Bitiruv malakaviy amaliyoti Bajardi : Boboyorov sh tekshirdi: Pulatov. X samarqand 2022 Bitiruv oldi malakaviy amaliyot bo’yicha yozma hisobot Reja: Kirish

5-Tijorat banklari tomonidan valyuta operatsiyalarini amalga oshirish tartibi va tahlili
«Xalqbank» ATBida xorijiy valyuta bilan bog‘liq operatsiyalar valyuta amaliyotlari bo‘limi shug‘ullanadi. Asosan C «Xalqbank» ATBi xorijiy valyutalaridan Rossiya rubli, AQSH dollari, yapon iyenasi, Buyuk Britaniya funt sterlingi, qozoq tengesi bilan operatsiyalar olib boradi Tovarlar va xizmatlarni markazlashtirilmagan eksport bo'yicha sotishdan olingan chet el valyutasidagi tushumning 50 foizi, markazlashtirilgan eksport bo'yicha sotishdan olingan chet el valyutasidagi tushumning 100 foizi vakolatli banklarga majburiy sotilishi kerak. Mijozlaming hisobvaraqlariga tovarlar va xizmatlami markazlashtirilmagan eksport bo'yicha sotishdan olingan chet el valyutasidagi tushum kelib tushganda quyidagi buxgalteriya yozuvi beriladi: Valyutadagi bosh kitobda:

• 
  Dt 10501- “Boshqa banklardagi vakillik hisobvaraqlari- Ностро”,
  
• 
  Kt 20200-“Talab qilib olinguncha saqlanadigan depozitlar”-eksportchi korxonaning valyutadagi tranzit hisobvarag'i.
  

Mijozlaming chet el valyutasidagi eksport tushumlaridan amaldagi qonunchilikda belgilangan tartibda 50 foizi majburiy sotilgandan so'ng valyuta mablag'larining qolgan qismi ulaming joriy valyuta hisobvarag'iga o'tkaziladi: Valyutadagi bosh kitobda:

• 
  Dt 20200-“Talab qilib olinguncha saqlanadigan depozitlar” - eksportchi korxonaning valyutadagi tranzit hisobvarag'i -eksport tushumining 100 foiz summasi,
  
• 
  Kt 20200-“Talab qilib olinguncha saqlanadigan depozitlar” - eksportchi korxonaning joriy valyutadagi hisobvarag'i —eksport tushumining 50 foiz summasi,
  
• 
  Kt 17101- "Valyuta pozitsiyasi" hisobvaraqlari - majburiy sotish uchun ajratilgan eksport tushumining 50 foiz summasi.
  
• 
  So'mdagi bosh kitobda:
  
• 
  Dt 17101-"Valyuta pozitsiyasi" hisobvaraqlari,
  
• 
  Kt -Eksportchi korxonaning so'mdagi hisobvarag'i - majburiy sotishdan kelib tushgan summasi.
  

Vakolatli banklar tomonidan valyuta tushumining bir qismi korxonalar tomonidan majburiy sotilishi tartibida sotib olingan chet el valyutasidagi mablag'lar belgilangan tartibda birjadan tashqari valyuta bozorida operatsiyalami amalga oshirish uchun foydalaniladi.
Markaziy bank tomonidan korxonalar tomonidan chet el valyutasidagi tushumning majburiy sotilishi tartibida sotib olingan mablag'lar O'zbekiston Respublikasi Markaziy bankining valyuta zahiralariga o'tkaziladi, uning balansida hisobga olinadi va O'zbekiston Respublika valyuta birjasida sotish yo'li bilan milliy valyutani barqarorlashtirish tadbirlariga sarflanadi. Vakolatli banklar tomonidan markazlashtirilgan va markazlashtirilmagan eksport bo'yicha valyuta tushumini o'tkazish bo'yicha operatsiyalami hisobga olish va majburiy sotishni amalga oshirish tartibi O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilanadi.
2) naqd chet el valyutasi sotib olinganda: AQSh dollarda:
Dt- 10103- 840- VASh dagi naqd pullar
Kt-17101-840-Valyuta pozitsiyasi hisob varog’i
So’mda:
Dt-17101-000 Valyuta pozitsiyasi hisob varog’i
Kt-10103- 000- VASh dagi naqd pullar
Agar naqd chet el valyutasi sotilsa:
Dt-17101- 840 – Valyuta pozitsiyasi hisobvarag’i
Kt-10103-840-VASh dagi naqd pullar
So’mda:
Dt-10103- 000- VASh dagi naqd pullar
Kt-17101- 000– Valyuta pozitsiyasi hisobvarag’i
Agar sotuv va sotib olish kursi o’rtasida farq ijobiy bo’lsa: