Baho va bahoning shakllanishi : kasb-hunar kollejlari uchun o'quv qollanma

partiyalar u c h u n tariflar ( t o ‘lov) 10 t g a c h a b o ‘lgan yuk 
u c h u n belgilanadi.
Y uklar va passajirlarni havo transp ortida tashish tariflari 
havo laynerlari (sam olyot, v ertolyotjning harakat tezligiga, 
yuklarni ta sh ish d a y uk ning turiga, passajirlarni tash ishd a 
sam olyotlarda q an d ay salonda (1, 2, 3- sinflar ) tashilishiga 
qarab bir xil belgilanadi, lekin tashish manzili (uzoq, yaqin- 
ligijga k o ‘ra differensiallashtiriladi. H avo y o ‘nalishi b o ‘yicha 
yuk va passajir tariflari temiryofl tariflariga nisbatan 1,7 m arta 
yuqori bofladi. Davlat tashkilotlarining b ir m artalik yuklarini 
tashishda imtiyozli tariflar qofllaniladi. E rtapishar mevalar, 
sabzavotlar, u z u m va h o ‘l m evalar b u y u rtm a reyslari bilan 
jo^natilganda tariflar faqat bir to m o n u c h u n belgilanadi.
Suv transporti xizmatlari daryo va dengiz transportlari 
y o r d a m id a a m a lg a o sh irila d i. D a ry o tr a n s p o r ti tariflari 
differensiallashtirilgan holda ichki suv yofllarida qofllaniladi. 
Tariflar paroxodchilik va basseyn guruhlari b o lyicha ham
differensiallashtirilgan b o la d i, chunki yuk va passajirlarni tashish 
m a ’lum territoriyada boshlanib, boshqa territoriyada tugaydi, 
qilingan xarajatlarga tabiiy-geografik om illar h a m t a ’sir qiladi. 
D aryo transporti xizmatlarida tariflardan tashqari q o ‘shim cha 
operatsiyalar (joylash, tushirish, saqlash) u c h u n yigNmlar 
undiriladi. Dengiz transporti tariflari passajirlar uch u n kema 
kayutalarining qulay, um um iy, biznes (1, 2, 3- sinflar) kabilar,
15

---

uzoq-yaqinligiga qarab belgilanadi. Dengiz transportida yuk va 
passajirlarni tashish tariflari dengiz portlari o ‘rtasida yuk va 
passajirlarni tashish, eksport va im port yuklarni m am lakat 
p o r ti d a n xorijiy m a m la k a tla rg a ta sh ish b o ‘y ic h a ta riflar 
belgilanadi yoki aksincha. Tashqi savdo b o ‘yicha yuk tariflari 
ham eksport va import yuklari tariflari kabi belgilanadi.