BiNGÖL ÜNİversitesi



Yüklə 0,55 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə22/25
tarix29.12.2021
ölçüsü0,55 Mb.
#48585
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25
İbn Həcər “Tədlis kitabı”

rivâyet ettim.”  

139. Abdullah b. Ziyâd b. Sem’ân el-Medenî, Dm – İM (ö. 151-160)  

Cumhûr,  onu  taz’îf  etmiştir.  İbn  Hibbân  onu  tedlîs  yapmakla  tavsîf 

etmiştir

53



140. Abdullah b. Lehî’a el-Hadremî, M – D – T – İM (ö. 174)  

Mısır kadısıdır. Ömrünün sonlarında ihtilâta maruz kalmıştır. Ondan çok 

sayıda münker rivâyetler nakledilmiştir. İbn Hibbân onunla ilgili “Sâlihdi; fakat 

zayıf râvîlerden tedlîs yapardı.” demiştir

54



141. Abdullah b. Mu’âviye b. Âsım b. el-Münzir b. ez-Zübeyr b. el-Avvâm 

(ö. ?)  

Dedesinin  amcası  oğlu  olan  Hişâm  b.  Urve’den  (ö.  145,  146)  rivâyet 

etmiş, kendisinden de Amr b. Ali el-Fellâs (ö. 249) ve daha başkaları rivâyette 

                                                 

52

  İbn  Hibbân,  Kitâbu’l-Mecrûhîn  mine’l-Muhaddisîn  ve’d-Du’efâi  ve’l-Metrûkîn,  I-II,  (thk. 



Hamdî b. Abdilmecîd es-Selefî), Dâru’s-Semiî, Riyâd, 1420/2000, I, 229. 

53

 İbn Hibbân, Mecrûhîn, II, 7. 



54

 İbn Hibbân, Mecrûhîn, II, 11. 




Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 4/ Cilt: 4/ Sayı:8/ Güz 2014 

…………………………………...…………………………………………………………………… 

211 


bulunmuştur. Buhârî ve Nesâî, onu taz’îf etmiş, İbn Hibbân da tedlîs yaptığına 

işâret etmiştir

55



142. Abdullah b. Vâkid Ebû Katâde el-Harrânî (ö. 210)  



Zayıf  bir  râvî  olduğu  hususunda  ittifâk  edilmiştir.  Ahmed,  onu  tedlîs 

yapmakla tavsîf etmiştir. 



143. Abdurrahman b. Ziyâd b. En’um, Be – D – T – İM (ö. 156)  

İbn Hibbân, Du’efâ’sında müdellis olduğunu zikretmiş, Dârekutnî de onu 

tedlîs yapmakla vasıflandırmıştır. 

144. Abdulazîz b. Abdillah b. Vehb el-Kelâî (ö. ?) 

Zayıf  bir  râvîdir.  İbn  Hibbân  onunla  ilgili  “Semâ’ını  beyân  ettiği 



hadîslerine itibar edilir.” demiştir

56



145. Abdulvehhâb b. Mücâhid b. Cebr, İM (ö. 151-160)  

Hâkim  onunla  ilgili  “Semâ  etmediği  şeyhlerinden  tedlîs  yapardı.” 

demiştir. el-Hasen b. Muhammed b. Ubeydillah b. Ebî Ziyâd ise  “Babasından 

semâ’ı yoktur. (Babasıdan olan rivâyetleri) kitaptandır.” demiştir. 

146. Osman b. Abdirrahman et-Terâifî, D – N – İM (ö. 202)  

İbn Hibbân onun hakkında “Zayıf râvîlerden aldığı bazı rivâyetleri, tedlîs 



yaparak onlardan rivâyet etmiştir.” demiştir

57



147. Ali b. Ğâlib el-Mısrî (ö. ?)  

Vâhib  b.  Abdillah’dan  (ö.  137)  rivâyet  etmiş,  kendisinden  de  Yahyâ  b. 

Eyyûb (ö. 168) rivâyette bulunmuştur. Ahmed ve başkaları onu taz’îf etmiş, İbn 

Hibbân da onun için “Çok tedlîs yapmıştır.” demiştir

58

.  


148. Amr b. Hakkâm (ö. 219)  

Hâkim  onun  hakkında  “Semâ’ı  olmadığı  kişilerden  tedlîs  yapardı” 

demiş,  Ali  b.  el-Medînî  ise  “Gençliğinde  Şu’be’den  hadîs  semâ  etmiş,  vefat 

edince de kitaplarını almıştır” demiştir. 

149. Mâlik b. Süleyman el-Herevî (ö. 214)  

Herât kadısıdır. Nesâî ve başkaları, onu taz’if etmiş, İbn  Hibbân da onu 

tedlîsle vasıflandırmıştır. 

 

                                                 



55

 İbn Hibbân, Sikât, VII, 46. 

56

 İbn Hibbân, Sikât, VIII, 394. 



57

 İbn Hibbân, Mecrûhîn, II, 96-97. 

 

58

 İbn Hibbân, Mecrûhîn, II, 111-12. 




İbn Hacer el-ASKALÂNÎ, (Çeviren: Veysel ÖZDEMİR), Ta’rîfu Ehli’t-Takdîs bi 

Merâtibi’l-Mevsûfîne bi’t-Tedlîs (Tabakâtu’l-Müdellisîn) 

……………………………………………………………………………………………..………. 

212 


150. Muhammed b. Kesîr es-San’ânî, D – T – N (ö. 200)  

Ukaylî,  zayıf  râvîlerden  biri  olan  Hâlid  b.  Amr’ın  (ö.  200)

59

 

tercemesinden  bahsederken  onun  Süfyânu’s-Sevrî    Ebû  Hâzım    Sehl 



tarikiyle  rivâyet  ettiği  “Dünyayı  terket  ki  Allah  seni  sevsin...”  hadisini  ki  bu 

hiçbir  şekilde  Sevrî’den  nakledilmemiştir,  Muhammed  b.  Kesîr’in  de  ona 

uyarak  Sevrî’den  rivâyet  etmesine;  “Bu  hadîs  Hâlid  b.  Amr’ın  meşhûr  bir 

rivâyetidir, belkide Muhammed bunu Hâlid’den almış, tedlîs yaparak Sevrî’den 

rivâyet etmiştir.” demiştir

60

.  



151. el-Heysem b. Adî et-Tâî (ö. 207)  

Buhârî  onu  kizb  ile  ithâm  etmiştir.  Nesâî  ve  başkaları  da  onun  metrûk 

olduğunu söylemişlerdir. Ahmed onun hakkında “Târihî rivâyetler nakleder ve 

tedlîs yapar.” demiştir. 

152. Yahyâ b. Ebî Hayye el-Kelbî Ebû Cenâb, D – T – İM (ö. 150)  

Hadîs âlimleri onu taz’îf etmişlerdir. Ebû Zur’a, Ebû Nu’aym, İbn Ma’în, 

İbn  Nümeyr,  Ya’kûb  b.  Süfyân,  Dârekutnî  ve  başkaları,  onun  müdellis 

olduğunu söylemişlerdir. 



Hâtime 

Kerîh  görmesine  rağmen  Şu’be’ye  isnâd  edilen  tedlîs  örneği  şudur: 

Fâtıma bnt. el-Mincâ’ya arz ettim, o da Îsâ b. Abdirrahman el-Mut’im’den, o da 

Kerîme  bnt.  Abdilvehhâb’a  arz  edildiğinde  semâ  etmiş,  o  da  Muhammed  b. 

Ahmed b. Ömer el-Bağbân’dan, o da Ebû Amr b. Ebî Abdillah  b. Mende’den 

ihbâr  etmiş,  o  da  Ebû  Ömer  Abdullah  b.  Muhammed  b.  Ahmed  b. 

Abdilvahhâb’dan imlâ etmiş, o da Ebû Abdillah Ahmed b. Yûnus b. İshâk’dan 

tahdîs  etmiş,  o  da  Ahmed  b.  Muhammed  el-Esfar’dan  tahdîs  etmiş,  o  da  en-

Nüfeylî’den  tahdîs  etmiş,  o  da  Miskîn  b.  Bükeyr’den  tahdîs  etmiş,  o  da 

Şu’be’den şunları söylediğini tahdîs etmiştir: “Amr b. Dînâr’a Kâbe’yi görünce 



elleri  kaldırma  hakkında  sordum.  O  da  Ebû  Kaza’a’nın  şunları  söylediğini 

nakletti:  Muhâcir  el-Mekkî’den  tahdîs  ettim,  o  da  Câbir  b.  Abdillah’a  ‘Siz 

Kâbe’yi  görünce  ellerinizi  kaldırır  mısınız?’  diye  sorduğunu,  onun  da  ‘Biz 

Resûlullah (s.a.s.) ile beraberken bunu yaptık mı?’ diye cevapladığını söyledi.”  

el-Esfar  diyor  ki:  “Ahmed  b.  Hanbel  ile  karşılaştım.  Bana  bu  rivâyeti 



tekrar  etmemi  söyledi.  Ben  de  tekrar  edince:  Şu’be’nin  tedlîs  yaptığını 

zannetmiyorum.  Biz  Muhammed  b.  Ca’fer’den  tahdîs  ettik,  o  da  Şu’be’den 

                                                 

59

 Hâlid b. Amr el-Kureşî Ebû Sa’îd el-Kûfî (ö. 200); Metrûktur. Bkz. Ebû Ca’fer Muhammed b. 



Amr b. Mûsa b. Hammâd el-Ukaylî, Kitâbu’d-Duefâi’l-Kebîr, (thk. Abdulmut’î Emîn Kal’acî), 

I-IV, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrût, 1418/1998, II, 10-11; İbn Ebî Hâtim, el-Cerh ve’t-Ta’dîl

III, 343-44; İbn Hibbân, Mecrûhîn, I, 283. 

60

 Ukaylî, Du’efâ, II, 10-11. 




Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 4/ Cilt: 4/ Sayı:8/ Güz 2014 

…………………………………...…………………………………………………………………… 

213 


tahdîs etmiş, o da Ebû Kaza’a’dan dört hadîs rivâyet etmiştir. Onlardan birisi 

de bu hadîstir (Amr b. Dînâr’ı zikretmeyerek doğrudan Ebû Kaza’a’dan rivâyet 

etmiştir).” 

Ebû Kaza’a’nın ismi, Süveyd b. Hücr’dür. İmâm Ahmed b. Hanbel bunu 

zanna  dayalı  olarak  söylemektedir.  Bana  göre  Şu’be  tedlîs  yapmamış,  bilakis 

Amr  b.  Dînâr’dan  sormuş,  o  da  rivâyeti  nakletmiştir.  Sonra  Ebû  Kaza’a  ile 

karşılaşınca ona da sormuş, o da rivâyet etmiştir. Ebû Dâvud’un Sünen’inde yer 

alan  Yahyâ  b. Ma’în’in  Muhammed  b.  Ca’fer  Ğunder’den  onun  da  Şu’be’den 

rivâyet ettiği “Ebû Kaza’a’dan işittim…”

61

 şeklinde, Şu’be’nin Ebû Kaza’a’dan 



semâ’ını tasrîh ederek, bu hadîsi rivâyet etmesi bunun delilidir.  

Ayrıca  “Kendisinden  işitmediğim  halde  نلاف  نع  -  filandan  aldım 



demektense  gökyüzünden  yere  çakılmayı  yeğlerim”  ve  “Tedlîs  yapmaktansa 

zina  yapmak  bana  daha  sevimli  geliyor”  şeklindeki  sözlerin  sahibi  olan 

Şu’be’nin tedlîs yaptığı nasıl zannedilebilir? Yine Beğâvî diyor ki: Bize Ahmed 

b. İbrahim el-Abdî tahdîs etti, o da Muhammed b. Mu’az’dan tahdîs etmiş, o da 

Muhammed’den  tahdîs  etmiş,  o  da  Şu’be’nin  şöyle  dediğini  rivâyet  etmiştir



“İbn  Avn  ile  Amr  b.  Mürre  hariç  ashâb-ı  hadîsten  tedlîs  yapmayanını 

görmedim.” 

Beyhakî  de  Ma’rifetü’s-Sünen  ve’l-Âsâr’ında  şunları  zikretmektedir: 



“Şu’be’nin  ‘Katâde’den  hadîs  alırken  onun  ağzına  bakar,  eğer  ‘


Yüklə 0,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin