Fяxrяddиn mustafayev

Mustafayev Ġmam DaĢdəmir oğlu 
(1910-1997) 
 
Ölkəmizdə taxılçılıq sahəsində seleksiya işlərinin 
aparılmasında,  yeni  sortların  yaradılmasında,  onların 
genetik 
xüsusiyyətlərinin 
və 
genefondunun 
öyrənilməsində  korifey  alimimiz,  akademik  İ.D.Mus-
tafayevin  misilsiz  xidmətləri  olmuşdur.  O,  elmi 
fəaliyyətinin səmərəsinə və bu sahədəki nailiyyətlərinə 
görə 1950-ci ildə AMEA-nın həqiqi üzvü seçilmişdir. 
İ.  Mustafayev  1940-1954-cü  illərdə  Azərbaycan 
Dövlət Nəzarət Komissiyası sədrinin, Azərbaycan Xalq Torpaq Komissarının 1-
ci  müavini,  Azərbaycan  SSR  Kənd  Təsərrüfatı  Naziri,  Gəncə  Vilayət  Partiya 
Komitəsinin 1-ci katibi, Azərbaycan KP MK-nın katibi, 1954-1959-cu illərdə isə 
onun  1-ci  katibi  olmuşdur.  Onun  təşəbbüsü  ilə  1950-ci  ildə  Azərbaycan  Elmi 
Tədqiqat Əkinçilik və AMEA-nın Genetika və Seleksiya İnstitutları yaradılmış, 
1954-cü  ildən  ömrünün  sonuna  qədər  Genetika  və  Seleksiya  İnstitutunda  şöbə 
müdiri  və  direktor  işləmişdir.  İ.Mustafayevin  elmi-tədqiqat  işləri  yerli  buğda, 
arpa,  çovdar  və  egilopsların  toplanması  və  onların  genetik,  seleksiya  və 
təsərrüfat 
xüsusiyyətlərinin 
öyrənilməsinə,  yeni  məhsuldar  sortların 

---

 
41 
yaradılmasmına  həsr  olunmuşdur.  Seleksiya  və  hibrid  materiallarının  ekoloji 
zonal  yoxlanması  üsulları  da  ilk  dəfə  İ.Mustafayev  tərəfindən  işlənib 
hazırlanmışdır. O, bir sıra bol məhsul verən yüksək keyfiyyətli buğda sortları – 
"Sevinc",  "Cəfəri",  "Zoğal  buğda",  "Turanikum-186",  "Turgidum-7",  "Qızıl 
bugda",  "Bol  bugda",  "Arzu"  və  s.  yaratmışdır.  Alim  bir  sıra  elmi  əsərlərin,  o 
cümlədən 6 monoqrafiyanın müəllifidir, SSRİ və Azərbaycan SSR Ali Sovetinin 
deputatı  olmuşdur.  Elmi  yaradıcılıq  fəaliyyətinə  görə  N.İ.Vavilov  adına  qızıl 
medal,  Xalq  Təsərrüfatı  Nailiyyətləri  Sərgisinin  3  böyük  qızıl  medalı,  "Qırmızı 
Əmək Bayrağı", "Şərəf nişanı" ordenləri ilə təltif edilmişdir.