Biokimyo pmd
Yüklə 2,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
114-rasm.
Ko‘ndalang targ‘il mushaqlarning tuzilishi 436 Mushak tolalari diametri 1 mkm bo‘lgan, ko‘ndalang joylashgan fibrillalardan tuzilgan, ularda ketma-ket keluvchi qora va oq disklar ko‘rinadi. Qora disklar ikkilamchi nur sindirish qobiliyatiga ega bo‘lib, A-(anizatrop) disklar deb ataladi; oq disklar ikkilamchi nur sindirish qobiliyatiga ega emas. Ular I-(izotrop) disklar deb ataladi. I disk o‘rtasida kengligi taxminan 80 nm bo‘lgan pishiq Z chiziq joylashgan. Bu chiziq tolani butun ko‘ndalangi bo‘yicha kesib o‘tib, fibrillalarni bir boylamda ushlab turadi hamda bir vaqtda ko‘p fibrillalar A- va I-disklarining joylashishini tartibga soladi. Bir Z-chiziqdan ikkinchisigacha bo‘lgan miofibrillalar boylami sarkomerni hosil qiladi va har bir sarkomerga kiradi: 1) ko‘ndalang naychalar turi, ular tolaning ko’ndalang o‘qiga nisbatan to‘g‘ri burchak orqali joylashgan va hujayraning tashqi yuzasi bilan bog‘lanadi; 2) hujayraning 8-10% ini tashkil etuvchi sarko‘plazmatik retikulum; 3) bir necha mitoxondriylar. Elektron mikrosko‘pda miofibrill strukturalarning agregatlar sifatida mavjudligi aniqlandi. Ular diametri 14 nm, uzunligi 1500 nm va bir- biridan 20-30 nm oraliqda joylashgan yo‘g‘on filamentlar va ular o‘rtasida diametri 7-8nm bo‘lgan ingichka filamentlardan iborat. A- diskning ko‘ndalang kesimida filamentlarning ikkilamchi geksagonal to‘r hosil qilishi ko‘rinadi, ya’ni filamentlarning har biri boshqa turdagi olti filament bilan o‘ralgan. Tinch holatda H zonada ingichka, I diskda esa qalin filamentlar bo‘lmaydi. Qalin filamentlar miozindan, ingichkalar – aktindan iborat. Qisqarishda sarkomer o‘zining birlamchi uzunligiga nisbatan 25-30%ga kaltalashadi. Maksimal qisqarishda to‘qnash keluvchi ingichka filamentlar bir-biri bo’icha siljiydi va qisman bir-birini yopadi. Ayni vaqtda qalin filament uchlari sarkomer ikkala Z-chiziqlari bilan bog‘lanadi. Yüklə 2,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|