Teqvim2013. pdf

Ə d ə b i y y a t

Qocayev, Ə. 1 oktyabr-

Beynəlxalq ahıllar günü 

[Mətn] //Qocayev Ə. 

Bayramlar və tarixi günlər.-

Bakı, 2006.- S.53.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.azadliq.org

1

---

306

Tarixdə bu gün

Xocavənd rayonunun işğalı Günü

1992 

OKTY

ABR

Ərazisi:   1458 km²

Əhalisi:   41 725

İşğal tarixi: 02.10.1992

Xocavənd rayonunun erməni 

qəsbkarları tərəfindən işğalından 21 il 

ötür.

Azərbaycan Respublikasının 26 no-

yabr 1991-ci il tarixli Qanununa əsasən 

Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti ləğv 

edilmiş, Martuni şəhəri Xocavənd 

şəhəri, Martuni rayonu Xocavənd ra-

yonu adlandırılmışdır. Hadrut rayonu 

isə ləğv edilərək ərazisi Xocavənd ra-

yonunun tərkibinə verilmişdir.

Ərazisi alçaq dağlıq və düzənlikdən 

ibarət olan Xocavənd rayonunun ümu-

mi sahəsi 1458 

km²

,  əhalisi 41725 

(o cümlədən azərbaycanlılar-10.648) 

nəfər olmuşdur. Rayonda 1 şəhər 

(Xocavənd şəhəri-rayon məkəzi), 2 iri 

qəsəbə (Qırmızı Bazar və Hadrut), 81 

kənd vardı. 

Olduqca  əlverişli coğrafi mövqeyə 

və şəraitə malik Xocavənd rayonu Ağ-

dam, Ağcabədi, Füzuli, Cəbrayıl, Qu-

badlı, Laçın, Şuşa, Xocalı rayonları ilə 

həmsərhəddir. 

Qədim yaşayış  məskənlərindən 

sayılan Xocavəndin  ərazisi təbii 

sərvətlərlə - tikinti materialları və fay-

dalı qazıntılarla, meşə zolaqları və şi-

rin su ehtiyatları ilə  zəngindir. Dəniz 

səviyyəsindən 900 metr hündürlükdə 

yerləşən, uzunluğu 190 metr olan Azıx 

mağarası Xocavəndin Füzuli rayonuna 

yaxın, Azıx kəndinin 1 kilometr cənub-

şərqində yerləşir. 

1988-ci ilin fevralından başlayan 

Qarabağ müharibəsində Xocavənd 

rayonu 145 şəhid vermiş, 3600 uşaq 

zərər çəkmişdir. 

2 oktyabr 1992-ci il tarixində 

Xocavənd rayonu Ermənistan Silahlı 

Qüvvələri tərəfindən işğal olunmuş-

dur. 

İşğal nəticəsində Xocavənddə 

71 arxeoloji-memarlıq abidəsi, 41 

klub, 40 kitabxana, 12 ziyarətgah, 10 

məktəbəqədər müəssisə, 21 səkkizillik 

məktəb məhv edilmişdir.  İşğal altında 

olan Xocavəndin  ərazisi bütövlükdə 

ekoloji terrora məruz qalmış, Azıx 

mağarasını ermənilər silah anbarına 

çevirmişlər. 

Rayonun  ərazisində yerləşən və 

ümumi sahəsi 25,5 min hektar olan 

meşədəki palıd ağacları  qırılaraq da-

şınmış, Xonaşen çayının kənarlarında 

bitən təbii meşə isə tamamilə  məhv 

edilmişdir. Xocavəndin Yelli Gədik 

sahəsində Füzuliyə gedən yolun sağ 

və sol tərəflərində avtomobil yollarının 

mühafizəsi məqsədilə əkilən ağaclar da 

kəsilmişdir.