Beynəlxalq iqtisadi inteqrasiya –ölkələrin və milli təsərrüfatlar arasında əmək bölgüsünün təkrar istehsal strukturlarının müxtəlif səviyyələrdə və müxtəlif formalarda qarşılıqlı iqttisadi-siyasi əlaqələrin daha dərin və daha da möhkəm birləşməsi prosesidir
Qloballaşma– beynəlxalq münasibətlər və əlaqələr sisteminə bütün dünya ictimayyətinin qoşulması prosesidir.
Qeyd etmək lazımdır ki,istənilən sistem (fiziki, bioloji, kosmik, siyasi, iqtisadi) tənzimləmə və idarəetmə mexanizmi olmadan mövcud ola bilməz və yaxud da normal fəaliyyət göstərə bilməz. . Bİ-n tənzimlənmə zəruriyyəti və imkanları aşagıdakılardır.:
Müasir ETİ- nəticələri, BƏB-in dərinləşməsi və istehsalın beynəlxalq koperasiyası;
İnsan cəmiyyətinin iqtisadi, sosiall və siyasi inkişafının yüksək səviyyəsi;
Bey. İstehsalın artan miqyası.;
Müstəmləkə və sosialist sisteminin dagılması ilə dünyaictimaiyyətinin sürətlədemokratikləşməsi;
Bazar iqtisadiyyatına xarakterik olan olkələr, milli təsərrüfatlar, beynəlxalq şirkətlər arasında hər zaman mövcud olan qeyri-bərabər iqtisadi inkişaf э;
Qlobal ekoloji problemlərin kəskinəşməsi
Beləliklə, beynəlxalq tənzimlənmə və ya başqa sözlə desək BİS –qlobal iqtisadi (onunla da birlikdə sosial və siyasi )problemlərin həllinə yönəldilmiş tədbirlər sistemidir
BİS-iki səviyyədə həyata keçirilə bilər: а) rəsmi , dövlətsəviyyəsində və yaxud makro səviyyədə; b) koporativ, firma və ya mikro səviyyədə .
Rəsmi səviyyədə tənzimlənmə sudyektləri kimi beynəlxalq, milli təşkilatlar və institutlar çıxış edir.
Hazırda dünya iqtisadiyyatınıbu və digər dərəcədə tənzimləmək sahəsində 100-dən artıq beynəlxalq, milli dövlət qurumları fəaliyyət göstərir. Bunlar dünya iqtisadiyyatına təsir etmə ölçüsünə , tərkibnə, məqsədinə və funksiyalarına görə fərqləndirilir
Funksiyalarına görə beynəlxalq təşkilatların təsnifatı
M əsləhətçi
Universal;
Sahəvi;beynəlxalq təşkilatlar;
Bank
Beynəlxalq iqtisadi münasibətlərin formasından asılı olaraq beynəlxalq təşkilatlar
WTO- coxtərəfli ticarət, xidmət və əqli mülikiyyət sövdələşmələrini tənzimləyir, 1994, 164 ölkə
Multilateral Investment Guarantee Agency, MIGA1988г. əsasən beynəlxalq kapital axınını tənzimləyir, 160 ölkə;
International Labor Organization(İLO) BƏT, 1919 yaradılıb, 1946-BMT-nin tərkibinə daxildir,əmək miqrasiyını tənzimləyir.
BVF1944. Beynəlxalq maliyyənin tənzimləməsi .
Dostları ilə paylaş: |