Biokimyo va molekulyar biologiya

 
25. Prolaminlar va glutelinlar.
 
26. Albuminlar va globulinlar. 
27. Proteinoidlar tuzilishi, xossalari va funksiyalari.
 
28. Tabiiy peptidlar. Gormonal peptidlar.
 
29. Ovqat hazmida ishtirok etuvchi peptidlar. 
 
30. Neyropeptidlar, tuzilishi funksiyasi. 
 
31. Qon zardobining alfa-2-globulini asos bo‗lgan peptidlar.
 
32. Glutation va opiat gormonlar.
33. Murakkab oqsillar, tuzilishi xossalari. 
34. Xromoprotein tuzilishi, xossalari, funksiyalari.
35. Gemoglobinopatiya, talassemiya kasalliklarining kelib chiqish sabablari. 
36. Nukleoproteinlar tuzilishi, xossalari, funksiyalari. 
37. Lipoproteinlar tuzilishi, xossalari, funksiyalari. 
38. Glikoproteinlar tuzilishi, xossalari, funksiyalari. 
39. Fosfoproteinlar tuzilishi, xossalari, funksiyalari. 
40. Metalloproteinlar tuzilishi, xossalari, funksiyalari. 
 
 
 
 
 
 

---

64 
4. FERMENTLAR 
4.1. Fermentlarning ahamiyati
Fermentlar yoki enzimlar oqsil tabiatli o‗ta yuqori darajada maxsuslikka ega 
bo‗lgan moddalar sinfi bo‗lib, ular tirik organizmlarda kechadigan ko‗p minglab 
kimyoviy reaksiyalar, xususan, sintez, parchalanish, xilma-xil tavsifiga ega bo‗lgan 
o‗zaro bir-biriga aylanish reaksiyalarini katalizlaydi. Hozirgi kunda fermentlarni 
o‗rganuvchi fan enzimologiyani yutuqlari biokimyo va molekulyar biologiyani 
ko‗p muammolarini yechimi qatori, uning qiyosiy va evolyutsion nuqtayi 
nazardagi jihatlariga ham oydinlik kiritishda ustuvor o‗rinni egallamoqda. 
Fermentlar 
irsiy 
belgilarni 
saqlanishi, 
ko‗chirilishi, 
bioenergetika, 
biomolekulalarning parchalanishi va sintezlanishi kabi hayotiy jarayonlarda 
ishtirok etadi, umuman olganda, ularning ishtirokidagi bu reaksiyalarning 
yig‗indisi
hayot
deb nomlangan mo‗jizaviy jarayonning mazmun va mohiyatini 
tashkil qiladi. 
Fermentlar anorganik katalizatorlardan qator xususiyatlari bo‗yicha 
farqlanadi. Ular yuqori samaraga ega va mo‗tadil harorat va bosimda ham 
anorganik katalizatorlarga nisbatan million marta faolroq bo‗ladi. ―Enzim‖ 
(yunoncha, ―enzyme‖ – ―achitqi ichida‖), shuningdek, ―ferment‖ (lotincha, 
―fermentation‖ – ―achish‖)dan olingan atamalar bo‗lib, gaz ajralishi orqali sodir 
bo‗ladigan achish degan mazmunga ega. Shu yo‗sinda bu biofaol moddalarni 
o‗rganish bo‗yicha yangi enzimologiya yoki fermentologiya deb nomlangan 
alohida fan shakllandi. Fermentlarni o‗rganish biologiyaning barcha fundamental 
va amaliy sohalari uchun, shuningdek, xalq xo‗jaligi, tibbiyotda foydalanish 
uchun zarur bo‗lgan kimyo, oziq-ovqat va farmatsevtika sanoatitining 
katalizatorlari, vitaminlar va boshqa biologik faol moddalarni ishlab chiqarish 
sanoatlari uchun muhim ahamiyatga ega. 
Umumiy va molekulyar enzimologiyaning zamonaviy yutuqlari, uning yangi 
tarmog‗i ‒