Biotexnologiya asoslari

. Glutamin kislota ishlab chiqarishning texnologik chizmasi 
Glutàmin kislotàlàr olish uchun uglårod mànbàsi sifàtidà glyukozà, sàõàrozà, kràõmàl 
gidrolizàtlàri, målàssà và gidrol õizmàt qilishi mumkin. Uglåvodlàrdàn tàshqàri õom-àshyo sifàtidà 
uglåvodorodlàr (måtàn, etàn, nåftning n-pàràfinlàri), shuningdåk, sirkà, fumàr kislotàlàr và boshqà 
màõsulotlàrdàn foydàlànish mumkin. 
Oziqà muhitidà àzot mànbàsi sifàtidà 1,5-2,0% miqdoridà mochåvinàdàn foydàlànilàdi, àmmo 
ko’p miqdordà solinmàsdàn tàlàb dàràjàsidà qo’shilàdi và bundà oziqàning mochåvinà sàqlàshi 
0,8% dàn oshib kåtmàsligi lozim. Ko’pinchà mochåvinàgà qo’shimchà sifàtidà àzot mànbài bo’lgàn 
àmmoniy sul’fàt (NH
4
)
2
SO
4
và àmmoniy õlorid (NH
4
Cl) 0,5% gàchà yoki àmmiàkning suvli 
eritmàsi holidà qo’llànilàdi. 
Oziqà muhitidà kul’turàlàrning mo’’tàdil o’sib rivojlànishi uchun yuzdàn yoki o’ndàn bir foiz 
hisobidà kàliy (KH
2
PO
4
holidà), màgniy (MgSO
4 
×
7H
2
O), màrgànås (MnSO
4 
×
4H
2
O), 
shuningdåk, oziqà muhit rN ini mo’tàdillàshtirish (rN 7-7,2) bo’r qo’shish zàrur bo’làdi. 
Glutàmin kislotà biosintåzini oshiruvchilàr sifàtidà biotin, tiàmin, bà’zi bir àntibiotiklàr 
(pånåsillin, tåtràsiklin), spirt và sirt fàol moddàlàr tà’sir etish õususiyatigà egà. Àmmo, 
biostimulyatorlàr miqdorini qàtiy ràvishdà nàzoràt qilish lozim bo’làdi. chunki ulàrning yuqori 
dàràjàli miqdori màsàlàn, biotin biomàssà o’sishini tåzlàshtiràdi àmmo, glutàmin kislotà chiqishini 
pàsàytiràdi. 
Ekish màtåriàlini olish 

---

Ekish màtåriàlini olish oddiy làboràtoriya shàroitidà àmàlgà oshirilàdi: dàstlàb probirkàlàrdà, 
so’ngà kolbàlàrdà mikrobiologik tåbràtgichdà kåyin 2-5
3
hàjmli ekish fårmåntyorlàridà o’stirilàdi. 
O’stirish hàroràti 28-30
0
S, oziqà muhiti rN dàràjàsi 6,8-7,5; o’stirish dàvomiyligi esà hàr bir 
bosqichdà 24 soàt dàvom etàdi. 
Fårmåntàsiya 
Fårmåntàsiya 50
3
hàjmli fårmåntyordà intånsiv (jàdàl) àeràsiya và 28-30
0
S hàroràtdà olib 
borilàdi. O’stirish dàvomiyligi 2-3 sutkàgà cho’zilàdi. Bu vàqt oràlig’idà oziqà muhitidà 50 g/l 
gàchà glutàmin kislotà to’plànàdi. 
Kul’turàl suyuqlikdàn biomàssà fil’trlàsh yoki såntrifugàlàsh orqàli àjràtib olinàdi, kul’turàl 
suyuqlik esà vàkuum-bug’làtish uskunàsidà bug’làntirilàdi. Kristàllizàsiyadàn kåyin glutàmin 
kislotà àjràtilàdi. yanàdà tozàroq màõsulot olish uchun odàtdà qàytà kristàllizàsiyalàsh qo’llànilàdi.
Kul’turàl suyuqlikdàn glutàmin kislotàni àjràtish uchun ionàlmàshish usuli hàm ishlàb 
chiqàrilgàn bo’lib, bundà KU2-smolàsidà sorbsiyalànàdi.
Smolàgà sorbsiyalàngàn glutàmin kislotà yuvilgàndàn so’ng kolonkàdà 0,5-5,0% li àmmiàkli 
suvdà elyuirlànàdi. Olingàn elyuàt fàol ko’mirdà ishlov bårilàdi và 40
0
S hàroràtli vàkuum ostidà 
hàjmi 3-5 màrtàgàchà kàmàygnchà quyultirilàdi. Sul’fàt kislotàdà nordonlàshtirilgàn (rN 3,2 gàchà) 
eritmà 4
0
S hàroràtgàchà sovutilàdi và bundà glutàmin kislotàning kristàllizàsiyalànishi àmàlgà 
oshàdi. qàytà kristàllizàsiyalàngàn màõsulotdà àsosiy moddà (glutàmin kislotà) 99,6% ni tàshkil 
etàdi.