BəRDƏliləR

 

---

 6

 

BƏRDƏ  RAYONUNUN  İNZİBATİ  ƏRAZİ  VAHİDİ 

 

Bərdə rayonu – Azərbaycan Respublikasında inzibati rayon. 

1930-cu ildə  təşkil edilmişdir. Qarabağ düzündədir. Sahəsi 957 km

2

, 

əh. 138,1 min nəfərdir. (01.01.2006). Mərkəzi Bərdə şəhəridir. 

Rayona Bərdə  şəhəri və  Ərəblər, Güloğlular,  Şorəlli, Qaraqo-

yunlu, Qaradağlı, Divanlı, Cəyirli, Gərənə,  Şatırlı, Kürdborakı, Qa-

zaxlar, Nəzirli, Yeni Daşkənd, Mehdixanlı, Tağılar, Canavarlı, Qaya-

lı, Həsənqaya, Saatlı, Qəhrəmanlı, Mirzəcəfərli, Mollagüllər, Əyricə, 

Yeni  Əyricə, Kərimbəyli, Nəcəfqulubəyli, Mirzalıbəyli, Qaraməm-

mədli, Məmmədli, Mustafaağalı, Mollalı, Məşədiibişli, Lənbəran, Xə-

sili, Mollaisalar, Kolayır, Mollaməmmədli, Gülgəzli, Sərkərlar, Otuz-

ikilər, Hacıəhmədli, Bayramlı, Xanərəb, Şərəfli, Qurdlar, Kətəlparaq, 

Piyadalar,  Şirvanlı, Dəymədağlı, Uğurbəyli, Qullar, Hüseynbəyli, 

Xanxanımlı, Kələntərli, Darğalar,  Əliyanlı, Muğanlı, Qasımbəyli, 

Alaçadırlı, Alpout, Qarayusifli, Tumaslı, Lək, Arabaçılar, Hacılar, 

Qaradırnaq, Qaratəpə, Mehdili, Qaradəmirçi, Türkmən, Həsənli, Kö-

bərkənd, Hacıbəyli, Çumalar, Təhlə, Çələbilər, Nifçi, Böyük Göyüş-

lü, Bala Göyüşlü, Soğanverdilər, Bəcirəvan, Zümürxaç, İmamqulu-

bəyli, Dilənçilər, Umudalılar, Cimcimli, Hacıalılı, Mirasəfli, Qaraha-

cı, Samuxlu, Vəliuşağı, Bala Qacar, Böyük Qacar, Körpüsındıran, Bi-

rinci Qaradəmirçi, İkinci Qaradəmirçi, Hüseynalılar, Xanagahlı, Mir-

zəxan-Qaraqoyunlu, Qafarlı, Hacılı,  Əmirli,  Şahvəlilər, Qazıqurdalı, 

Yerli Ağalı, Bala Ərəblər kəndləri daxildir.  

Rayonun ərazisi Qarabağ düzünün mərkəzi hissəsindədir. Sət-

hi az meylli və dalğalı düzənlikdən ibarətdir. Antropogen sisteminin 

çöküntüləri ilə örtülüdür. Gil, çınqıl və qum yataqları var. Rayonun 

Muğanlı kəndində “Muğanlı suyu” adlanan müalicə əhəmiyyətli təbii 

bulaq mövcuddur. İqlimi mülayim isti, quru subtropikdir. Qışı quraq 

keçir. Orta temperatur yanvarda 1,2-1,8

o

C, iyulda 25,6-26,5

o

C-dir. 

İllik yağıntı 250-350 mm-dir. Rayon ərazisindən Tərtər və Xaçın çay-

ları, şimal-şərq sərhəddi boyu isə Kür çayı axır. Əsasən, boz və boz – 

çəmən torpaqları yayılmışdır. Təbii bitki örtüyü, əsasən, quru çöl və 

yarımsəhra tiplidir. Kür çayı sahilində seyrək Tuqay meşələri (ümumi 

sah. 7,3 min ha) var. Heyvanları: tülkü, canavar, çöldonuzu, boz dov-

şan, süleysin və s. Quşları: turac, qırqovul, qaz, ördək və s. R-n ərazi-

sində Bərdə yasaqlığı var.  

Bərdə inkişaf etmiş  kənd təsərrüfatı rayonudur. Burada əkin-

çilik və maldarlıq əsas yer tutur.  

Rayonda “Qarabağ-Pambıq” ASC, “Yağ-Pendir” ASC, “Fərid” 

inşaat firması, mini makaron fabriki və s. müəssisələr fəaliyyət göstə-

---

 7

rir. 74 ümumtəhsil məktəbi, 32 məktəbəqədər və 5 məktəbdənkənar 

tərbiyə müəssisəsi, 112 klub, rəsm qalereyası, tarix-diyarşünaslıq mu-

zeyi, 121 kitabxana, 17 xəstəxana, 18 feldşer-mama məntəqəsi, 2 dis-

panser, vərəm sanatoriyası var. 

Rayonda Axsadanbaba türbəsi, Bərdə türbəsi, Güloğlular kən-

dində XVIII əsrə aid səkkizguşəli türbə və s. memarlıq abidələri mü-

hafizə olunur.  

 

 

“Azərbaycan ensiklopediyası”,  

Bakı, 2007