Bekmuratov dostonning texnik ijodkorlik va konstruksiyalash fanidan tayyorlagan

Quyidagilar sanоat namunalari sifatida e`tirоf etilmaydi:

• 
  matbaa mahsulоtlari;
  
• 
  mе`mоrchilik оb`еktlari, (kichik mе`mоrchilik shakllaridan tashqari) sanоat, gidrоtехnika inshооtlari va bоshqa statsiоnar inshооtlar;
  
• 
  suyuq, gazsimоn, sоchiluvchan yoki shunga o`хshash mоddalardan ibоrat o`zgaruvchan shakldagi оb`еktlar;
  
• 
  buyumning faqat tехnik funktsiyasi bilan bоg`liq bo`lgan yеchimlar;
  
• 
  mahsulоtlarning jamоat manfaatlariga, insоnparvarlik va aхlоq qоidalariga zid yеchimlar.
  

Sanoat namunalarini tasviflovchi belgilar
Sanoat namunasining mohiyati va uni huquqiy muhofazalash hajmi eng avvalo, uning muhim belgilari majmui bilan ifodalanadi, bu belgilar namuna fotosuratlarida aks ettiriladi va buyumning tashqi ko‘rinishi va o‘ziga xos xususiyatlarini belgilab beradi. Muhim belgilarni so‘zlar bilan tavsiflash tasviriy axborotni tushuntirib berishni ta’minlaydi. Odatda, sanoat namunalarining turlarini tavsiflash uchun quyidagi belgilardan foydalaniladi:
1. Murakkab kompozitsiyali, asosi keng hajmiy–fazoviy tuzilishga ega bo‘lgan buyumlar (masalan, dastgoh, qishloq xo‘jalik mashinasi, mototsikl va hokazo) quyidagi belgilar bilan tavsiflanadi:
kompozitsiya elementlarining mavjudligi;
elementlarning o‘zaro joylashishi;
kompozitsiya elementlarining shakli.
2. Yakka blokli kompozitsiyaga ega buyumlar (masalan, televizor, radiopriemnik, shit priborlari, qutichalar), shuningdek elementar geometrik hajmlar nisbati asosida qurilgan (masalan, mebel seksiyasi bloklari) badiiy–konstruktorlik yechimlari quyidagi belgilar bilan tavsiflanadi:
kompozitsiya elementlarining tarkibi va taqsimlanishi;
buyumlarning, odatda, frontal yuzasida bo‘ladigan bu elementlarning plastik, grafik, rangli va faktura yechimlari.
3. Buyumlar to‘plamlarining badiiy-konstruktorlik yechimlarini tavsiflashda, tegishli buyumlarni (to‘plam tarkibiga kiradigan) tavsiflash uchun foydalaniladigan belgilardan tashqari, quyidagilarni aks ettiruvchi belgilardan foydalaniladi:
to‘plamning turli qismlari o‘zaro aloqasining xarakteri;
elementlarning o‘zaro bir–biriga aloqadorligi;
dastlabki elementlarning o‘zi va bu elementlardan foydalanib yaratilgan buyumlar, shuningdek umuman to‘plamning mutanosib tuzilishi.
4. Tashqi ko‘rinishi ikki holatda: yopiq (taxlangan) va ochiq (masalan, shkaflar, sovitkichlar, yopiq korpus ichidagi priborlar, telefon budkalari va hokazo) buyumlarni tavsiflashda buyumning ham tashqi, ham ichki hajmini ifodalovchi elementlar bunday belgilar bo‘lishi mumkin.


Xulosa
Zamon shiddat bilan rivojlanmoqda har bir sohada, hattokinhar soniyada minglab hattoki millionlab yangiliklar yaratilmoqda. Mana shu yaratilgan yangiliklar uni yaratgan shaxsning mulki hisoblanadi, ya’ni intelektual mulki. Intellektual mulk - ijodiy aqliy faoliyat mahsuli. Ixtirochilik va mualliflik obʼyekti huquqi majmuiga kiruvchi, fan, adabiyot, sanʼat va ishlab chiqarish sohasida ijodiy faoliyatning boshqa turlari, adabiy, badiiy, ilmiy asarlar, ijrochi aktyorlik sanʼati, jumladan ovoz yozish, radio, televideniye asarlari, kashfiyotlar, ixtirolar, ratsionalizatorlik takliflari, sanoat namunalari, kompyuterlar uchun dasturlar, maʼlumotlar bazasi, nou-xauning ekspert tizimlari, tovar belgilari, firma atamalari va boshqa aqliy mulk obʼyektlariga kiradi. Mana shu mulk o’zining yaratuvchilarga ham iqtisodiy ham manaviy naf olib keladi. Nafaqat yaratuvchilariga balki atrofdagi boshqa insonlarga ham naf olib kelishi aniq. Naf olib kelar ekan uni o’girlanishoi yoki tortib olinishi mumkin bo’lgan xavfni ham vujudga keltiriladi. Mana shunday nojoya holatlarni oldini olish maqsadida mamlakatimizda ham juda ko’p islohotlar olib borilyapti.
O’zbekiston Respublikasi prezidenti Sh.M.Mirziyoyev ham aynan shu sohada judanko’plab islohotlarga shaxsan o’zlari boshchilik qilmoqdalar. Davlatimiz rahbari quyidagi toshiriqlarni yig’ilishda masullarga berganliklari so’zimizning isbotidir.
Davlat rahbari mahalliy tovar belgilarini xalqaro ro‘yxatdan o‘tkazish masalasiga ham e'tibor qaratgan. Bugungi kunda O‘zbekiston sanoatining bor-yo‘g‘i 72 ta tovar belgisi xalqaro ro‘yxatdan o‘tkazilgani, lekin bu juda kamligi ta'kidlangan.
Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligiga mahalliy brendlarning xalqaro ro‘yxatdan o‘tishini ko‘paytirish, ularning xalqaro bozorga chiqishini qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha ko‘rsatmalar berildi.
Qayd etilishicha, O‘zbekistonda yiliga 4 500 atrofida intellektual mulk obekti, jumladan, 2 mingdan ziyod tovar belgilari ro‘yxatdan o‘tadi. Misol uchun, Navoiy kon-metallurgiya kombinati so‘nggi 10 yilda 35 ta ixtironi ro‘yxatdan o‘tkazib, ularning 16 tasidan 400 milliard so‘mdan ortiq iqtisodiy samara ko‘rgan. Bu ishlanmalarni boshqa davlatlarning oltin qazish korxonalariga sotish bo‘yicha muzokaralar olib borilmoqda.
«Lekin bunday ixtirolar xorijda ro‘yxatdan o‘tkazib kelinmoqda. Chunki yurtimizda qiymatni baholash tizimi amalda ishlamayapti. Buning oqibatida ko‘plab ishlanmalar tijoratlashtirilmay qolib ketmoqda.
Shu bois Butunjahon intellektual mulk tashkiloti mutaxassislari bilan baholovchilar tayyorlash tizimini yo‘lga qo‘yish muhimligi ta'kidlandi.
Kelgusi yil birinchi chorakda sanoat mulki patentlari platformasini yaratib, unga sanoat tarmoqlaridagi intellektual mulk obektlarini joylashtirib borish, viloyatlardagi korxonalar va oliy o‘quv yurtlarining intellektual mulk obektlari bazasini yaratish bo‘yicha topshiriqlar berildi.
O‘tgan yili 400 ga yaqin ixtiro, 110 ta foydali model, 170 ta sanoat namunasi, 36 ta seleksiya yutug‘i ro‘yxatga olingan bo‘lsa-da, atigi 43 ta ilmiy ishlanma tijoratlashtirilgan xolos. Shu bois bunday ilmiy yutuqlarning «elektron yarmarkasi»ni tashkil etish lozimligi ta'kidlandi», – deyilgan rasmiy xabarda.
Intellektual kapitalga misol sifatida fabrika ishlab chiqaruvchisi ko'p yillar davomida ishlab chiqqanligi, mahsulotni marketingning o'ziga xos usuli, muhim tadqiqot loyihasida vaqtni qisqartirish usuli yoki sirli, maxfiy formulani (masalan, Coca-Cola) o'z ichiga oladi. alkogolsiz ichimlik). Shuningdek, kompaniya o'zining intellektual kapitalini malakasini oshirish va uning pastki qatoriga hissa qo'shadigan jarayon mutaxassislarini jalb qilish orqali kuchaytirishi mumkin.
Masalan, mexanik texnik maktabni tugatib, avtomobil ishlab chiqaruvchi korxonada ish boshlaydi. Ularning intellektual kapitali maktabda olgan bilimlaridan iborat. Bir yil ishlaganidan so'ng, ularning intellektual kapitali o'z ishi va olgan bilimlarini aniq qo'llash orqali to'plagan tajribasi bilan ortdi. Ikki yildan so'ng, mexanik yangi texnologiyalarga va samaradorlikni oshirishga qaratilgan o'quv dasturiga yoziladi. Mexanik va shuning uchun kompaniyaning intellektual kapitali yanada oshdi.
Texnologiyalar va jarayonlarni takomillashtirish zamonaviy kompaniyalarda ko'proq farq qiluvchi omilga aylanib borayotganligi sababli, intellektual kapital raqobatdosh bozor sharoitida muvaffaqiyatga erishishning eng katta omiliga aylanadi.