Азярбайжан Республикасы Тящсил Назирлийи

HÜCEYRƏNIN  BÖLÜNMƏSİ  TİPLƏRİ  
 
Yeni  doğulan  uşağın  bədənində  təxminən 
23
10
2

 
(iki  billion)  hüceyrə  olur.  Bu  rəqəm  onu  göstərir  ki, 
orqanizm  nə  qədər  mürəkkəbdir  və  eləjə  də  onu  təşkil 
edən hüceyrələr nə qədər çox və kiçikdir. Bir hüceyrənin 
orta çəkisi 10
-8 
qr, diametri isə 0,02 mm. Bu qədər kiçik 
hüceyrələr  mayalanmadan  sonra  intensiv  bölünməklə 
orqanizmə xas olan belə böyük  miqdar hüceyrələr qrupu 
əmələ  gətirirlər.  Təkcə  insan  orqanizmi  deyil,  bütün 
çoxhüceyrəli  orqanizmlər  özlərinə  xas  olan  yaşlı  fərdə 
məxsus hüceyrələri bölünmə yolu ilə təmin edirlər. Odur 
ki,  bölünmə  prosesi  orqanizmə  xas  olan  ümumi 
reproduksiyanın  bir  hissəsidir.  Hüceyrə  elementar  bioloji 
sistem  kimi  özünün  mövcudluğunu  və  fasiləsizliyini 
bölünmə ilə təmin edir.  
Təkhüceyrəli  orqanizmlər  bölünərək bir  hüceyrədən 
iki təkhüceyrəli orqanizm əmələ gətirirlər. Bu o deməkdir 
ki,  hüceyrələrin  bölünməsi  növün  fərdlərinin  sayının 
artmasına  səbəb  olur.  Çoxhüceyrəli  orqanizmlərin  
ziqotadan  inkişafında  sonrakı  bölünmələr  çoxhüceyrəli 
orqanizmin yaranmasına və böyüməsinə səbəb olur. Yaşlı 
orqanizmdə  böyümə  prosesi  dayanandan  sonra  da 
hüceyrələr  bölünür  və  beləliklə  orqanizmin  fizioloji 
regenerasiyasını  təmin  edirlər.  Lakin  bu  cür  orqanizmdə 
heç  də  bütün  hüceyrələr  bölünüb  regenerasiyaya  uğraya 

---

 
240 
bilmirlər,  Məsələn:  sinir  hüceyrələri.  Beləliklə,  canlı 
orqanizmlərin  hüceyrələri  bölünməklə  öz  varlığını 
saxlayır  və  fasiləsizliyini  təmin  edirlər.  Təbiətdə 
hüceyrələrin bölünməsi 4 üsulla gedir.  
1.