Berdoq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti arxitektura fakulteti shahar qurilishi va xo

Berdoq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti arxitektura fakulteti shahar qurilishi va xo

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI

BERDOQ NOMIDAGI QORAQALPOQ DAVLAT UNIVERSITETI

ARXITEKTURA FAKULTETI
SHAHAR QURILISHI VA XO‘JALIGI
KAFEDRASI

Shahar qurilishi va loyihalash asoslari
fanidan kurs loyihasining

TUSHUNTIRISH XATI

Mavzu: Xo’jeli tumaniga mo’ljallangan gipermarket imorati
Bajardi: Bazarbaeva.S
Qabul qildi: Turgaev.J
Qabul qildi: Allamuratov.A
2022-yil
Mazmuni

	Kirish	3
1.	Kurs ishi vazifasi	5
2	Arxetiktura qurilish bo’limi	6
2.1	Imoratning Arxitekturaviy yechimi	7
3	Konstruksiyaviy yechim	8
3.1	Imoratning klassifikatsiyasi	9
3.2	Asos	9
3.3	Poydevor	10
3.4	Devor konstruksiyasi	13
3.5	Bino yopmalari	15
3.6	Zinalar va hizmat lifti	20
3.7	Deraza va eshik konstruksiyalari	21
3.8	Bino qirqimi va tugunlari	22
3.9	Bino ko’rinishi	26
4	Yakunlash	29
5	Foydalanilgan adabyotlar	30

KIRISH
O’zbekiston Respublikasi Mustaqillikga erishgandan so’ng boshqa yo’nalishlarda bo’lgani singari Arxitektura va shahar qulishi yo’nalishida ham bo’ldi. Mustaqillikga erishgandan so’ng tarixda birinchi marotaba 1995-yil “Arxitektura va shahar qurilishi” boyicha o’zbekiston Respublikasining Nizomi qabullandi.Shu nizomni amalga oshirish ha o’rinlash pratsesida ko’p yo’nalishli imkoniyatlar paydo bo’ldi va asosda tarixti, madaniy boyliklarni, iqlimni, seymik va umumiy o’zimizga mos bo’lgan hollarni etiborga olgan holda148 milliy davlat qurilish meyorlari va qoidalari (QMQ) ishlab chiqildi. Shuni aytib o’tish kerakki mustaqillikning birinchi yillaridan boshlab ha oxirgi ikki uch yil davomida shahar qurilishi yonalishida etibor kuchayib kelmoqda.
Prezident Shavkat Mirziyoyev Yuqori Chirchiq tumanidagi “Yevro Global Invest” mas’uliyati cheklangan jamiyati faoliyati bilan tanishdi. Bugun yurtimizda qurilish ko‘lami keng. Shu bois yangicha dizayndagi temir-beton materiallariga talab yuqori. O‘tgan yili dekabrda ish boshlagan “Yevro Global Invest” korxonasi yirik yig‘ma temir-beton panellari tayyorlashga ixtisoslashgan. Mazkur loyihaning umumiy qiymati 40 million yevro. 7 gektarlik ishlab chiqarish maydoniga Italiya, Germaniya va Avstriyadan zamonaviy liniyalar keltirib o‘rnatilgan. Korxona mahsulotlari jahon standartlariga mos, zilzilabardoshligi yuqori. Mazkur qurilish materiallari ishlatilgan uylar tannarxi boshqalarga nisbatan 30 foiz arzon bo‘ladi. Mahsulotlar rangli qilib tayyorlanishi ham mumkin. Klaster usulidagi korxona yiliga 500 ming kub metr beton mahsulotlar ishlab chiqarish, 1 million tonna tosh maydalash, yana shuncha asfalt tayyorlash quvvatiga ega. Bu yerda shuningdek, ichki va tashqi eshiklar, deraza romlari, mebellar ham yasalmoqda. Davlatimiz rahbari materiallar ishlab chiqarish va qurilishning to‘liq «zanjiri»ni tashkil etib, uy-joylar narxini yanada arzonlashtirish, ko‘proq yoshlarni ishga jalb etish zarurligini ta’kidladi. Ayni paytda 850 nafar ishchi mehnat qiladi. Yil yakunigacha ish o‘rinlarini 1 ming 500 taga yetkazish rejalashtirilgan. Shu yerda 2021-2022 yillarda Toshkent viloyatida amalga oshiriladigan investitsiya loyihalari taqdimoti o‘tkazildi. Mustaqillikning jemislari bo’lgan o’zligimizni anglash, azaliy qadryatlarimizni tiklash, manavyatimiz asoslarini tushunib yetish protseslarida katta bobolarimiz, ulamolarimiz, sarkardalarimiz tabarruk ismlari tiklanishi, ularga atab o’rnatilgan estaliklar, ziyoratgoh kompleksiyalari, maydfonlar hamda boshqa ham qurilish ishlari katta ahamyatga ega bo’lib belgili bir darajada ko’rgazmali qo’llanma ro’lini o’ynaydi hamda o’rinlab keladi. “Arxitektura” – Fani Bino hamda Inshoatlarning, arxitekturaviy qurilish meyorlari, konstruktiv bo’limlari, elementlari, arxitektura kompazitsiyalarining tanlash va qabillash Arxitekturaviy
Loyihalarning fizik texnalogiya asoslari, shahar qurilshi turr joy, jamiyatlik binolari kompleksining ko’lamli loyihalsh, kompazitsiya ko’lamli loyihalash konstruktiv yechimlarining imorat va inshoatlarni saqlash ham orinlardan foydalanish arxitektura estalikastaliklarini qayta ishlash Bina hamda Imorat elementlarining maketlarini qondirish uchun odamlar tarafidan qurilgan borliq qurilmalar inshoatlar delinadi. Odamlarning hohlagan bir ish xizmati uchun atalgan hamda moslashtirilgan, ichki kenglikga boshliqga ega bo’lgan yerning ustidagi bo’limi imorat deb ataladi. Fuqoralik binolarga odamlarning kundalikga yakka ham jamoat chilik
Muxtojliklariga moljallangan binolar kiradi. Bular turar joy binolari (yasash uchun qurilgan uylar va boshqalar). Inshootlarning ichli muhiti farqli xonalarga ajratishga bo'ladi : oshxonaxona, yotoq xonasi, sonitar xonalari, korıdorlar boshqalar. Har qanday binoning loyihasini qurganimizda quyidagi asosgi talablarga javob berishi zurur :
-vazifasi bo'yicha joy qaysi jarayonga, maqsadga moljallangan bo'lsa, bu jarayon talabina toliq javob berishi shart. Masalan : yasash uchun qulayli, dam olishga moljallangan, ishlashga qulayli va boshqalar.
-Texnıkaviy jihatdan, Bino odamlarni sirtqi tasirlardan: quyi yoki yuqori temperatura, yog'in -sochini, shamollardan toliq qo'riqlashi, mustahkam va barqaror bo'lishi, uzoq yil davomida saqlanishi zurur ; -bino ko’rinishidagi arxıtekturaviy va ko'rkamlık talablariga mos holda hayrati, uning sirtqi (ekstrer) va ıchkı (interer) kórınıshı chiroyli, qulayli, tevarak -átrof bilan uyǵınlashgan bo'lishi zurur ;
-ekonomıkaviy tarafdandan qulayligi, bino va inshaatlar qurilishinida mehnat ishlarini kamaytirish, qurilish materıalları va vaqttı tejashlik nazarda tutilgan ;