BiNGÖL ÜNİversitesi

انثدح

’  veya 

‘

عمس

ت

’ der ise onu yazar, ‘

نلاف نع

’ der ise onu yazmazdım’ ve “Sizi el-A’meş, 

Ebû İshâk ve Katâde’nin tedlîslerinden kurtardım” dediğini rivâyet ettik.” 

Bu üç kişinin hadîsleri Şu’be yoluyla geldiği takdirde mu’an’an da olsa 

semâ’ya delâlet edeceğine dair güzel bir kâidedir.  

Aynı  şekilde  Ebû’z-Zübeyr  el-Mekkî’nin  Câbir  b.  Abdillah’dan  rivâyet 

ettiği  hadîslerden  el-Leys  b.  Sa’d  yoluyla  gelenler  için  de  bu  kural  söz 

konusudur.  Çünkü  el-Leys  Ebû’z-Zübeyr’in  Câbir’den  semâ  ile  edindiği 

rivâyetleri  sadece  almıştır.  Zira  Sa’îd  b.  Meryem  el-Leys’den  şunları  rivâyet 

etmektedir: “Ebû’z-Zübeyr’e geldiğimde bana iki kitap verdi. Ona bu iki kitapta 

bulunan  rivâyetlerin  hepsini  Câbir’den  semâ  edip  etmediğini  sordum.  O  da 

kimisini semâ ettiğini, kimisini ise etmediğini söyledi. Bunun üzerine semâ ettiği 

rivâyetleri bana göstermesini istedim. O da bunları bana gösterdi.” 

 

                                                 

61

 Hadîsin tamamı şöyledir: Yahyâ b. Ma’în bize tahdîs etti, o da Muhammed b. Câfer’den tahdîs 

etmiş,  o  da  İu’be’den  tahdîs  etmiş,  o  da  Ebû  Kaza’a’dan  semâ  etmiş,  o  da  el-Muhâcir  el-

Mekkî’den  şunları  söylediğini  rivâyet  etmiştir:  “Câbir  b.  Abdullah’a;  Beyti  gören  bir  adam 

ellerini  kaldırır  mı?  diye  sorulunca  ‘Ben  Yahûdîlerden  başka  bunu  yapan  kimse  görmedim. 

Resûlullah  (s.a.s)  ile  birlikte  hac  ettik  bunu  o  da  yapmadı’  diye  cevap  verdi.”  Ebû  Dâvud 

Süleymân b. el-Eş’âs, Sünen, I-IV, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1992/1413, Menâsik, 45. 

---

İbn Hacer el-ASKALÂNÎ, (Çeviren: Veysel ÖZDEMİR), Ta’rîfu Ehli’t-Takdîs bi 

Merâtibi’l-Mevsûfîne bi’t-Tedlîs (Tabakâtu’l-Müdellisîn) 

……………………………………………………………………………………………..………. 

214