Азярбайъан республикасы

Dor (A-ya bənzər) tipli qazma vışkalarının 
quraşdırılması və sökülməsi
 
2.5.36. Vışkanın ayaqları altındakı binövrə və traktor-dar-
tıcının hərəkəti üçün yol elə hazırlanmalıdır ki, onlar eyni üfqi
müstəvi üzərində yerləşmiş olsunlar.
Fərq 0,09-0,12 rad (5-7
0
)-dan artıq olmamalıdır.
2.5.37. Özülü yığmağa başlamazdan əvvəl binövrənin
üfqiliyini yoxlamaq lazımdır. Özülün vaterpas (taraz) üzrə yığıl-
ması prosesində də tirlərin (dayaq) və bütövlükdə bütün
bəndlərin üfqiliyi yoxlanılmalıdır.
Qeyri-üfqilik aradan qaldırılmalıdır.
2.5.38. Vışka özül üzərinə qaldırılmazdan əvvəl layihədə
nəzərdə tutulan avadanlıqlar qurulmalı və özülə
bərkidilməlidir.
2.5.39. Vışkaqaldırma mexanizminin və onun tellənməsi
üçün özülün ferması üzərinə taxta döşəmə salınmalı, fermanın
perimetri boyunca isə məhəccər çəkilməlidir.
2.5.40. Vışkaquraşdırma mexanizminin qolu (ox) vışkanı
yığmağa başlamazdan əvvəl onun altına qoyulan özül üzərində
quraşdırılmalıdır. Qolun sürüşməsinin qarşısını almaq məqsədi
ilə, o, özülün yuvacıqlarında bərkidilməlidir. Bərkitmə zamanı
qol kran vasitəsi ilə saxlanılmalıdır.
2.5.41. Vışkanı qaldırmağa başlamazdan əvvəl vışkaqal-
dırma mexanizminin hissə və bəndlərini nəzərdən keçirib
diqqət yetirməli ki:
-kanat qasnağı sərbəstcə əl ilə fırlansın;
145

---

-qaldırıcı sistemin kanatları gərilmiş olsun;
-yağlayıcı qurğular qaydada olmaqla, içərisində yağ
olsun.
2.5.42. Vışkaquraşdırma mexanizminin bloku söykəmə
nərdivandan və qoruyucu kəmərdən istifadə etməklə bərkidil-
məlidir.
2.5.43. Vışkanı qaldırmazdan əvvəl vışka bəndlərinin və
vışkaqaldırma mexanizminin bərkidilməsinin möhkəmliyinə,
onlarda kənar əşya və alətlərin olmadığına əmin olmaq
lazımdır.
2.5.44. Əgər vışka qaldırılan zaman xüsusi səs (çartıltı)
eşidilərsə, vışkanı altlıq (çatma) üzərinə endirməli, bunun
səbəbini aşkar etməli, nasazlığı aradan qaldırmalı və yenidən
vışkanı qaldırmağa başlamalı.
2.5.45. Vışka qaldırılan zaman bilavasitə bu əməliyyatla
əlaqələri olmayan vışkaquraşdırıcılar vışkanın hündürlüyündən
10m-dən artıq məsafəyə çəkilməlidirlər.
2.5.46. Yan sipərləri olmayan, yeyilmiş kanat qasnaqları
və ya vtulkaları olan tal sistemi bloklarının tətbiqi qadağandır.
2.5.47. Traktor-qaldırıcıların bucurqadlarını işə salmaq və
söndürmək, habelə vışkanın qaldırılma sürətinin
dəyişdirilməsini ancaq iş rəhbərinin razılığı ilə etmək lazımdır.
2.5.48. Qoruyucu kanat olmadan vışkanın qaldırılması
qadağandır. Qoruyucu kanatlar vışka qaldırıldıqca onun bəra-
bər surətdə dartılmasını təmin edən üç və daha çox
traktorlara bərkidilməlidir. Qoruyucu kanatın uzunluğu
vışkanın hündürlüyündən 1,5 dəfə artıq olmalıdır. Kanatın
diametri 28mm-dən az olmamalıdır.
2.5.49. Qaldırıldıqdan sonra vışka quyunun oxu üzrə
mərkəzi nöqtəyə uyğunlaşdırma vəziyyətindən çıxarılmalıdır.
Kənara çıxma 50mm-dən artıq olmamalıdır.
146

---

2.5.50. Vışkanın ayağı yuvacıqda barmaq vasitəsilə
bərkidildikdən və daimi dartıcılar quraşdırıldıqdan sonra
qoruyucu kanatlar traktorlardan açılmalıdır.
2.5.51. Dartıcıların gərilməsini vintvari dartıcı vasitəsilə
qoruyucu kanatları traktorlardan açdıqdan sonra yerinə
yetirmək lazımdır.
2.5.52. Dor (A-ya bənzər) tipli qazma vışkalarının sö-
külməsi zamanı onu üfqi vəziyyətə endirməzdən əvvəl qəbul
körpüsü sökülməli, vışkaquraşdırma mexanizminin qolu və
tellənmə blokları qurulmalıdır.
2.5.53. Dor (A-ya bənzər) tipli qazma vışkası şaquli
vəziyyətdən başmaq vintlərinin köməyi ilə çıxarılmalıdır.
Bu zaman tellənmənin tarımlığı boşalmalıdır.
2.5.54. Başmaqlar son vəziyyətə gətirildikdən sonra bar-
maqlar maili dirəyin gözcüyündən vurulub salınmalı, dor (A-ya
bənzər) tipli qazma vışkası isə öz çəkisinin təsiri altında üfqi
vəziyyətə endirilməlidir.
Əgər dor (A-ya bənzər) tipli qazma vışkası öz çəkisinin tə-
siri altında enməzsə, onda bu əməliyyat onun qabaq qoruyucu
dartıcıları ilə birləşdirilmiş traktorun köməyi ilə yerinə yetirilmə-
lidir.
2.5.55. Dor (A-ya bənzər) tipli qazma vışkası traktorun
köməyi ilə endirilən zaman qoruyucu dartıcıların gərilməsi
yavaş-yavaş, səlis və sıçrayışsız yerinə yetirilməlidir.
2.5.56. Tir üzərinə üfqi vəziyyətdə endirilmiş dor (A-ya
bənzər) tipli vışkanın sökülməsi 

221

-in tələblərinə riayət edil-
məklə, quraşdırılma prosesinə əks qaydada aparılmalıdır.