İbn Hacer el-ASKALÂNÎ, (Çeviren: Veysel ÖZDEMİR), Ta’rîfu Ehli’t-Takdîs bi
Merâtibi’l-Mevsûfîne bi’t-Tedlîs (Tabakâtu’l-Müdellisîn)
……………………………………………………………………………………………..……….
202
şeklinde bir lafızla rivâyet ettiğini söylemiştir. Buhârî
et-Târîhu’s-Sağîr’ine el-
Kâsım b. Abdirrahman’ın babasından “Abdullah (b. Mes’ûd)’un vefatı
esnasında ‘Bana bir vasiyetin var mı?’ dediği, onun da ‘Hatalarından vaz geç!’
diye tavsiye ettiği” rivâyetini tahrîc etmiştir.
Bana göre de durum şöyledir: Abdurrahman’ın babasından yapmış
olduğu rivâyetlerden dört tanesinde semâ’ını tasrîh etmiştir ki bunlardan birisi
zaten mevkûftur. Ne var ki babasından çokça rivâyeti vardır. Sünen’de 15,
Müsned’de ise buna 7 tane daha ilâve yapılmıştır. Bu rivâyetlerin büyük bir
kısmı mu’an’andır. Bu da tedlîstir. Yine de Allah en doğrusunu bilir.
80. Abdurrahman b. Muhammedel-Muhâribî, KS (ö. 195)
Abdullah b. Numeyr’in (ö. 199) tabakasından (9. tabakadan) olan meşhûr
bir muhaddistir. Ukaylî onu tedlîsle vasıflandırmıştır.
81. Abdulazîz b. Abdillah el-Kureşî el-Basrî Ebû Vehb el-Cüd’ânî (ö. ?)
Sa’îd b. Ebî Arûbe (ö. 156), Hâlid el-Hazzâ ve Behz b. Hakîm’den (ö.
160) rivâyet etmiş, kendisinden de el-Hasen b. Müdrik (es-Sedûsî ö. 260) ve
başkaları rivâyette bulunmuşlardır. İbn Hibbân, Sikât’ında onunla ilgili
“Semâ’ını beyân ettiği hadîslerine itibar edilir.” demiş
37
, İbn Adiy ise
“Rivâyetlerinin geneli sikaların üzerinde durmadığı hadîslerdir.” diyerek onu
tenkît etmiştir
38
.
82. Abdulmecîd b. Abdilazîz b. Ebî Revvâd el-Mekkî, M – SE (ö. 206)
Sadûktur. Mürciî olduğu söylenilmektedir. Hıfzında problem vardır.
Tedlîs yapmakla itham edilmektedir. Nitekim el-Alâî onu müdellislerden biri
olarak zikretmiştir.
83. Abdulmelik b. Abdilazîz b. Cüreyc el-Mekkî, KS (ö. 150)
Hicâz’ın fakîhi olup hadisteki ilmî ve güvenirliği ile meşhûrdur. Çok
hadîs rivâyet etmiştir. Nesâî ve başkaları onu tedlîs yapmakla
vasıflandırmışlardır. Hakkında Dârekutnî “İbn Cüreyc’in tedlîsinden sakının.
Çünkü onun tedlîsi çirkindir. Zira o (İbn Uyeyne gibi sikaları değil sadece
İbrahim b. Ebî Yahyâ ve Mûsâ b. Ubeyde gibi) mecrûh râvîleri tedlîs yapar.”
demiştir
39
.
84. Abdulmelik b. Umeyr el-Kıbtî el-Kûfî, KS (ö. 136)
Tabi’ûnun meşhûr sika râvîlerindendir. Aynı zamanda tedlîs yapmakla da
meşhûrdur. Dârekutnî, İbn Hibbân ve başkaları, onu tedlîs yapmakla
37
İbn Hibbân, Sikât, VIII, 394.
38
İbn Adiy, el-Kâmil, VI, 512.
39
İbn Hacer, Tehzîbu’t-Tehzîb, IV, 251.