2-nomi muashshah. Bosh harflardan ism kelib chiqadi.
Tazod
Arabcha “Zid” so’zidan olinga bo’lib, qarshi qo’yish degan ma’noni ifodalaydi. Ya’ni she’r misralarida bir-biriga qarama-qarshi ma’noli so’z va iboratlari keltirish hatto bo’lishli-bo’lishsiz fe’llarning kelterilishi ham tazoddir.
Yod emas
emish kishini mehnatga kishi
Shod etmas emish ko’ngulni g’urbatda kishi.
Bo’lishli-bo’lishsiz fe’llar antonym emas.
Navoiyning “Kecha kelgumdur ” g’azalida
Keldi jon og’zimgayu, ul sho’xu badxo’ kelmadi.
Keldi-kelmadi tazodni vujudga keltiriyapti.
Yodda tuting! Xalq maqolalarining aksariyati tazod mavjud:
Yaxshi otga bir qamchi,
Yomon otga ming qamchi.
Ilhom
Arabcha so’zdan olingan bo’lib, “shubhaga solish” degan ma’noni bildiradi. She’r misralarining bir o’rnida ko’p ma’noli so’z yoki omonimni ishlatishdan yuzaga keladi. Bu omonim so’z 2 va undan ortiq ma’noda keladi.
Bosh qo’yay dedim oyog’I tufrog’iga dedi: “qo’y”
Bo’sa istab la’li rangin so’rdim ersa dedi: “ol”
“Qo’y” –
kerak emas, mayli qo’y
“Ol” - ol, qizil rang.
Dostları ilə paylaş: