Sxem Albom cdr

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Fövqəladə halların baş verməsi haqqında 
əhalinin vaxtında xəbərdar edilməsi: 
- 
F
ərdi mühafizə vasitələrinin tətbiqi; 
- 
Əhalinin qoruyucu tikililər və sığınacaqlara yerləşdirilməsi; 
- 
Əhalinin təhlükəli ərazilərdən köçürülməsi; 
- 
Fövqəladə hadisələrin nəticələrinin aradan qaldırılması; 
- 
Xüsusi profilaktik, sanitar-gigiyenik tədbirlərin aparılması. 
Əhalinin mühafizə vasitələri 2 cür olur. 
F
ərdi 
- T
ənəffüs orqanlarının 
mühafizə vasitələri; 
- D
ərinin mühafizə 
vasit
ələri; 
- Tibbi 
mühafizə 
vasit
ələri. 
Kollektiv 
- Sad
ə sığınacaqlar
(s
əngərlər, zirzəmilər); 
- Hermetikl
ədirilmiş
sığınacaqlar; 
- Radiasiya 
əleyhinə
sığınacaqlar.
Radiasiya daldanacağının
əsas və yardımçı otaqları 
Əsas otaqlar: 
- 
daldalanma otağı,
- tibb m
əntəqəsi; 
- ana v
ə uşaq otağı. 
Yardımçı otaqlar: 
- 
sanitariya qovşağı,
- 
ventilyasiya otağı,
- 
çirklənmiş üst paltarları saxlamaq
üçün otaqlar. 

---

34 
MÖVZU № 11. “Fərdi mühafizə vasitələri və onlardan istifadə qaydaları”. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
F
ərdi mühafizə vasitələri 
T
ənəffüs orqanlarının 
mühafizə vasitələri
- 
süzgəcli əlehqazlar,
- t
əcridedici əlehqazlar,
- respiratorlar,
- sad
ə vasitələr.
D
əri səthinin
mühafizə vasitələri 
- 
ümumqoşun mühafizə dəsti,
- 
yüngül mühafizə kostyumu,
- 
yardımcı (süzücü) vasitələr.
Tibbi mühafizə
vasit
ələri 
- f
ərdi aptekçə Aİ-2, Aİ-4,
Aİ-3-1VS. 
- kimya 
əleyhinə fərdi paket
İPP-8, İPP-10; İPP-11. 
- f
ərdi tibbi sarğı paketi (İPP-1). 
- Universal m
əişət apteçkası. 
Əhalinin mühafizəsində ən əsas üsullardan da biri fərdi mühafizə vasitələridir.
 
Süzücü əleyhqazlar - Hаzırdа 
Rеspublikаmızın MM sistеmində 
yаşlı əhаlinin mühаfizəsi üçün
QP-5, QP-5m, QP-7 v
ə QP-9; 
uşаqlаrın mühаfizəsi üçün DP-
6m, DP-6, PDF-7, PDF-D v
ə 
PDF-
Ş süzücü əlеyhqаzlаrdаn 
istifаdə оlunа bilər.
T
əcridеdici əlеyhqаzlаr-İP-4, 
İP-5 tipli və yа təsirеdici 
оksigеn cihаzlаrı KİP-5, KİP-7, 
KİP-8 
аdаmın 
tənəffüs 
üzvlərini ətrаfdаkı hаvаdаn 
tаmаmilə təcrid еdir. 
Rеspirаtоrlаr. Tənəffüs üzvlərini 
rаdiоаktiv mаddə və bаktеriаl vаsitə 
аеrоzоllаrındаn (tоzlаrdаn), hаbеlə 
z
əhərli tüstülərdən mühаfizə üçün 
rеspirаtоrlаrdаn istifаdə оlunur. ZM 
buхаrlаrındаn 
mühаfizə 
üçün 
rеspirаtоrlаr yаrаrlı dеyil. Yаşlı əhаli 
üçün R-2, uşаqlаr üçün R-2d növlü
rеspirаtоrlаr mövcuddur.

---

35 
T
ənəffüs üzvlərinin ən sаdə 
mühаfizə vаsitələrinə tоzdаn 
qоruyаn pаrçа mаskа PTM-1 
v
ə pаmbıqlı tənzif sаrğı аiddir. 
Ümumqoşun mühafizə komplekti 
OZK - 
mühafizə plaşından, mühafizə 
corablarından və mühafizə əlcəklə-
rind
ən ibarətdir, adətən, hopdurulmuş 
üst və alt paltarların üstündən geyilir.
Yüngül mühafizə kostyumu L-1 
rezinl
əşdirilmiş parçadan hazırlanan 
başlıqlı 
köynəkdən, 
corablı 
şalvardan, ikibarmaqlı əlcəklərdən 
v
ə şlem altlığından ibarətdir.
Yardımçı vasitələr - bədənin 
s
əthini radioaktiv, kimyəvi və 
bakterial 
madd
ələrlə 
z
əhərlənmədən qorunmaq üçün 
insanların 
öz 
adi 
paltar 
və 
ayaqqabılarından yardımçı vasitələr 
kimi istifad
ə etməyi bacarması- 
kütləvi qırğın silahlarının törədə 
bil
əcəyi tələfatı azaltmaqla böyük 
əhəmiyyətə malikdir. 

---

36 
MÖVZU № 12. “Fövqəladə hallar zamanı əhalinin köçürülməsi”. 
Köçürmə (təxliyə) - adamların həyatı və fəaliyyəti üçün təhlükə 
yaranan rayonlardan 
əhalinin mütəşəkkil surətdə çıxarılıb (nəqliyyatda və 
piyada) t
əhlükəsiz rayonlarda (zonalarda) yerləşdirilməsi üzrə tədbirlər 
kompleksidir. 
T
əhlükəsiz zona - düşmən basqını gözlənilən 
şəhərlərin və əlahiddə obyektlərin ətrafında 
ehtimal olunan dağıntı zonalardan və digər 
t
əhlükəli rayonlardan kənarda əhalinin qəbul 
edilm
əsi, yerləşdirilməsi və yaşaması üçün yararlı 
olan 
ərazidir.