|
4- İslam İranının tarixi keçmişi və elmi-mədəni kökləri
Biz böyük xalqıq. Biz kimdən qorxuruq?! Biz çox güclüyük. Bizim xalqımızın istedadı, maddi sərvətləri, tarixi keçmişi, elmi-mədəni kökləri və ən başlıcası budur ki, İslam inancı və Allaha təvəkkülü var.
Bizim xalqımız müstəqil xalqdır və özünə arxalanmalıdır. Məmurlar da xalqa və xalqın istedadlarına güvənməli və düşmənə əl açmamalıdırlar. Düşmən Quran və İslam tərəfdarı olan xalqın zəiflik və acizlik bildirməsini gözləyir. Biz düşmənə bu fürsəti verməməliyik. Bizim xalqımız arasında istedadlı gənclər və elmi kadrlar var. Bizim xalqımızın yaradıcılıq ruhu böyükdür və bu xalq öz ayağı üstə dura bilər. Düşmən möminlərə və İslama heç bir kömək etməyəcək. Bunlar İslamla düşməndirlər. Müxtəlif sahələrdə çalışan bütün məmurlar bu məqama diqqət yetirsinlər. Biz özümüzə - öz sərvətlərimizə, öz elmimizə, öz istedadımıza, öz maddi potensialımıza, öz yeraltı ehtiyatlarımıza güvənməliyik. Bu, alış-veriş yolunu bağlamaq demək deyil. Bu o deməkdir ki, düşmənin gücünə təslim və məğlub olmayaq.32
Bizim xalqımızın elm, mədəniyyət və sivilizasiyada parlaq keçmişi olmuşdur. Bu tarixin bir hissəsi - yəni son 1300 il həqiqətən uğur və nailiyyətlərlə doludur. Ondan qabaqkı dövr haqda çox məlumatımız yoxdur, amma ümumi şəkildə anlamaq olar ki, bu xüsusiyyətə malik olan böyük bir xalqın prinsipcə, üstün mədəniyyəti olmuşdur. Bəzi dövrləri çıxmaq şərti ilə onun xırdalıqlarından xəbərimiz yoxdur, dövrümüzdə baş verənləri isə bilirik. İran xalqı İslamın sayəsində həqiqətən dahilik göstərib yalnız İslam dünyasına yox, hətta bütün dünyaya böyük töhfələr verdi. Bunlar dünya tarixinin hər sətrində qeyd olunmuşdur. Bizim özümüz bundan xəbərsiziksə, onların tarixinə müraciət edə bilərik.33
Biz İslamı ərəblərdən öyrəndik, amma dost və düşmənin, hətta antiirançılıq və güclü təəssübkeşlik səbəbindən İranın adını çəkmək istəməyən, amma uyğun sahənin mütəxəssisi olduqları üçün buna məcbur olanların da etirafına görə, İslam elminə və mədəniyyətinə heç bir xalq iranlılar qədər xidmət göstərməmişdir. İbn Rüşdü və başqa bir-iki nəfəri çıxmaq şərti ilə ərəblərdən kimsə yüksək səviyyəli alim olmamışdır. Üstəlik, İbn Rüşd də ərəb deyil, Andalusdandır. Fəlsəfə və ərəb ədəbiyyatı İrana məxsusdur, Zəməxşəri, Təftazani kimi böyük ərəb ədiblərinin hamısı iranlıdırlar. Ərəb ədəbiyyatına dair ən böyük və ən dəyərli kitabları iranlılar yazmışlar. Ərəb dilinin ən böyük izahlı lüğəti olan Qamus kitabını iranlı alim Firuzabadi yazmışdır. Fiqh, üsul və hədis sahələrində də iranlılar yüksək səviyyəli alimlər olmuşlar. Təbii ki, burada məqsədim yalnız şiələr deyil.34
Dostları ilə paylaş: |
