2. S u n ’iy obyektlar (qurilishlar):a) Turarjoy ko‘chmas mulk obyektlari. Ko 'p xonadonli uy — kam qavatli uy (3 qavatgacha), k o ‘p qavatli uy (4 dan 9 qavatgacha), yuqori qavatli uy (10 dan 20 qavatgacha), osm ono‘par uy (20 qavatdan ortiq) b) tijorat ko‘chmas mulk obyektlari - ofislar, restoranlar, do‘konlar, mehmonxonalar, ijara uchun garajlar, omborxonalar, bino va inshootlar, mulk majmuasi sifatidagi korxonalar; v) jamoat (maxsus) ko‘chmas mulk obyektlari: • davolash-sag‘lomIashtirish (kasalxonalar, poliklinikalar, qariyalar va bolalar uylari, sihatgohlar, sport majmualari va h.k.) g) muhandislik inshootlari - sug‘orish inshootlari, drenaj va h.k.
47. Tijorat maqsadida foydalaniladigan ko‘chmas mulk obyektlarining turlari. Tijorat maqsadida foydalaniladigan ko‘chmas mulk obyektlari ikki turga bo‘linadi: daromad keltiruvchi - tijorat obyekti va daromadni ishlab chiqarishga sharoit yaratuvchi - sanoat (industrial).
Daromad keltiruvchi obyektlarga do‘konlar va savdo majmualari, mehmonxonalar va ko‘ngilochar markazlar, biznes subyektlari ofislari kabi obyektlar kiradi. Apartament-mehmonxona, Kurort-mehmonxona, Motel, Pansion, Rotel, Botel, Flaytel.
48. Ko‘chmas mulk qiymatini baholashda hisobga olinadigan omilllar. Baholash qiymatini quyidagi omillar belgilaydi:
Naf, daromad, foydalilikka bog‘liq haridor talabi;
Hozirgi vaqtdagi va kelajakdagi naf, foydalilik, daromad;
O‘xshash ob’ektlarni yaratish harajatlari;
Kutilayotgan va kelajakdagi naf, daromad, foydalilikni olishdagi risklar;
O‘xshash ob’ektlarga mulk bozorida bo‘lgan talab va taklif nisbati.
49. Ko‘chmas mulk qiymatini baholashda hisobga olinadigan risklar. Xatar (risk) - bu aniqlik darajasi bo‘lib, u bilan kelajakda kutilayotgan natijalarning erishilajakligi tavsiflanadi. Ko‘chmas mulk bozoriga makroiqtisodiy xatar omillari sezilarli darajada ta’sir etadi. Makroiqtisodiy xatarning asosiy turlari quyidagilar hisoblanadi:
-inflyasiya xatari;
- iqtisodiy o‘sish sur’atlarining o‘zgarishi bilan bog‘liq xatar;
- foiz stavkasi miqdorining o‘zgarishi bilan bog‘liq xatar;
- valyuta kursining o‘zgarishi bilan bog‘liq xatar;