TEKSHIRDI:________________________________ MAVZU : Savod o'rgatish tayyorlov davri yozuv darslarini tashkil etish
Reja:
Kirish
1. Maktabda o’qitish elementar o’qish va yozishga o’rgatishdan boshlananishi 2. Hozirgi o’zbek tili unlilar sistemasi
Asosiy qism Savod o’rgatish jarayoni davrlari:
O’qishga o’rgatishda bo’g’inlarning o’rni. O’qishga o’rgatishda qo’llanadigan usullar va ko’rgazmalar.
Savod o’rgatishda differensial va individual yondashish.
Kirish. Maktabda o’qitish elementar o’qish va yozishga o’rgatishdan boshlanadi.
“Alifbe”ga asoslangan holda qisqa muddatda o’quvchilar o’qish, yozishga
o’rgatiladi, so’ng o’qish va yozish ko’nikmasi takomillashtiriladi, bora-bora
malakaga aylantiriladi.
O’qish va yozish malakasi nutqqa oid malaka. O’qish va yozish malakasi nutq faoliyatining boshqa turlari bilan ham bog’liq. Malakaning shakllanishi
uchun bir faoliyat bir necha marta takrorlanishi mumkin.
O’zbek tili yozuvi – tovush yozuvi. YOzuvda o’quvchi tovushni harfga,
o’qishda esa harfni tovushga aylantirishdek murakkab aqliy faoliyatni bajaradi.
Bu faoliyat doimiy ravishda yuz berishini nazarda tutib, o’qish va yozish parallel
olib boriladi.
O’zbek tili yozuvi – fonematik yozuv. O’zbek tili yozuvi uchun 1993 yil
lotin grafikasi asos qilib olindi. Nutqning har tovushi uchun yozuv unga mos
shakl qabul qilindi.
O’qituvchi savod o’rgatish jarayonida o’quvchilarga tovushlar haqida
ma’lumot berishda o’zbek tilining fonetik xususiyatlarini hisobga olishi zarur.
Savod o’rgatish analitik-sintetik tovush metodida olib boriladi. So’z
bo’g’inga ajratiladi, bo’g’indan kerakli – o’rganilayotgan tovush ajratilib olinadi,
tahlil qilinadi, o’rganilgan harf bilan sintezlanadi.
