Bitiruv-malakaviy ishiga tushuntiruv yozuvi

3.1. Kirish. Korxona atrof muhitini muhofazalash
Hayot faoliyati xavfsizligi - insonni ishlab chiqarish bilan bog’liq bo’lgan va bog’liq bulmagan faoliyatda uning atrof-muhitga antropologik ta’sirini xisobga olgan xolda xavfsizligini ta’minlovchi bilimlar tizimini tushunamiz. Hayot faoliyati xavfsizligi har qanday yo’nalish buyicha o’zini izlanish ob’ektiga maqsad va vazifasiga hamda metodologik yo’liga bog’liq. Xavfsizlik deganda biz inson hayot faoliyati davomida mavjud bo’lgan salbiy omillarni ta’sir extimolini ma’lum darajada yoki butkul bartaraf qilinganini tushunamiz.
Tashqi muhitni muhofaza qilish muammosi bugungi kunning muammosi emas. Insoniyat taraqqiyotining turli bosqichlarida bu muammolar har turli qirralari bilan ko’rinish berib kelgan. Masalan, o’rta asr boshlarida jahonning katta shaharlarida isinish uchun va boshqa maqsadalar uchun tosh ko’mirdan foydalanish boshlangan kezlarda bu shaharlar tutunning ko’payib ketishi natijasida odamlar tutunga qarshi kurash e’lon qilgani haqida ma’lumot bor.
Tabiatni muhofaza qilishga huquqiy yondoshishning umumiy printsiplari barcha davlatlarni bir vaqtda va tabiatni saqlashning oqilona qonunchiligiga ega bo’lishini taqoza etadi. Shu sababli har bir mamlakatda tabiatni, ekologik muhitni buzish orqali odamlar sogligiga etkazilgan zararlar uchun tovon to’lash bo’yicha va boshqa qonunlar qabul qilinishi zarur. Bu qonun jismoniy shaxslar uchun ham, xo’jalik faoliyati yurituvchi istalgan shakldagi sub’ektga ham bir xil darajada ta’sir etishi lozim.
Ekologik masalalarni echimini amalga oshirilishi maxsus davlat organlariga va aholisining faoliyatiga ham bog’liq bo’ladi. Bunday faoliyatni maqsadi – tabiiy imkoniyatlardan ratsional foydalanish, atrof-muhitni ifloslantirilishiga barham berish, mamlakat barcha jamoatchiligini ekologik bilimlarga o’qitish va tarbiyalash hisoblanadi.
Tevarak atrof, tabiiy-muhitini huquqiy jihatdan muhofazalash deganda muhofaza ob’ekti va uni ta’minlovchi tadbirlar hisoblanadigan me’yoriy aktlarni tayyorlash asoslash va amalda qo’llash tushuniladi. Bu tadbirlar jamiyat va tabiat o’rtasidagi munosabatlarni tartibga solib turadigan ekologik huquqni tashkil etadi.
Atrof muhitni himoya qilish va tabiiy resurslardan oqilona foydalanish murakkab va ko’p rejali muammolardir. Bu muammolarni echimlari inson va tabiatni o’zaro munosabatlarini tartibga solinishi, ularni ma’lum qonuniyatlarga, yo’riqnomaga va qoidalarga bo’ysunishi bilan bog’liqdir. Bizning mamlakatimizda bunday sistema qonunchilik tartibida o’rnatilgan [10].