Bank hisobi, tahlil va audit
- jadval. “A” bankning daromad keltiruvchi aktivlari tarkibi va dinamikasi
Yüklə 1,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
5- jadval.
“A” bankning daromad keltiruvchi aktivlari tarkibi va dinamikasi № Daromad keltiruvchi aktivlar 01.01.2016y. 01.01.2017y. Farqi Qoldig’i mln. co’m ulushi % Qoldig’i mln. so’m ulushi % mln. so’m ulushi % 1. Davlat obligatsiyalari 55 0,2 55 0,2 0 0 2. Qimmatbaho qog’ozlarga qilingan investitsiyalar 342 1,1 320 1,0 -22 -6,4 3. Sotib olingan debitorlik qarzlari-faktoring 18 0,06 -18 -100,0 4. Kreditlar- jami: 28895 28240 -655 -2,3 shu jumladan: daromad hisoblanishi to’xtatilgan muommoli kreditlar; 102 110 8 7,8 Daromad keltiruvchi kreditlar 28793 92,2 28130 89,7 -663 -2,3 5. Lizing 2021 6,5 2860 9,1 839 41,5 Jami:Daromad keltiruvchi aktivlar. 31229 100 31365 100 136 0,4 Bankning daromad keltirmaydigan aktivlariga qo’yidagilar kiradi; - kassadagi naqd pullar va boshqa pul mablag’lari; - asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar; - kapital va boshqa joriy xarajatlar; 104 - Markaziy bankdagi vakillik va zaxira fondi hisobraqamlar qoldig’i. Bank aktivlari hajmida daromad keltirmaydigan aktivlar salmog’ini yuqori bo’lishi bankning resurslar bazasidan samarasiz foydalanilganini ifodalaydi. Bankka daromad keltiruvchi va daromad keltirmaydigan aktivlarni tahlil qilish, ularning funktsiyalari iqtisodiy sharoitga bog’liq holda ular tarkibini o’zgartirib turish kerakligi to’g’risida xulosa chiqarishga imkon bermoqda. Iqtisodiy beqarorlik sharoitida faoliyatsiz aktivlarning ko’pgina qismi faoliyat qilayotgan aktivlarning elementlariga aylanadi, ko’pincha bu valyuta va harakatsiz aktivlarga tegishlidir. Bank o’zlarining balanslari strukturasini doimiy ravishda uning daromadliligi nuqtai nazaridan tahlil qilib borishlari kerak. “A” bankning 01.01.2016 yil holatiga daromad keltiruvchi aktivlarning jami aktivlardagi ulushi; daromad keltiruvchi aktivlar __________________ x 100% = 31229 x100%=70,3%. Jami aktivlar 44420 31365 01.01.2017 yil holatiga = ___________ x100% =69,5%. 45100 Daromad keltiruvchi aktivlarning bank aktivlaridagi ulushi yil davomida 0,8 foizgi kamaygan. Bankning daromad keltiruvchi aktivlaridan past daromad keltiruvchi lekin nisbatan past riskga ega bo’lgan davlat qisqa muddatli obligatsiyalari yil davomida o’zgarmagan. Yil boshida 55 mln so’m so’m qoldig’i bo’lib, yil ohiriga kelib bu qiymat o’zgarmagan. Biroq aktivlarning ulushidagi qiymati 0.05 %ga kamaygan. Qimmatli qog’ozlarga qilingan investitsiyalar hajmi esa yil boshidagi 342 mln. so’mdan yil ohiriga borib 22 mln. so’mga kamayib 320 mln. so’mni tashkil qilgan, bu ikki holat bilan izohlasa bo’ladi, birinchidan bank yil davomida yo’lantirilgan investitsiyalarni miqdorini qimmati qog’ozlarni sotib olishni kamaytirish hisobiga kamaytirgan yoki ikkinchidan, qimmatli qog’ozlarga 105 yo’lantirish kerak bo’lgan mablag’larni yuqori daromad keltiruvchi aktivlarga yoki likvidligni ta’minlash maqsadida vaqtincha saqlab turgan bo’lshi hisobiga kamaygan bo’lishi mumkin. Sotib olingan kreditorlik qarzlari ham yil davomida 18 mln. so’mdan umuman yo’qotilgan. Demak, yil davomida bank tomonidan o’tgan yil qoldig’i asosida qolgan mablag’larni undirish bilan shug’ullangan, ehtimol bank undirish vaqtida kechgan qiyinchiliklarni undan kelgusida kelishi mumkin bo’lgan daromadga almashtirmagan, demak bank yil davomida kreditorlik qarzlarini sotib olmagan. Bank tomonidan yil boshida berilgan kreditlar qoldig’i 28,9 mlrd so’mni tashkil etgan bo’lib, o’sha holatga nisbatan 102 mln so’m (berilgan kreditlarning 0,4 %) ni muammoli kreditlar bo’lgan, yil oxiriga kelib berilgan kreditlar miqdori 8 mlrd so’mga kamaygani holda 20,8 mlrd so’mni tashkil qilgan, ammo bankning muammoli kreditlari miqdori 510 mln so’m (yil oxiridagi berilgan kreditlarning 2,4 %) bo’lgan yoki 5 marta oshgan. Yil boshida daromad keltirayotgan kreditlar jami daromad keltirayotgan aktivlarning 91.6 % ini tashkil qilgan bo’lsa, yil oxiriga kelib bu ko’satkich 43.9 %ga kamaygani holda 49,5 ni tashkil qildi, demak, bankning yil boshida daromad keltirayotgan kreditlari yil davomida o’tkazilgan kredit monitoringi natijasida kreditlarning sifat ko’rsatkichlari pasaytirilgan, bu yil boshida daromad keltirayotgan kreditlarning keyinchalik daromad keltirmasligi, foiz to’lovlari to’lanmayotgandan muammoli kreditlar ko’paygan bo’lishi mumkin. Bu salbiy holatdir, bank yil davomida muammoli kreditlari ko’payotganligi sababli kredit berishni kamaytirgan bo’lishi mumkin. Bankning 2010-yil davomida olingan aktivlardan daromadlari eng salmoqlisi lizing operatsiyalaridan olingan daromad bo’lgan. Yil boshida lizing operatsiyalari 2 mlrd so’mni tashkil qilgan bo’lsa, yil davomida 10 marta (yoki 18,9 mlrd so’mga) ko’payib 20,1 mlrd so’mni tashkil qilgan. Ko’rinib turibdiki lizing operatsiyalaridan olingan daromad barqaror bo’lganligi sababli bank lizing operatsiyalarini eng asosiy daromad keltiruvi aktivlar sifatiga qaragan. |