Berkinov b. B., Yakubov I. O., Sunnatov m. N. Institutsional iqtisodiyot

Javoblar 
a)
A mamlakat uchun statistik ma’lumotlardan foydalangan holda, nominal 
foiz stavkasi va davlat qarzi miqdorini ko’paytirish orqali davlat qarziga xizmat 
ko’rsatish bo’yicha foiz to’lovlarining nominal miqdoriga ega bo’lamiz: 
0,03 x 2000 = 60 (mln.dol.) 
Mamlakat uchun ham xuddi shu tarzda hisoblab chiqamiz: 0,13 x 2000 = 260 
(mln.dol.). 
b)
Har qaysi mamlakatda davlat budjeti defitsitini rasmiy (ya’ni nominal) 
bahosi milliy davlat xarajatlari hamda qarzga xizmat ko’rsatish bo’yicha nominal 
foiz to’lovlari bilan birga budjetga nominal soliq tushumlari o’rtasidagi farq sifatida 
yuzaga keladi: 
A mamlakat uchun quyidagiga egamiz: 
. 
V mamlakat uchun bunga: 
. 
.)
.
(
0
260
260
260
)
2000
03
,
0
(
200
дол
млн






.)
.
(
200
260
460
260
)
2000
13
,
0
(
200
дол
млн







---

99 
v)
Yil oxirida davlat qarzining nominal qiymati yil boshidagi qarz miqdori 
hamda yil davomida hosil bo’lgan davlat budjetining nominal defitsitiga teng. 
A mamlakat uchun quyidagiga egamiz: 2000 + 0 = 2000 (mln.dol.). 
B mamlakat uchun shunga o’xshash: 2000 + 200 = 2200(mln.dol.). 
Ikki mamlakatda davlat qarzining real qiymatini baholash uchun ularning har 
qaysisida yil oxiridagi narx darajasini hisoblab chiqish zarur. Dastlabki ikki 
mamlakatda narx darajasi bir xil va 1,0 teng, lekin yillik inflyatsiya sur’ati 
boshqacha: A mamlakatda 0,0 va B mamlakatda 0,10. 
Binobarin, yil oxirida narx darajasi A va B mamlakatlar uchun 1,0 va 1,1 tashkil 
etdi (muvofiq tarzda). 
Yil oxirida davlat qarzining real qiymati yil oxiridagi narxlar darajasiga 
bo’lingan uning yil oxiridagi nominal qiymatiga teng. Muvofiq tarzda quyidagiga 
egamiz: 
A mamlakat uchun: 2000 : 1,0 = 2000 (mln.dol); 
B mamlakat uchun: 2200 : 1,1 = 2000 (mln.dol.); 
ya’ni ikkala mamlakatda real qarzdorlik bir xil.