Başarıya İlk Adım Erken Eğitim Programı
Yüklə 297,31 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kaynak Deneğin Özellikleri Davranış UE Araştırma Modeli
- Geçerlik
- Kaynakça Deneğin Özellikleri Davranış UE Araştırma Modeli
- Geçerlilik
|
Kaynak Deneğin Özellikleri Davranış UE Araştırma Modeli Ortam GAG
UG İzleme/ Kalıcı-lık Genelleme Sosyal Geçerlik Walker,
Kavanagh ve diğ.,1998
46 anasınıfı öğrencisi (24 deney grubu, 22 kontrol grubu)
Antisosyal davranışlar ve akademik becerilere odaklanma
Deneysel
Okul ve ev
% 90 + Yüzdelik olarak belirtilme- miştir.
+ (kalıcı)
+
- Golly ve diğ., 1998
öğrencisi 1 kız, 19 erkek Antisosyal davranışlar ve
akademik becerilere odaklanma
+ Tek gruplu (kontrol grupsuz) öntest- son test
okul
-
-
-
-
- Golly ve diğ., 2000
(4 erkek) 5 yaş
(anasınıfı) Antisosyal davranışlar ve
akademik becerilere odaklanma
+ Katılımcılar arası Çoklu Başlama Modeli Okul ve ev (ailenin birisi ev uygula
masını uygula-
mamıştır)
% 97 + Yüzdelik olarak belirtilme- miştir.
+ (kalıcı) +
- Overton ve diğ.,, 2002 22 anasıfı öğrencisi 5-6 yaş
6 kız, 16 erkek
Antisosyal davranışlar
+ Tek gruplu (kontrol grupsuz) öntest- son test
Okul ve
ev
% 95.5 + (kontrol listesi uygulanmıştır) + (çok başarılı olma
mıştır) + (1 yıl sonra yapılıyor genelleme gözlenememiştir) + Öğretmen ve ailelere Mülakat
ugulama. Beard ve Sugai, 2004
öğrencisi 5 yaş
Antisosyal davranışlar ve akademik becerilere odaklanma
+
AB modeli
Okul ve ev % 94 ASD % 97 AET - + (kalıcı) + -
Tablo 1
Antisosyal Davranışları Önlemeye Yönelik Başarıya İlk Adım Erken Eğitim Programıyla İlgili Yapılan Bilimsel Çalışmalar
Başarıya İlk Adım Erken eğitim Programı
International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 6(1), 55-79.
Kaynak Deneğin Özellikleri Davranış UE Araştırma Modeli Ortam GAG UG İzleme- Kalıcılık Genelleme Sosyal Geçerlik Walker,Golly, Mclane ve Kimmich, 2005 181 öğrenci 6-8 yaş Sosyal davranış + deneysel Okul ve ev % 80 + (kontrol listesi uygulanmıştır) - - + Anket öğrt.ve veli Diken ve Rutherford, 2005
4 öğrenci 5-7 yaş Davranış problemi ve sosyal beceri
Tek Denekli (Katılımcılar arası Çoklu Başlama
Modeli)
Okul ve ev
% 91.2,
89.5, 91.1, 86.9
% 100, 83.3, 96.6, 86.6 + 2 ay sonra (kalıcı)
- + Öğretmen ve ailelere Mülakat
ugulama. Lien-Thorne ve Kamps, 2005
3 öğrenci 7-8 yaş ADHD
Antisosyal davranışlar ve akademik beceriler
+ Tek Denekli (Katılımcılar arası Çoklu Başlama
Modeli)
Okul ve ev
% 92-100 -
-
- + Herkesten görüş alınmıştır. Russell, 2006
1 erkek çocuk 6 yaş Davranış problemi ve
akademik performans
+
Tek Denekli (ABCDC
Modeli)
Okul ve ev
%94-96 + %95-97 -
- + anket Öğrt., aile Carter ve Horner, 2007 İlkokul
birinci sınıfta okuyan bir erkek öğrenci (6 yaş)
Davranış problemi ve akademik beceriler
+ Durum
Çalışması Tek Denekli (ABCDC Modeli)
Okul
% 92-97
+ Yüzdelik belirtil- memiş
-
- + Öğretmen görüşü alınmıştır. Rodriguez, Sheldon, Loman ve Horner, 2009 İlkokul birinci sınıfa ve anasınıfına devam eden 5-6 yaşlarında olan 3 öğrenci.
Davranış problem
+ Tek Denekli (Katılımcılar arası Çoklu Başlama
Modeli)
Okul % 97
% 100
-
-
+
Başarıya İlk Adım Erken eğitim Programı
International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 6(1), 55-79.
Kaynakça Deneğin Özellikleri Davranış UE Araştırma Modeli Ortam GAG UG İzleme/ Kalıcılık Genelleme Sosyal Geçerlilik Seeley ve diğ., 2009 İlkokul 1 ila 3. sınıfa devam eden ortalama 6-10 yaşlarında olan 200 öğrenci (55 deney, 44 kontrol) Not: 42 öğrencinin dikkat
eksikliği vardır.
Davranış problem, sosyal beceri ve akademik beceriler
+
kontrol gruplu deneysel desen
Okul ve
ev
% 92 % 86
(kontrol listesi uygulanmıştır)
-
- + Öğrt: % 92 Veli: % 92 Carter ve Horner, 2009 5-7 yaşlarında 3 erkek öğrenci
Davranış problemi ve akademik performans
+ Tek Denekli (Katılımcılar arası Çoklu Başlama
Modeli)
Okul % 96
% 95- 97
-
- + 3’lü likertli anket Öğrt., aile Suprague ve Perkins, 2009 4 anasınıfı, 5- 6 yaş
1 kız, 3 erkek Davranış problemi
+ Tek Denekli Katılımcılar arası ÇokluBaşlama Okul ve
ev
% 95 % 90
-
- + Anket Öğrt. Walker ve diğ., 2009
6-10 yaş
Davranış problem
+ Öntest-son test kontrol gruplu deneysel desen
Okul ve ev
% 95- 99 % 92
-
- + Anket Öğrt ve veli % 92 Dikenve diğ., 2010
8 Anasınıfı, 8 1. ve 8 2. Sınıfa devam eden toplam 24 öğrenci (12 deney,12 kontrol grubu), 21 erkek, 3 kız
Davranış problem, sosyal
beceri ve akademik beceriler
+ Öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desen
Okul ve ev
% 92.5 % 94.58
-
- + Anket Öğrt ve veli
Başarıya İlk Adım Erken eğitim Programı
International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 6(1), 55-79.
Kaynak Deneğin Özellikleri Davranış UE Araştırma Modeli Ortam GAG UG İzleme/ Kalıcılık Genelleme Sosyal Geçerlilik Diken,
Cavkaytar ve diğ., 2011 102 öğrenci (53 deney,49 kontrol) 31 anasınıfı 37 1. Sınıf 34 2. sınıf Davranış problem, sosyal beceri ve akademik beceriler
+
kontrol gruplu deneysel desen
Okul ve
ev Anasınıfı: % 93.3 1. sınıf: % 86.2 2. sınıf: % 90
-
- + Anket Öğrt ve veli
Diken, Bozkurt ve diğerleri, 2011
18 anaokulu öğrencisi (9 deney, 9 kontrol),
Davranış problem, sosyal
beceri
+ Öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desen
Okul ve
ev + Yüzdelik belirtil- memiş
+ % 94.25
- - + Anket Öğrt ve
veli Karaoğku, (2011). 60-72 aylık anasınıfı öğrencileri, 2 kız 22 erkek
Davranış problem, sosyal
beceri ve akademik beceriler
+ Öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desen
Okul ve
ev + Yüzdelik belirtil- memiş
Öğrt. % 81 Rehber %82
-
- Özdemir, 2011
4 ilkokul öğrencisi 7 yaş (dikkat eksikliği)
Akademik beceriler
+ Tek Denekli (Katılımcılar arası ÇokluBaşlama Modeli)
Okul ve ev
% 90 % 94
+ 3 ay sonra (Kalıcı)
- - Sumi ve diğ., 2012
2.ve 3. Sınıf öğrencisi (142 deney, 144 kontrol) Davranış problemi ve akademik beceriler
+ Öntest-son test kontrol gruplu deneysel desen
Okul ve ev
% 80 % 94
-
- + % 95 Anket Öğrt ve
veli
Başarıya İlk Adım Erken eğitim Programı
International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 6(1), 55-79.
Bulgular
Bu araştırma için tespit edilen makalelerin, yukarıda belirtilen kategoriler çerçevesinde ayrıntılı analizleri yapılarak tablolaştırılmıştır. Davranış problemi gösterme riski görülen çocuklara BİA Erken Eğitim Programının kullanıldığı araştırmaların kısa analizi Tablo 1’ de gösterilmiştir.
Alanyazın taraması sonucuna göre, BİA Erken Eğitim Programıdavranış problemi gösterme riski bulunan toplam 1156 çocuğa uygulanmıştır. Katılımcıların özellikleri; tanı, yaş ve cinsiyetleri açısından incelendiğinde, katılımcıların cinsiyet özellikleri tüm araştırmalarda belirtilmemiştir. Katılımcıların cinsiyet özelliklerinin belirtildiği araştırmalar (Carter ve Horner, 2007; 2009; Diken ve diğ., 2010; Golly, ve diğ., 1998; Golly ve diğ., 2000; Karaoğlan, 2011; Suprague ve Perkins, 2009; Overton ve diğ., 2002; Russell, 2006 ) dikkate alındığında kadın katılımcı sayısının erkek katılımcılara oranla çok az olduğu görülmektedir. Katılımcıların yaş gruplarına göre dağılımları incelendiğinde, 194 (% 17) tanesinin anasınıfı öğrencisi, 962 (% 83) tanesinin de ilkokul birinci ve ikinci sınıf öğrencisi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, alanyazın incelemesine dahil edilen 21 araştırmadan ikisi hariç (Özdemir, 2011; Seeley ve diğ., 2009) katılımcıların belirli bir yetersizlik tanısının bulunmadığı fakat yukarıda belirtilen iki çalışmaya katılan toplan 46 katılımcının dikkat eksikliği tanısının bulunduğu saptanmıştır. Bunların dışında Lien-Thorne ve Kamps, (2005) çalışmasında BİA Erken Eğitim Programı antisosyal davranışları önlemenin yanında katılımcılarda gözlemlenen dikkat eksikliği özelliği taşıyan davranışları da önlemeye yönelik uygulamışlardır.
Ulaşılan çalışmalarda genel olarak, araştırmacıların BİA Erken Eğitim Programını 5-10 yaşları arasındaki bireylerde görülen antisosyal davranışları ortadan kaldırma, bu davranışları söndürme veya azaltma, akademik becerilere odaklanabilme ve bazı basit sosyal becerileri kazandırmada uyguladıkları tespit edilmiştir.
Bu davranışların seçilme nedeni BİA Erken Eğitim Programının özellikle antisosyal davranışı, bireyde tam olarak kalıcı hale gelmeden önce södürmek için geliştirilmiş olmasıdır. Uygulamanın Etkililiği Ulaşılan 21 çalışmadaki verilere bakıldığında tüm çalışmaların katılımcılarda gözlemlenen antisosyal davranışı azaltma/söndürmede etkili olduğu tespit edilmiştir (Bkz. Tablo 1). Diğer çalışmalardan farklı olarak çalışmaların üç tanesinde (Carter ve Horner, 2007; Carter ve Horner, 2009; Russell, 2006) programın sınıf modülüne işlevsel davranışsal destek uygulamaları eklenerek programın etkililiği değerlendirilmiştir. Araştırma Modeli BİA Erken Eğitim Programı ilk olarak Walker, Kavanagh ve diğ., (1998) tarafından deneysel araştırma modeli kullanılarak uygulanmıştır. Bu çalışmada araştırmacılar,
Başarıya İlk Adım Erken eğitim Programı
International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 6(1), 55-79.
antisosyal davranış geliştiren 46 anasınıfı öğrencisinin 24’ünü deney grubuna, 21’ini kontrol grubuna rastgele seçimle atayarak BİA Erken Eğitim Programını uygulamışlardır. İlk çalışmayı takip eden diğer çalışmaların araştırma modelleri incelendiğinde farklı araştırma tasarımlarının kullanıldığı tespit edilmiştir. İncelenen araştırmaların dokuzu (Diken, Bozkurt ve diğ., 2011; Diken, Cavkaytar ve diğ., 2011; Diken ve diğ., 2010; Golly ve diğ., 2005; Seeley ve diğ., 2009; Karaoğlan, 2011; Sumi ve diğ., 2012; Walker ve diğ., 2009; Walker, Kavanagh ve diğ.,1998) öntest-son test kontrol gruplu deneysel desen, üçü (Beard ve Sugai, 2004; Golly ve diğ., 1998; Overton ve diğ., 2002) tek denekli (kontrol grupsuz) öntest-son test, yedisi (Carter ve Horner, 2009; Diken ve Rutherford, 2005; Golly ve diğ., 2000; Lien-Thorne ve Kamps, 2005; Özdemir, 2011; Rodriguez ve diğ., 2009; Suprague ve Perkins, 2009) tek deneklili (katılımcılar arası çoklu başlama modeli), ikisi (Carter ve Horner, 2007; Russell, 2006) durum çalışması tek denekli (ABCDC Modeli) araştırma yöntemleriyle desenlenmiştir.
Yapılan alanyazın incelemesi sonucuna göre, Walker ve diğ., (1997) tarafından geliştirilen BİA Erken Eğitim Programı, program modüllerinin gereği olarak okul ve ev ortamlarında uygulanmıştır. Ancak dört araştırmada (Carter ve Horner, 2007; Carter ve Horner, 2009; Golly ve diğ., 1998; Rodriguez ve diğ., 2009) BİA Erken Eğitim Programı sadece okul ortamında uygulanmıştır. Diğer 17 araştırmada modülde belirtildiği gibi programının okul modülü başlatıldıktan 10 gün sonra ev modülü de uygulamaya konulmuştur. İzleme ve Genelleme Ulaşılan makaleler izleme ve genelleme verileri açısından değerlendirildiğinde, altı çalışmada (Beard ve Sugai, 2004; Diken ve Rutherford, 2005; Golly ve diğ., 2000; Overton ve diğ., 2002; Özdemir, 2011; Walker, Kavanagh ve diğ., 1998) müdahalenin çocukların davranışları üzerindeki etkisinin uzun dönemde devam edip etmediği incelenmiştir. Ayrıca dört araştırmada (Beard ve Sugai, 2004; Golly ve diğ., 2000; Overton ve diğ., 2002; Walker, Kavanagh ve diğ.,1998) incelenen makalelerden farklı olarak BİA Erken Eğitim Programının katılımcılardaki antisosyal davranışı azaltmaya veya söndürmeye yönelik etkisinin müdahale uygulamasından sonra da farklı yıllarda, farklı sınıf ortamlarında da devam ettiğini orta koymuşlardır. Bununla birlikte programın okul ve ev ortamında paralel yürütüldüğü çalışmalar (Beard ve Sugai, 2004; Diken ve diğ., 2010; 2011; Diken, Bozkurt ve diğerleri, 2011; Diken ve Rutherford, 2005; Golly ve diğ., 2000; Lien-Thorne ve Kamps, 2005; Karaoğku, 2011; Overton ve diğ., 2002; Özdemir, 2011; Russell, 2006; Seeley ve diğ., 2009; Sumi ve diğ., 2012; Suprague ve Perkins, 2009; Walker ve diğ., 2005; Walker ve diğ., 2009; Walker, Kavanagh ve diğ.,1998) programın ev uygulamaları sayesinde çocukların davranışlarındaki olumlu değişimlerin farklı bir ortama da genellenmesinin sağlandığını ortaya koymuşlardır.
Özel eğitime gereksinimi olan öğrencilerin antisosyal davranışlarını önlemeye yönelik BİA Erken Eğitim Programının uygulandığı araştırmalar incelendiğinde, altı araştırmada (Beard ve Sugai, 2004; Golly ve diğ., 1998; Golly ve diğ., 2000; Karaoğlan, 2011; Başarıya İlk Adım Erken eğitim Programı
International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 6(1), 55-79.
Özdemir, 2011; Walker, Kavanagh ve diğ.,1998) sosyal geçerlik hakkında açık bir bilgiye rastlanmamıştır, üç çalışmada (Seeley ve diğ., 2009; Sumi ve diğ., 2012; Walker ve diğ., 2009) sosyal geçerlik verilerinin sayısal değerleri belirtilmiştir. Yukarıda belirtilen üç çalışmada sosyal geçerlik verileri uygulamaya katılan öğrencilerin öğretmen ve velilerine anket uygulanarak elde edilmiştir ve bu uygulanan anket sonuçlarına göre araştırmaların (Seeley ve diğ., 2009; Sumi ve diğ., 2012; Walker ve diğ., 2009) sosyal geçerliği % 90 ile % 95 olarak belirtilmiştir. İki araştırmada (Diken ve Rutherford, 2005; Overton ve diğ., 2002) müdahale uygulamasından sonra öğretmen ve velilerle görüşme yapılarak uygulanan eğitim programına yönelik sosyal geçerlik verisi toplanmış, yedi araştırmada (Carter ve Horner, 2009; Diken ve diğ., 2010; Diken, Bozkurt ve diğ., 2011; Russell, 2006; Sumi ve diğ., 2012; Suprague ve Perkins, 2009; Walker ve diğ., 2005) öğretmen ve velilere anket uygulanmış, bir çalışmada (Carter ve Horner, 2009) sadece öğretmen görüşü alınmış, başka bir çalışmada (Lien-Thorne ve Kamps, 2005) ise katılımcılardan, öğretmenlerden ve velilerden ayrı ayrı görüş almıştır. Son olarak da, Rodriguez ve diğ., (2009) sosyal geçerlik verisi toplamıştır fakat bu çalışmada veri toplama yöntemi belirtilmemiştir. Yukarıda belirtilen sosyal geçerlik verisinin toplanandığı çalışmalarda öğretmen ve veliler BİA Erken Eğitim Programı uygulamalarından memnun olduklarını belirtmişlerdir (Bkz. Tablo 1).
Ulaşılan araştırmaların gözlemciler ve uygulamacılar arası güvenirlilik verilerinin sağlanıp sağlanmadığına dair ayrıntılı analizi yapılmış ve BİA Erken Eğitim Programının okul ve ev ortamlarında uygulandığı için araştırmacıların her iki ortam uygulamaları için ayrı veri topladıkları tespit edilmiştir. Tablo 1’de belirtilen verilerin birincisi okul ortamını, ikincisi ev ortamı için toplanan değerleri göstermektedir. İki çalışmanın (Sumi ve diğ., 2012; Walker ve diğ., 2005) gözlemciler arası güvenirlilik verisi % 90, diğer çalışmalarda ise % 90 ile %100 arasındadır. Ancak üç çalışmada (Diken, Bozkurt ve diğ., 201; Golly ve diğ., 1998; Karaoğlan, 2011) gözlemciler arası güvenirliğin sağlandığı vurgulansa da bu veriler açık bir şekilde belirtilmemiştir.
İncelenen makaleler uygulama güvenirliği açısından gözden geçirildiğinde, genel olarak çalışmalarda uygulama aşamalarının ayrıntılı bir biçimde açıklandığı tespit edilmiştir fakat üç çalışmada (Beard ve Sugai, 2004; Golly ve diğ., 1998; Lien-Thorne ve Kamps, 2005) açık bir şekilde uygulama güvenirlik verisine rastlanmamıştır. Diğer 18 çalışmanın beşinde (Golly ve diğ., 2000; Overton ve diğ., 2002; Russell, 2006; Walker ve diğ., 2005; Walker, Kavanagh ve diğ.,1998) uygulama güvenirlik verisi toplanmıştır fakat bu çalışmalarda veriler yüzdelik olarak belirtilmemiştir. iki çalışmanın (Karaoğlan, 2011; Seeley ve diğ., 2009) uygulama güvenirlik verisi % 81 ile % 86, diğer 11 çalışmanın (Carter ve Horner, 2009; Diken, Bozkurt ve diğ., 2011; Diken ve diğ. 2010; Diken, Cavkaytar ve diğ. 2011; Diken ve Rutherford, 2005; Özdemir, 2011 Yüklə 297,31 Kb. Dostları ilə paylaş:
|