96
(mərkəzdən qaçan-hərəki) sinirlərlə icraçı-işçi orqana göndərilərək müvafiq
cavab reaksiyası yaranır.
Analizator termini ilk dəfə İ.M.Seçenov tərəfindən
elmə daxil olmaqla funksional cəhətdən bir-biri ilə qırılmaz surətdə bağlı olan və
3 əsas hissədən-periferik, keçirici (aralıq, nəqledici) və mərkəzi (baş, onurğa
beyni və qabıq maddədən)-ibarət olan mürəkkəb quruluşlu xüsusi sistemdir.
Periferik hissə qıcıqları qəbul edən eksteroreseptorlar (xarici),
interoreseptorlar
(daxili) və
proprioreseptorlardan (skelet əzələləri, bağlar, vətərlər və oynaqların
reseptorları) ibarət olmaqla təkamül prosesi zamanı onlar həmin qıcıqlandırıcı
amillərə adaptasiya olunur.
Aralıq (keçirici hissə) periferik hissədən qəbul edilən
impulsları əvvəlcə mərkəzi sinir sisteminə, oradan isə müvafiq işçi orqanlara
ötürür.
Mərkəzi hissə baş və onurğa beyin hüceyrələrindən ibarət olub,
reseptorlardan daxil olan impulsları analiz və sintez edərək müvafiq cavab
reaksiyası hazırlayır, beyin qabığında isə sinir oyanmaları yeni keyfiyyət kəsb
edərək hiss etmə prosesini təmin edir.
Bu proseslərin hamısı genetik müstəvi
Dostları ilə paylaş: