Raxm-shavqat printsipi turli holatlarda muammoga faol, ta'sirchan ishtirok etish, bemorga mehr-shafqatli, g'amxo'rlik qilish, bemorga yordam berish uchun fidoyilik qobiliyatini o'z ichiga oladi.
Uchinchi turdagi vaziyat muammolarining misollari har bir vaziyatni kasbiy biyomedikal axloqning bunday tamoyillari va qoidalarini bajarish yoki buzish bilan bog'lashni talab qiladi: haqiqat printsipi, maxfiylik printsipi, ongli rozilik printsipi, adolat printsipi, rahm-shafqat printsipi.
Raxm-shavqat printsipi turli holatlarda muammoga faol, ta'sirchan ishtirok etish, bemorga mehr-shafqatli, g'amxo'rlik qilish, bemorga yordam berish uchun fidoyilik qobiliyatini o'z ichiga oladi.
1.Teri kasalliklari kafedrasi assistenti, bemorning psoriyaz kasalligi haqida maslahatlashib, bemorning qo’yidagi savoliga javob beradi: "Bu kasallikdan qancha vaqt azob chekadi?" va javob berishdi:" Butun hayot!"Bunday javobni kutmagan bemor juda xafa bo'ldi, chunki uning kasalligi osongina davolanishi mumkin deb o'yladi.
Shifokor yordamchisi kasallikning davomiyligi haqida aniq xulosa berib, qanday axloqiy tamoyilni buzdi?
U kasalga surunkali, qattiq davolanishi mumkinligini batafsil tushuntirishga majbur bo'lganmi, ammo etarli davolanishni tanlashda doimiy remissiyaga erishish mumkinmi?
2. Kasal F., 56-yosh, II darajali gipertonik kasallikning yomonlashuvi bilan klinikaga to’shdi.
Bir hafta davomida o'tkazilgan terapiya bo’limida bemorning holati yaxshilandi, qon bosimi normallashdi va tekshiruv rejasini amalga oshirgandan so'ng, bemorni chiqarib yuborish rejalashtirilgan edi.
Biroq, 8 kundan so'ng, bemor spirtli ichimliklarni suiiste'mol qildi, keyin noo'rin xatti-harakat epizodi sodir bo'ldi. Ertasi kuni klinik ta'sirga erishilganligini hisobga olgan holda va qo'shimcha tekshiruvning tugallanmagan rejasiga qaramay, bemor rejimni buzgani uchun ambulatoriya kuzatuviga oid tavsiyalar bilan kasalxonadan chiqarilganda, shifokorlar qanday printsipga asoslanishdi.
3. 28 hafta ichida homilador ayolda erta tug'ilishi bo’ldi. Ushbu homiladorlik bepushtlik bilan davolanishning ko'plab muvaffaqiyatsiz yillaridan keyin sodir bo'ldi. Bolaning omon qolish ehtimoli minimal darajada edi. Ota-ona shifokorga bolani suvga cho'mdirish uchun ruhoniyni taklif qilishni so'radi. Shifokor ayolning talabini qondirdi. Keyinchalik u ayolga ma'naviy yordam ko'rsatdi va iloji boricha shifoxonadan chiqarib yuborildi, chunki ayol sog'lom chaqaloqli ayollar bilan birga azob chekdi.
Biotibbiyotshunolik axloqiy tamoyilni shifokor nima qildi?
4. Bola o'tkir leykemiya bilan kasallangan. Katta transfuzion terapiyasini, ximiyaterapia o’tkazish uchun, sezgisizlantirish ostida Markaziy kateter qo’yish ko'rsatildi.
Ota-onalarga mumkin bo'lgan asoratlar haqida ma'lumot beriladi. Ushbu davolanishni amalga oshirish uchun shifokorlar tomonidan qanday printsip bajarilishi kerak?
5. Qish mavsumida qabulxonaga, qattiq sovuqda uysiz bemor keldi. Oculist tomonidan tekshirilganda chap ko'zning yallig'lanish kasalligi (kataral uveit) aniqlandi, bu esa kasalxonaga yotqizishni talab qilmaydi, ammo majburiy ambulatoriya davolanishiga muhtoj. Bemorning ijtimoiy ahvolini hisobga olgan holda, qabulxona shifokori tashxisni xavfli holatga yozib berdi va bemorni kasalxonaga yotqizdi.
Biyotibbiy axloqiy tamoyil shifokor tomonidan qanday amalga oshirildi?
6. Ilmiy - tadqiqot ishlari doirasida shifokor bolalarda ekstremal jarohatlarda terapevtik jismoniy tarbiya usullarini qiyosiy tahlil qiladi. Ulardan biri an'anaviy, eski, yangi g'oyalar asosida noto'g'ri narsa.
Ikkinchisi yangi ishlab chiqilgan va juda samarali. Nazorat guruhidagi bemorlarga qanday axloqiy qoidalar buzilgan
7. 30 yoshli yosh ayol birinchi marta epilepsiya hujumlariga duch keldi. U respublika shifoxonasining nevrologik bo'limida umumlashtirilgan ravishda tekshirildi, "epilepsiya"tashxisi qo'yildi.
Ammo nogironlik varaqasida bo'shatilganda yana bir tashxis ko'rsatildi:"vegetativ-qon tomir distoniyasi". Shifokorlar qanday printsipga asoslangan?
8. Bemor A. yuz-jag jarrohlik bo'limiga qo’yidagi tashxis bilan kirdi: Chapdagi skuloorbital kompleksning sinishi. OIVni tahlil qilish natijalari ijobiy bo'ldi. Shifokor bemorlar orasida bir-birining dori-darmonlaridan foydalanish tendentsiyasi mavjud bo'lganligi sababli, ularning shaxsiy gigienasi mahsulotlarini alohida-alohida ishlatish, bu bemorning moylarini va tomchilarini ishlatmaslik uchun OIVning qo'shnisi yuqtirilganligi haqida palatadagi bemorlarga xabar berishga majbur bo'ldi.
Qanday biyotibbiy axloqiy tamoyil shifokor tomonidan buzilgan va uning harakatlariga qanday rahbarlik qilgan?
9. Shifokor akusher-ginekolog, farmatsevtika firmasi bilan ish olib boradi va sotish davomida dori qiymatining 20% ni oladi, uning saytida barcha homilador ayollar uchun qimmat polivitamin kompleksini belgilaydi.
Shu bilan birga, turli darajadagi tez-tez allergik reaktsiyalar va bolada katta fontanelning erta yopilishi va arzonroq, ammo kamroq samarali analoglar kabi mumkin bo'lgan yon ta'sirlar haqida gapirishni unutib qo'yadi.
Shifokor tomonidan qanday axloqiy va etik tamoyillar buziladi?
10. Bemor appenditsit tufayli operatsiya qilinadi.
Jarrohlikda ko'r ichak saratoni belgilarini ko'rsatdi.
Radikal operatsiya amalga oshiriladi. Metastazlar aniqlanmagan.
Operatsiyadan keyin bemorning qaysi printsipiga ko'ra operatsiya hajmining kengayishi sababli xabardor qilingan?