Biokimyo va molekulyar

 
Taqrizchilar: 
Termiz davlat universiteti 
Botanika kafedrasi dotsenti, b.f.n A.S.Sattorov
 
Mirzo Ulu
g‘
bek nomidagi 
O‘
zbekiston milliy universiteti professori, b.f.d SH.S.Toshmuhammedov 
ISBN: 978-9943-8342-5-5 
© 
S.X.Sulliyeva, Q.G
‘
.Zokirov 
© TerDU 
nashr-matbaa markazi nashriyoti 

---

3 
KIRISH 
Mamlakatimizda mustaqillik yillarida barcha sohalarda keng qamrovli 
ishlar amalga oshirilmoqda. 
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 
farmonida Oliy taʼlimni tizimli isloh qilishning ustuvor yoʻnalishlarini 
belgilash, zamonaviy bilim va yuksak maʼnaviy
-axloqiy fazilatlarga ega, 
mustaqil fikrlaydigan yuqori malakali kadrlar tayyorlash jarayonini sif at 
jihatidan yangi bosqichga koʻtarish, oliy taʼlimni modernizatsiya qilish, ilgʻor 
taʼlim texnologiyalariga asoslangan holda ijtimoiy soha va iqtisodiyot 
tarmoqlarini rivojlantirish maqsadida:
Oʻzbekiston 
Respublikasi 
oliy 
taʼlim 
tizimini 
2030
-yilgacha 
rivojlantirish konsepsiyasida 
belgilangan topshiriqlar asosida oliy ta’lim 
muassasalari uchun 
o‘
quv rejalar, 
o‘
quv dasturlar, 
o‘
quv q
o‘
llanmalar va 
darsliklarning yangi avlodini yaratish b
o‘
yicha alohida k
o‘
rsatmalar berilgan. 
Prezidentimizning 
2020-yil 
6-noyabrdagi 
O‘
zbekistonning 
yangi 
taraqqiyot davrida ta’lim
-tarbiya va ilm-fan sohalarini rivojlantirish chora-
tadbirlari t
o‘g‘
risidagi PF-6108 sonli farmonida dunyo miqyosida bugungi 
keskin raqobatga bardosh bera oladigan milliy ta’lim tizimini yo‘
lga q
o‘
yish, 
darslik va 
o‘
quv q
o‘
llanmalarini zamon talablari asosida takomillashtirish, 
ularning yangi yangi avlodini yaratish, 
o‘
quv dasturlari va standartlarini 
optimallashtirish vazifalari belgilab berilgan.
Oliy ta’lim tizimida bu borada bir qator amaliy ishl
arga, jumladan 
moddiy-texnika asosini tubdan yaxshilashga qaratilgan tadbirlar olib 
borilmoqda. Shulardan biri oliy ta’lim tizimida о‘qitiladigan barcha fanlar 
bо‘yicha o‘
quv q
o‘
llanmalar va darsliklarni tayyorlashdan iboratdir. 
Molekulyar biologiya fani b
о‘yicha tayyorlangan ushbu darslik ham 
yuqorida yuritilgan mulohazalarga asoslangan. Matnlarni tayyorlashda milliy 
va xalqaro 
darslik va qо‘llanmalar asos qilib olindi. Malaka talablari bilan 
birga ma’ruzalarda rus va ingliz tilida chop etilgan darslik va qо‘llanmalar, 
shuningdek keyingi yillarda fan sohasida erishilgan yutuqlar ham matnda о‘z 
о‘rnini topgan. Darsliklar matni о‘quv qо‘llanmalarga nisbatan ancha keng 

---

4 
yoritilgan b
o‘ladi. U yoki bu masala yuzasidan kengroq ma’lumot olish uchun 
albatta darsliklarga murojaat qilish shart.
Buning uchun har bir ma’ruza oxirida mustaqil о‘qish uchun savollar 
keltirilgan. Ma’ruzalar ketma
-
ketligi о‘qituvchining 
xoh
ishiga kо‘ra
almashtirishi mumkin. Darslikda 
talabalar molekulyar biologiya bо‘yicha 
hozirda ma’lum bо‘
lgan qonun va qonuniyatlar, qoidalar va tadqiqotlar 
natijalari bilan tanishib qolmay, balki hali yechilmagan, hal qilinishi zarur 
bо‘lgan muammolar bilan ham tanishadilar va bu о‘z navbatida ushbu sohaga 
yangi, yosh talantlarni kirib kelishiga yо‘l ochadi.
Bizning kelajagimiz 
xalqimiz va davlatimiz kelajagi yoshlarimizning qо‘lidadir.
Mazkur darslik 2020-yilda ishlab chiqilgan 5140100-
biologiya ta’lim 
y
o‘
nalishi bakalavriat talabalari uchun malaka talablari va 
o‘
quv rejasi, dasturi 
asosida yozilgan. Darslikda 
kadrlar tayyorlash milliy dasturi, ta’lim 
t
o‘g‘
risidagi qonunlarga asoslanib yozilgan. Mazkur darslikni tayyorlashda 
darsliklar, 
o‘
quv q
o‘
llanmalar, monografiyalar, ilmiy-ommobop kitoblar, ilmiy 
jurnallarda chop etilgan maqolalardan foydalanildi.

---

5