxsız.oynaq. sözgən.

turaqa sipər. qalxan. savağ. savınma ayqıtı.

turaqçı duraqçı. durqaçı. yamçı. evçi. qalaqçı. qalqaçı. mənzilçi.

turaq duraq. (durulacaq, durulan yer). 1. aramqah. 2. məqam. 3. məkan. mənzil. məskən. 4. istqah. istasyon. - duraq otu: bitgi adı. 5. otraq. oturaq. aramqah. məsgən. yam. ev. durqa. qalaq. qalqa. mənzil. oturaq. qonaq. məks. qərar. - on gündə bir gün qonaq etdik.

turaqlamaq duraqlamaq. yapşamaq.apışmaq yapışıb qalmaq. əldən düşmək. yorulmaq. təngimək. acizləmək. ləngimək.

turaqlamaq duraqlamaq. dura dura, kəsik kəsik söyləmək.

turaqlı duraqlı. dabanlı. bərk. dönməz. sabit.

turanc turanğ. dürrac. çöl xoruzu.

turanğ turanc. dürrac. çöl xoruzu.

turan duran. 1. qımıldanmayan. sakin. sabit. 2. bulunan. mocud. kain. qayim. 3. bağlı. 4. vəqf. 5. baqi.
- qursaqda duran: sindiriləməz. həzm olunmaz.

turaşmaq duraşmaq. davalaşmaq. darılaşmaq. dərman olmaq.

turba durba.oğcaq. oycaq. ocaq. oyuq yer. baca. yol. - ildə bir kərə ocaqları arıtlanmalıdır.

turdurmaq - su üzündə durdurmaq, gəzdirmək: yüzdürmək.

turdurmaq durdurmaq. tuqurmaq. 1. ayaqda qalmağa, durmağa alışdırmaq. - cocuğu durdurmaq. 2. bəklətmək. gözətlətmək. - bir azda onu durdur baxalım. 3. bərpa edmək. qayim edmək. - ölkəni yeniləyib, böyük yapılar durdurdular. 4. qapatmaq. tıkatmaq. bükətmək. kəsdirtmək. tə'tillətmək. bağlatmaq. 5. tayamaq. dayamaq. ilişdirib saxlamaq. - bu işlərizi bir yerə dayıyamazsız. durdurammasız. 6. sazlamaq. əkləmək. qaldırmaq. oturtmaq.
- qarşı durdurmaq: tovrandırmaq. tavrandırmaq. dayandırdmaq.

turəndiş oyanıq. qurnaz.

turğar tuyğayın, tarla quşunun çeşiti. çayır quşunun böyük çeşiti. - təpəli torğay.

turğun durğun. 1. tutqun. tıxanmış. ruhsuz. təpişsiz. hərəkətsiz. boğuq. sakin. rakid. - durğun su. - durğun hava. alış verişin turğunu. havanın tutqunu. 2. gəvşək. ağır. bataq. batıq. - o çox durqun kişiymiş. 3. bıkmış. yorqun. utanclı. usanlı. usanmış. - onun durğunun görməmisən. 4. heyrətli. şaşaq. mat qalmış. - durğun adam. - durqun ürəkli. 5. səktə. - ürək durğunu. 6. durğunluq. tutqunluq. tıxanış. insidad. - yolların tutqunu. - su yolu tutqunu.

turğunluq durğunluq. 1. tutqunluq. tıxanış. insidad. 2. boğuqluq. rikudət. - havanın tutqunluğu. 3. gəvşəklik. ağırlıq. bataqlıq. batıqlıq. bətalət. - o durqunluqla, iş görülməz. 4. bıkındı. yorqunluq. utanış. usanış. - onun bir durğunluğu vardır. 5. ruhsuzluq. təpişsizlik. hərəkətsizlik. - alış verişin turğunluğu. 6. heyrət qalmaq. şaşa qalmaq. - adama turqunluq gəlir. - yaşamda turqunluqa qapılan çox olur.

turxan vergi, yükdən, görəvdən boş olub, soylu seçgin kişi.

turıcaq cocuğu ayaqda durmaq üçün qızıştırmaq sözcüğü. - durıcaq durıcaq!.

turi duri. qarailə qızıl arasında olan boya, don. - yağız duri. - kəstana duri. - açıq duri. - xurma durisi.

turıq palamud balığının böyükcəsi.

turqa durqa. yam. ev. duraq. qalaq. qalqa. mənzil.

turqaçı durqaçı. duraqçı. yamçı. evçi. qalaqçı. qalqaçı. mənzilçi.

turqaq turqa. qərarqah. dincqə. tincək. yerlək.

turqulamaq durqulamaq. ucalığın ölçmək:

turqum durqum. tutamaq. oturad.sübat.

turqumsuz durqumsuz. sübatsız. oturadsız. tutamaqsız.

turqun 1. sovqat. - turqunu mançu sezinmə: sovqatı əl müzdü sanma. 2. Kasat. tayqun. dayanıqlı. torluq . durluq. devlət yeri. rəsmi yer.
- durqun su: dəniz. göl. su.

turlaq turluq. 1. kömür yaqtıqları topraq gömülü, çuxuru. 2. topraq koma, külbə.

turlamaq durlamaq (< durmaq). bulunlamaq. qərarlamq. qərar qoymaq.

turlamaq

turlu durlu. qərarlı. sabit. qayım. qəvamlı. - durlu kişi. - durlu söz.

turluq turlaq. 1. kömür yaqtıqları topraq gömülü, çuxuru. 2. topraq koma, külbə.

turma durma. 1. duruş. dayqun. qıvam. tavan. quysunq. çağqın. 2. qalış. qalma. 3. qərar.

turmadan durmadan.yatab. həmişə. dayima.

turmaq durmaq. 1. oynamamaq. qımıldanmamaq. sakin olmaq. oturmaq. iqamət edmək. gedməmək (işləməmək). dinğmək. kəsilmək. - yerində durmaq. - ayaqda durmaq. - bizə gəlincə durdu. - su dura dura pozulur. - harda durursuz. - işlər durdu. - yağmur durdu. 2. bulunmaq. qalmaq. sürmək. dəvam edmək. - siz orda durursuzmu. - aşçız genə sizdə durur. - kitabların məndə durur. - dünya durduqca. - at durdu. - sözünd durmaq. 3. bəkləmək. dözmək. səbr edmək. - burda bir iki saat duralım. - bir az durun. - durammıram. - gedir gedir, durmaq bilmir. 4. tumuqmaq. duruqsunmaq. şaşmaq. heyrətə dalmaq. - bunu eşidib durdu. - gözlərinə inanmayıb durdu. 5. keçməmək. ilişmək. ilərləməmək. yığılmaq. - boğazıma durdu. - canıma durdu daha!. 6. qonmaq. düşmək. - qumun üzərinə duz durmuş. 7. artırılan fe'lin sürməsin, dəvamın göstərir. - yatıb durur. - baxıb durur. - baxa durmaq. - axan sular durur: heç diyəcək yoxdur. açıq aydındır. 8. tavranmaq. davranmaq. tovranmaq. ayağa qalxmaq. ayağa sıçramaq. diklənmək. 9. oturuşmaq. yatışmaq.- qarğaşalıq oturuşdu. - turuqlıı_ka: turmayı düşünən, tasarlayan. 10. qalmaq.
- bir gün qalmaq, durmaq: güni keçirmək: günləmək.
- dibə çökmək: turulmaq. durulmaq (< durmaq).

turmaz durmaz. biqərar. sürəksiz.

turmaz durmaz. əbədi. yatab. qalmaz.

turmu durmu. pərişan_fars. barışan. buruşqan. ürpək. tükləri biz biz, miz miz şişmiş. qarışıq.

turmuş durmuş. birlikdə yaşayış. geçim. amiziş. imtizac. dirilik. yaşam. geçinmə. geçiniş. məişət. həyat. - güc geçinmə. - bol, qolay geçiniş. - geçinmə qoşu: həyat əsbabı. - böylə geçim olmaz.

turmuz_ka tarmaz. bir çeşit xiyar.

turnaçı yeniçəri ocağında, doğançı kimi, əsgər cərgələrindən

turna leylək çeşitləndən böyük, balıqçıl quş.
- mısır durnası.
- böyük sarquclı durna, ki tükləri tuğlaya, qotuza taxılır: qərqərə.
- durna qırı: durna boyalı qır.
- durna balığı: balığ çeşiti.
- durna qatarı: sürü ilə, dalı ba dal gəzənlərdən söz edəndə deyilir.
- durna qaqası: çiçək çeşiti.
- durna qırı: külə çalar at donu.
- durna keçidi: yaz fıtınası.
- durna gözü: ışıltılı, bərraq, sarı göz.
- durnayı gözündən vurmaq: ürəyi kimi nərsəni əldə edmək. (ələ salmaq üçündə söylənir).

turpi - yuvarlaq turpi çeşiti: sıçan quyruği:

turp yaxıcı bir kök. - tur salatı. - turp rəndəsi. - eşək turpı: yabanı turp. - bayır turpı: uzun irri, ağ çeşiti. - kiraz turpı: qızıl turp: al turp: duza batırıb, yeyilən qırmızı turp. - kəstənə turpı: qara, kiçi dənəli turp. - turp kimi: bərk sağlam, güclü.