Şərq ruhunun Qərb həyatı

Sehrli Rahib
As və Liviya dağlarının Minbər (Sunak) adı ilə məşhur olan yük­sək təpəsində Gəmi adında, tərk edilmiş, parçalara ayrılmış heykəlin qı­rıntıları var. Tarix keçmişin dərin çuxurlarında itmiş olsa da, xalq öz ta­rixinin Tufandan başladığına inanırdı.

Gəmi haqqında uzun illərdir ki, bir çox nağıl və əfsanələr da­nı­şır­lar. Ancaq ən çox sevilən əfsanə (bir il bütün yayı orda qaldığım za­man), Minbər təpəsinin ətəklərində oturanlardan dəfələrcə eşitdiyim əf­sanədir. İndi sizlərə o əfsanəni eşitdiyim kimi nəql edəcəyəm:

Böyük Tufandan bir neçə il sonra Nuh və ətrafındakılar bol və şi­­rin suları olan, torpağı zəngin və bərəkətli, iqlimi mülayim olan As və Liviya dağlarına qalxıb orda məskunlaşmağa qərar verdilər.

Nuh əcəlinin yaxınlaşdığını hiss edəndə, özü kimi xoş xasiyyətli və dərin düşüncəli oğlu Samı yanına çağırdı və ona belə dedi:

“Oğlum, atan bu günə qədər çox böyük var-dövlət sahibi oldu. İn­­­di isə əcəl vaxtı gəlib çatdı. Sən, qardaşların, uşaqlarınız, nə­və­lə­ri­niz və dünyanın itmiş həyatını yenidən canlandıracaq nəsliniz Tanrının mə­­nə vəd etdiyi kimi, dənizdəki qum dənələri qədər çoxalıb ar­ta­caq­sı­nız.

Ancaq məndə bir qorxu var, ona görə gözüm arxada qalacaq. Bu qo­rxu əcəlim gəlmədən məni öldürəcək. Çünki insanlar əsrlər sonra Tu­­fanı və Tufanın yer üzündə törətdiyi pislikləri və xəcalət verici ha­di­sə­­ləri, sonra isə imanı və imanın yüz əlli gün dalğalı dənizdə əmniyyət için­­də daşıdığı Gəmini də unudacaqlar. Beləcə insanlar özlərinin də bir parçası olduqları imandan meydana gələn yeni həyatı xatır­la­ma­ya­caq­lar.

Bunun üçün sənə bu dağın ən yüksək təpəsində bir minbər tik­mə­yi­­ni əmr edirəm. Ondan sonra o təpənin adı “Minbər Təpəsi” olsun. Son­­ra Minbərin ətrafında hər bir hissəsi Gəmiyə bənzəyən, lakin həc­mi ondan daha kiçik olan bir heykəl düzəlt, bu heykəl də Gəmi adını alsın.

O Minbərin üstündə Tanrıya son şükür qurbanımı təqdim etmək is­təyirəm. Orda alovlandıracağım atəşin əbədiyyən yanmasını istə­yi­rəm.

Heykəlin yanında isə, hər zaman doqquz seçilmiş insandan mey­da­na gəl­­miş qrupu yerləşdir və onları qoru. Onlara “Gəmi Dostları” de­­yə xitab edil­­sin. Onlardan biri ölsə, onun yerinə başqa biri gəlsin. Dos­tların qo­run­duq­ları yerdən çıxmamalıdırlar, Gəmidə bizim ya­şa­dı­ğımız həyat kimi tənha bir həyat tərzi sürməlidirlər. İman atəşinin sön­mə­məsi üçün ça­lı­şıb, həm özlərinin, həm də qardaşlarının hidayətləri üçün dua edərək bütün gün­lərini orda keçirməlidirlər. Fiziki eh­ti­yac­la­rı­na əhəmiyyət verməmə­lidir­lər. Belə etsələr möminlərə yaxın olub on­lar üçün xeyir əməl edə bilərlər.”

Sam atasının dediyi hər bir kəlməyə diqqətlə qulaq asır və onları ac insanın yeməyi həzm etdiyi kimi daxilən qəbul edirdi. Ancaq Sam Gə­mi dostlarının niyə görə doqquzla məhdud qalmasının səbəbini so­ruş­maq üçün atasının sözünü kəsdi. Üzərinə uzun illərin ağırlığı çö­k­müş qoca Nuh ona cavab verdi:

“Oğlum, bu Gəmiyə minənlərin sayıdır.” Lakin Sam Gəmiyə mi­nə­n­lə­rin sayının ən çox səkkiz olduğunu bilirdi. Bunlar atası, anası, iki qardaşı və xanımları, özü və xanımı idi. Buna görə də atasının dediyi ona təəccüblü gəldi. Nuh oğlu Samın təəccübləndiyini gördü və ona və­ziyyəti izah etdi:

“Bax oğlum, sənə böyük bir sirri deyəcəyəm: doqquzuncu sər­ni­şin, siz­­dən və məndən xəbərsiz Gəmiyə minib. Məndən başqası onun var­lığını bil­­mir, görmür və hiss etmir. Gecə və gündüz davamlı olaraq mə­nimlədir. Gə­­minin sükanı onun əlində idi. Onun haqqında bundan əla­­və məndən heç ­nə soruşma. Səni tənbeh edirəm, ona sığınaqta yer ver­­məlisən. O, mənə dün­­yanı atəş tufanından qorumaq üçün geri dö­nəcəyini dedi. Bu mənim sənə olan vəsiyyətimdir. Vəsiyyətimə əməl et”, – dedi.

Sam atasının ona söylədiyi hər şeyi qəbul etdi.

Nuh öldükdən sonra uşaqları onu vəsiyyət etdiyi kimi, canla, baş­la mü­ha­fizə edilərək nəsildən-nəsilə miras qalan Gəmidəki min­bə­rin altında basdırdılar.

Bir neçə əsr keçdi və – simalar və isimlər dəyişsə də – o gündən bu gü­nə onlara bildirilən inanclara və dini mərasimlərə düzgün şə­kil­də əməl edən doq­quz insan Gəmidə yaşamağa davam etdilər. Ancaq il­lər keçdikcə, onlar möminlərdən ehtiyaclarından daha çox bəxşişlər qə­bul etməyə başladılar. Bu­nun nəticəsində isə Gəmiyə verilən bəx­şiş­lər, qızıl, gümüş və cəvahirlər ildən ilə artmağa başladı.

Bu vəziyyət bir neçə nəsil davam etdi. Doqquz nəfərdən biri də bu müd­dət ərzində vəfat etdi. Onun ölümündən sonra, gəmiyə qəribə bir insan gəl­di. Dəstənin içində qəbul edilməsini istədi. İnşa edil­di­yin­dən bu günə Gə­mi­dəki adətlərə görə “kapitan” ismini daşıyan lider bu əc­­nəbi adamı dost­la­rın­dan birinin ölümündən sonra ilk dəfə tələb olu­nan biri olduğu üçün qəbul et­məli idi. Ancaq o dövrdəki kapitan çox tərs və daş ürəkli bir insan idi. Çıl­paq, aclıqdan zəifləmiş, yaralı və hal­­sız olan bu əcnəbi onun xoşuna gəl­mə­miş­di. Buna görə də ona dəs­tə­­yə layiq olmadığını demişdi.

Lakin əcnəbi arzusunda təkid etdi. Onun bu təkidi kapitanın ona qarşı nif­rətini və hirsini artırdı. Kapitan ona kilsənin ətrafından dərhal uzaqlaşma­sı­nı əmr etdi.

Ancaq əcnəbi təkid edirdi. Bir çox bəhanələr gətirib, istəyindən əl çə­k­mir­di. Nəhayət kapitanı onu Gəmidə xidmətçi kimi qəbul et­mə­si­nə razı sala bildi.

Bu hadisədən sonra kapitan uzun zaman ölən dostunun yerinə gön­­­də­ri­ləcək birini gözlədi. Lakin heç kəs dəstəyə daxil olmaq məq­sə­di­y­lə Gəmiyə gəl­mədi. Beləliklə də, Gəmidə tarixində ilk dəfə səkkiz dost və bir xidmətçi ya­şayırdı.

Bu hadisədən sonra yeddi il keçdi və bu müddət ərzində Gəminin sər­və­ti o qədər artdı ki, sayıb qurtarmaq mümkün deyildi. Ətrafdakı kənd­­lərin ge­niş əraziləri də Gəmiyə aid oldu. Kapitanın sevincdən qəlbi fə­rəhlənirdi. Bu müddət ərzində xidmətçi ilə münasibəti də düzəlmişdi. Hət­ta onun özünə və Gəmiyə düşərli olduğuna inandığı üçün onu sevə biləcəyini də dü­şü­nür­dü.

Ancaq səkkizinci ilin əvvəllərində işlər sürətli bir şəkildə dəyiş­mə­­yə baş­ladı. Hətta o günlərə qədər mehribanlıqla yaşayan Gəmi Dost­­ları belə, təkəbbürlü və ifratçı olmağa başladılar.

Kapitan bunun səbəbini xidmətçidə görürdü. Buna görə də dər­hal onun qovulmasına qərar verdi. Lakin artıq çox gec idi. Çünki xid­mət­çinin əm­­rində olan dostlar ona qulaq asmırdılar, heç bir qayda-qa­nu­na və adət-ənə­­nəyə boyun əymirdilər. Hətta onlar iki il içində geniş əra­ziləri orda ya­şa­­yan kəndlilərə bağışlayıb Gəminin bütün mallarını da­şınır-daşınmaz əm­lak deyə bölüşdürmüşdülər. Üçüncü ilin əvvəlində isə Gəmini tərk etdilər. Da­­ha betəri isə, xidmətçi kapitana lənətlər et­di. Bu lənətlər kapitanı ov­sun­la­­dı və onu kilsəyə bağladı. O gündən son­ra kapitan bir kəlmə belə da­nış­ma­dı.

As və Liviya dağlarında, Minbər təpəsinin kölgəsində eşitdiyim Gəmi hekayəsi məhz belə idi.

Bir çox şahid, bəzən gündüzləri bəzən də gecələr mənə o rahibin müx­təlif zamanlarda tərk edilmiş kilsənin baxçasında gəzdiyini demiş­di. Lakin heç kəs onun ağzından bir kəlmə belə eşitməmişdi.

Digər tərəfdən rahib yanında bir insanın varlığını hiss etsə sü­rət­lə yox olub gedirdi. Harada və necə gizləndiyini isə bilən yox idi.

Bu dastanın məni narahat etdiyini indi etiraf edirəm. O rahibin tərk edilmiş köhnə bir heykəlin ətrafında və Minbər Təpəsi kimi çöllü-biyaban, yüksək bir təpənin zirvəsində illərdir gəzdiyini heç cür anlaya bi­lmədim. Ancaq qanımda bir atəş, bədənimdə bir qığılcım, düşün­cə­lə­rim­də bir narahatçılıq və gözlərimin önündə də kölgələr hiss etdim. Bun­ların hamısı məni təpəyə doğru itələyirdi.

Nəhayət öz özümə dedim: “Mən dağa dırmaşacağam”.