Fяxrяddиn mustafayev


analizatorların (dəri, görmə, eşitmə, dad, qoxu bilmə, vestibulyar)



Yüklə 3,21 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə133/284
tarix28.12.2016
ölçüsü3,21 Mb.
#3769
növüDərs
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   284
analizatorların (dəri, görmə, eşitmə, dad, qoxu bilmə, vestibulyar) reseptorları 
tərəfindən  qəbul  edilərək  afferent  (mərkəzəqaçan-hissi)  sinirlərlə  mərkəzi  sinir 
sisteminə  ötürülür,  orada  ona  qarşı  analiz  və  sintez  hazırlanır  və  efferent 
II FƏSĠL 


 
96 
(mərkəzdən  qaçan-hərəki)  sinirlərlə  icraçı-işçi  orqana  göndərilərək  müvafiq 
cavab  reaksiyası  yaranır.  Analizator  termini  ilk  dəfə  İ.M.Seçenov  tərəfindən 
elmə daxil olmaqla funksional cəhətdən bir-biri ilə qırılmaz surətdə bağlı olan və 
3  əsas  hissədən-periferik,  keçirici  (aralıq,  nəqledici)  və  mərkəzi  (baş,  onurğa 
beyni  və  qabıq  maddədən)-ibarət  olan  mürəkkəb  quruluşlu  xüsusi  sistemdir. 
Periferik hissə qıcıqları qəbul edən eksteroreseptorlar (xarici), interoreseptorlar 
(daxili) və proprioreseptorlardan (skelet əzələləri, bağlar, vətərlər və oynaqların 
reseptorları)  ibarət  olmaqla  təkamül  prosesi  zamanı  onlar  həmin  qıcıqlandırıcı 
amillərə adaptasiya olunur. Aralıq (keçirici hissə) periferik hissədən qəbul edilən 
impulsları  əvvəlcə  mərkəzi  sinir  sisteminə,  oradan  isə  müvafiq  işçi  orqanlara 
ötürür.  Mərkəzi  hissə  baş  və  onurğa  beyin  hüceyrələrindən  ibarət  olub, 
reseptorlardan  daxil  olan  impulsları  analiz  və  sintez  edərək  müvafiq  cavab 
reaksiyası  hazırlayır,  beyin  qabığında  isə  sinir  oyanmaları  yeni  keyfiyyət  kəsb 
edərək  hiss  etmə  prosesini  təmin  edir.  Bu  proseslərin  hamısı  genetik  müstəvi 

Yüklə 3,21 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   284




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin