Bitiruv malakaviy

SUG’URTA MUKOFOTI, jumladan: 
89 504 245.4 
109 000 040.0 
121.8 
Ixtiyoriy sug’urta 
64 251 106.5 
74 027 095.0 
115.2 
Majburiy sug’urta, undan: 
25 253 138.9 
34 972 945.0 
138.5 
Transport vositalari egalarining FJMS 
16 529 363.1 
23 729 440.0 
143.6 
Ish beruvchining FJMS 
4 886 746.0 
5 392 015.5 
110.3 
SUG’URTA QOPLAMALARI, jumladan: 
13 546 611.9 
12 718 323.3 
93.9 
Ixtiyoriy sug’urta 
8 310 869.0 
7 359 108.38 
88.5 
Majburiy sug’urta, undan: 
5 235 752.9 
5 359 214.90 
102.4 
Transport vositalari egalarining FJMS 
2 136 883.3 
2 479 901.2 
116.1 
Ish beruvchining FJMS 
10113 940.4 
2 082 580.5 
187.0 
AMALDAGI SHARTNOMALAR, jumladan
:
 
6 045 865 
5 606 273 
92.7 
Ixtiyoriy sug’urta 
4 475 026 
3 787 343 
84.6 
Majburiy sug’urta, undan: 
1 570 839 
1 818 930 
115.8 
Transport vositalari egalarining FJMS 
1 529 705 
1 706 180 
111.5 
Ish beruvchining FJMS 
38 847 
110 003 
283.2 
SUG’URTA MAJBURIYATLARI
, jumladan: 
132635 205590.3 
152035296 313.4 
114.6 
Ixtiyoriy sug’urta 
104 629 613 867 
11418 114 107.5 
109.1 
Majburiy sug’urta, undan: 
28 005 591 723 
37 848 182 205.9 
135.1 
Transport vositalari egalarining FJMS 
8 903 466 789 
12 084 167 252.7 
135.7 
Ish beruvchining FJMS 
12 658 813 725 
17 970 479 708.1 
142.0 
Yuqoridagi javdalda O’zbekiston Respublikasi sug’urta bozorining 2013 
yilning tegishli davri 2014 yil chorak yakunlari taqqoslangan. Umuman olganda 
jadvaldan ko’rinib turibdiki, umumiy ustav kapitali hajmi 3,7%ga sug’urta 
mukofotlari hajmi21,8% sug’urta majburiyatlari ham 14,6%ga oshganligini 
kuzatishimiz mumkin. 

---

37 
2.3-jadval 
O’zbekiston Respublikasi sug’urta bozori bo’yicha 2014 yil 1 chorak yakunlari 
va 2013 yilning tegishli davri bilan taqqoslama ma’lumot (ming so’m) 
 
T/r 
Sug’urta tashkilotining nomi
Sug’urta 
mukofotlari 
2013y.ga 
nisbati 
(%da) 
Sug’urta 
to’lovlari 
2013y.ga 
nisbati 
(%da) 
1 
DASK “O’zagrosug’urta” 
21 181 094.8 
121.2 
2 604 819.9 
132.8 
2 
“Alfa Invest”YoAJ 
12 608 899.1 
134.8 
413 500.9 
45.7 
3 
“O’zbekinvest”EIMSK 
12 369 354.8 
123.0 
2 645 194.3 
88.3 
4 
DASK”Kafolat” 
9 343 439.4 
121.5 
1 408 44.7 
84.2 
5 
“Asia Inshurans” MChJ 
8 438 292.7 
109.9 
366 014.9 
81.1 
6 
“Kapital Sug’urta”OAJ 
6 702 114.7 
185.1 
1 067 411.9 
191.7 
7 
“Ingo-Uzbekistan”SYoAJ 
5 731 116.6 
281.5 
437 818.1 
77.9 
8 
“UVT Inshurans”MChJ 
5 185 586.1 
99.2 
- 
- 
9 
“Alskom”OAJ 
5 181 897.0 
138.2 
515 059.9 
205.8 
10 
“O’zbekinvest Hayot” ShSK 
3 085 642.7 
140.5 
1 580 854.7 
127.2 
11 
“Temiryo’l-Sug’urta”MChJ 
3 015 318.3 
110.2 
109 220.0 
51.0 
12 
“Universal-Sug’urta”YoAJ 
1 587 408.2 
108.9 
77899.8 
18.3 
13 
“Xalq Sug’urta” MChJ 
1 580 092.4 
125.8 
338 799.4 
169.7 
14 
“Gross Insurance”MChJ 
1 445 669.1 
142.2 
29 856.6 
80.8 
15 
“Euroasia Insurance”MChJ 
1 370 493.0 
193.4 
14 674.1 
64.2 
16 
“Agro Invest Sug’urta”OAJ 
1 224 763.5 
123.7 
322 258.0 
73.6 
17 
“IShONCH”BSK 
1 199 814.5 
80.7 
345 795.7 
199.8 
18 
“Garant Insurance Group” ShSK 1 074 539.6 
159.4 
5 777.8 
93.7 
19 
“Sug’urta O’z”MChJ 
849 472.6 
77.8 
35 204.7 
- 
20 
“Mega Invest Insurance”MChJ 
810 921.0 
150.1 
80 675.3 
2 308.4 
21 
“Kafil sug’urta”MChJ 
761 273.7 
135.3 
7 211.2 
108.5 
22 
“Asko-Vostok”MChJ 
740 822.1 
108.2 
- 
- 
23 
“Global Insurance Group”MChJ 718 908.8 
273.5 
6 802.4 
204.8 
24 
“Silk Road Insurance”OAJ 
700 064.2 
152.0 
57 948.3 
912.6 
25 
“DD-General Insurance”MChJ 
614 441.0 
141.3 
84 342.2 
168.2 
26 
“Hamkor Sug’urta”MCHJ 
482 684.4 
118.0 
4 614.0 
21.9 
27 
“Alfa life”ShSK 
481 193.7 
214.0 
102 587.0 
30.7 
28 
“Madad” OAJ 
286 866.7 
107.0 
- 
- 
29 
“Unipolis”MCHJ 
226 778.0 
30.4 
55 337.6 
116.5 
30 
“Chartis Uzbekistan”MCHJ QK 
1 077.0 
0.1 
- 
- 
Jami: 
109 000 040.0 
121.8 
12 718 323.2 
93.9 

---

38 
Yuqorida keltirilgan jadvalda O’zbekiston Respublikasida faoliyat olib 
boruvchi sug’urta kompaniyalarining sug’urta bozorida 2014 yil birinchi choragi 
yakunlari va 2013 yilning tegishli davri bo’yicha solishtirilgan sug’urta to’lovlari va 
sugurta mukofotlari hajmi ko’rsatgichlari keltirilgan. Jadvaldan ko’rininb turibdiki, 
deyarli barcha sug’urta kompaniyalari ijobiy ko’rsatgichga ega.
 
2.2. OAJ “ALSKOM” sug’urta kompaniyasining faoliyati tahlili 
 
OAJ “ALSKOM” sug’urta kompaniya 1996-yil sentabr oyida tashkil etilgan va 
asosiy faoliyati-sug’urtalash, qo’shimcha faoliyati esa investitsion faoliyat 
hisoblanadi.O’zbekiston Respublikasi moliya vazirligi letsenziyasiga ko’ra 
(СФ№00164 от10.01.2012). Kompaniya umumiy sug’urtalashning 12 turidagi 50 
ga yaqin majburiy va ixtiyoriy sug’urta xizmatlarini taqdim etadi. Kompaniyaning 
2011 yil yakunida nizom bo’yicha to’langan kapitali 2.4million yevroga teng 
so’mmani tashkil etadi. Nazorat qiluvchi organlar-tekshiruv komissiyasi, ichki audit 
xizmati, noqonuniy faoliyatlardan kelgan kirimlarni legalizatsiya qilish va 
terrorizmni moliyalashtirishga qarshi ichki nazorat xizmati. 
Kompaniyaning 
hududiy 
shaxobchalari: 
Kompaniya Qoraqalpog’iston 
Respublikasi va Respublikaning barcha viloyatlarida tarmoqlangan hududiy 
shaxobchaga ega. Bu shaxobchalar yordami bilan kompaniya butun O’zbekiston 
bo’ylab sug’urta xizmatlarini ko’rsatish imkoniyatiga ega. 
Kompaniya Reytingi: 
«uzA+-eng yuqori moliyaviy ishonch», “SAIPRO” reyting agentligi tomonidan 
berilgan. 
“A-yuqori darajadagi ishonch”, “Prime Rating” reyting agentligi tomonidan 
berilgan. 
-“SAIPRO” reyting agentligi ma’lumotlariga qaraganda kompaniya 2011 yil 
yakuniga ko’ra, sug’urta mukofotlarini yig’ish hajmi bo’yicha O’zbekiston sug’urta 
tashkilotlarining birinchi o’ntaligiga kirdi. 

---

39 
Kompaniyaning jamoaviy mukofotlari: 
“O’zbekistonning yetakchi sug’urta kompaniyasi” (mukofot uchinchi har yilgi 
xalqaro investitsion forum doirasida topshirilgan. Toshkent 2008-yil); 
“Oltin soyabon” “Sug’urta faoliyati rivojidagi yetakchi kompaniyasi. 
“Oltin soyabon” “Axborot xavfini sug’urtalash” sug’urta maxsuloti uchun 
“Eng yaxshi innovatsion sug’urta maxsuloti” nominatsiyasi (mukofot 2 marta 2008-
2009 yillar yakunida topshirilgan) 
2011-yilda kompaniya sug’urta faoliyati o’sishining yuqori templarini 
ko’rsatdi.
Tuzilgan sug’urta shartnomalari soni 113 mingdan oshdi. Sug’urta mukofotlari 
hajmi 9,7mlrd so’mga yetdi, 2010-yilga qaraganda 138,7 foizga o’sish bo’lgan. 
Sug’urta majburiyatlarining umumiy hajmi 1,9trln so’mgacha oshdi. 
O’tgan yildagidan farqli o’laroq, 2011-yilga sug’urta majburiyatlarining katta 
qismi bank sug’urtasiga to’g’ri keldi. (jami sug’urtaning 28,9%). Bundan tashqari 
shaxsiy sug’urtaning sug’urta majburiyatlari va javobgarlik sug’urtasi hajmi keskin 
ortdi. Bu o’zgarishlar chakana savdoning kuchayganligi va faoliayat turlari 
kengayganligi haqida guvohlik beradi. Chakana savdoning rivojlanganligi. 
Kompaniya mijozlar bazasi strukturasigda ham aniq ko’rinib turibdi. Jismoniy 
shaxslardan yig’iladigan sug’urta mukofotlari ko’payib, umumiy mukofotning 
chorak qismig
6
acha yetdi. 
Mol-mulk sug’urtasi kompaniya sug’urta faoliyatining katta yo’nalishi bo’lib 
qolmoqda va uning spektri yildan-yilga kengaymoqda. 2011-yilda quyidagi turdagi 
xizmatlar ko’rsatildi: 
-mol-mulk sug’urtasi; 
-og’ir narsalar sug’urtasi; 
-agrar xavflar sug’urtasi; 
-elektron tehnikalar sug’urtasi; 
6
www.alskom.uz 

---

40 
-qurilish montaj sug’urtasi; 
-axborot xavfsizligi sug’urtasi. 
2011-yilda mol-mulk sug’urtasi bo’yicha yig’ilgan sug’urta mukofotlari 3,4 
mlrd so’m, 2010-yil natijalari bilan solishtirganda 46,3% o’sishni tashkil etdi. Bu 
sug’urta turidagi foydalanuvchilarning asosi quyidagilarni o’z ichiga oluvchi 
korparativ mijozlardir: 
Sug’urtaning bu turi bo’yicha sug’urta mukofotlari 2011-yilda asosiy qismini 
transport vositalari egalaridan olinadigan majburiy fuqorolik javobgarligidan iborat, 
2,5 mlrd so’mni tashkil etadi. 
Mamlakatdagi sug’urta madaniyatining asta-sekin oshishi va aholining 
sug’urtaga ishonchi o’sishi kompaniyaga bu yo’nalishdagi xizmatlar spektrini 
kengayishiga imkon yaratyapti. 
2011-yilda quyidagi sug’urta turlari qayta ishlab chiqildi va joriy qilindi: 
-temir yo’l suv osti va avtomobil transportlari yo’lovchilarini baxtsiz 
hodisalardan sug’urtalash; 
-sport va jismoniy tarbiya boyicha ommaviy tadbirlar ishtirokchilarini baxtsiz 
hodisalardan sug’urtalash; 
-sanatoriya kurort muassasalarida, dam olish joylarida dam olayotganlarni 
sug’urtalash; 
-oila, bolalar, kelin-kuyovlarni sug’urtalash; 
-istirohat bog’lari hududidagi tashrif buyurganlarni baxtsiz hodisalardan 
sug’urtalash; 
2011-yil shaxsiy sug’urtadagi yig’ilgan sug’urta mukofotlari 2010-yil 
ko’rsatgichidan 35% ko’p bo’lgan 880,7mln so’mni tashkil etdi.
2011-yilda javobgarlik sug’urtasi bo’yicha yig’ilgan sug’urta mukofotlari 
2010-yildagidan 17 marta oshib ketgan va 592,2mln.so’mni tashkil etgan. 
Shular qatorida quyidagi sug’urta turlari faol realizatsiya qilindi: 
-pochta tashkilotlarini qimmatli pochta jo’natmalarini sug’urtalash; 
-umumiy fuqoroviy javobgarlikni sug’urtalash; 

---

41 
-shartnoma majburiyatlari bajarilmasligi xavfidan sug’urtalash; 
-turistik faoliyat professional ishtirokchilari javobgarligini sug’urtalash; 
-auditor, notarius, baholovchi, sud boshqaruvchilari, bojxona brokerlari va 
soliq konsultantlari javobgarligini sug’urtalash; 
Bank sug’urtasi kompaniya faoliyatining muhim yo’nalishi hisoblanadi. Bu 
tijorat banklari faoliyatining liberalizatsiyasi va kengayishi bilan tushuntiriladi. 
Asosan lizing operatsiyalar o’tkazish, amaliyotga yangi istemol va boshqa 
kredit turlarini kiritish kuchaytirilyapti. Tarmoqlanib ketgan bank bo’lmagan kredit 
tashkilotlari va lizing kompaniyalari yuzaga kelyapti, moliya sohasida uning faolligi 
oshyapti. 
Kompaniyaning 
bank 
sug’urtasi 
(bankaccurance)kredit 
sektoridagi 
mijozlarning sug’urta xizmatlari bo’yicha talablarini qondirish tipidagi sug’urta 
xizmatini ko’rsatishga yo’naltirilgan. 
Ular qatoriga quyidagilar kiradi: 
-kreditga garovga qo’yilgan mol-mulk sug’urtasi; 
-ipoteka sug’urtasi; 
-lizing ob’ektlarini sug’urtalash; 
-kreditni to’lay olmaganligi uchun qarzdorning javobgarligini sug’urtalash. 
2011-yilda 2,3mlrd.so’m miqdordagi sug’urta mukofotlari yig’ib olindi, o’tgan 
yilgi bilan solishtirganda 150,5%ni tashkil etdi. 
Sug’urta mukofoti strukturasida katta ulushi kreditga garov sifatida olingan 
mol-mulk sug’urtasi tashkil etdi. (76,3%). 
Sug’urta talablarini yo’lga qo’yish. 
-sug’urta to’lovlarining asosiy ulushi transport sug’urtasiga to’g’ri keladi. Eng 
yuqori to’lov koeffisentiga esa shaxsiy sug’urtaga erishildi, va bu asosan ish 
beruvchilarning javobgarligini majburiy sug’urtalash evaziga amalga oshirildi. 
Kompaniyaning hududiy tarmog’i Qoraqalpog’iston Respublikasi va barcha 
viloyat markazlarida joylashgan 15ta filial tumanlar va olisdagi qishloq joylardagi 
40dan oshiq bo’linma va bir qator savdo punktlaridan tashkil topgan. 2011-yilda 

---

42 
mamlakatning turli hududlari, asosan qishloq joylarda 8ta bo’lim qaytadan tashkil 
etildi.
2011-yil yakunlariga ko’ra hududlardagi sug’urta mukofotlari yig’imi 2010-yil 
ko’rsatgichlariga qaraganda 37,6% ko’p bo’lgan, 6,9 mlrd.so’mni tashkil etgan. 
Yana kompaniyada yig’ilgan hududiy filiallarning yig’ilgan sug’urta mukofotlari 
umumiy hajmidagi ulushi bosqichma-bosqich oshayotganligi kuzatilmoqda. 2011-
yilda bu ko’rsatgich 70,8%ga yetdi. 
Kompaniyaning investitsion siyosati daromadlilik, diversifikatsiya, chiqimlarni 
qaytara olish va mablag’ning qadrlilik prinsiplariga asosan shakllantiriladi. 
2012-yil yanvar holatiga ko’ra kompaniyaning investitsiya qilingan mablag’i 
10,6 mlrd.so’mdan ortiqni tashkil qildi. 2010-yil bilan qiyoslaganda 34,5 foizga 
oshdi. Kompaniyaning investitsion mablag’larining asosiy ulushi ko’chmas mulkka 
to’g’ri keladi. (45 %). 
2011-yilda kompaniyaning asosiy ofisi uchun bino sotib olindi va capital 
rekonstruksiya qilindi, qoraqalpoq filiali xususiy bino bilan ta’minlandi, Andijon 
filiali binosi qurilishi yakunlandi va foydalanishga topshirildi. 
Kompaniyada ko’smas mulkni shakllantirishga ko’rilgan choralar, realizatsiya 
qilinadigan mablag’lar, aktivlarning ko’payishiga mijozlarga xizmat ko’rsatish 
darajasining oshishiga, qo’shimcha xizmat turlari yaratishga va albatta ijara haqqi 
uchun to’lovlarning qisqarishiga xizmat qiladi. Bundan tashqari investitsiyalar 
tarkibidagi depozit va aksiyalar hajmi keskin ravishda oshib bormoqda. 
Kompaniyaning 2011-yildagi umumiy kirimi 7,3 mlrd.so’mni tashkil etgan 
bo’lib bundan 6,8mlrd.so’mi sug’urta faoliyatiga, 511,5mln.so’mi investitsion 
faoliyatga, to’g’ri keldi. Kompaniya 622,1mln.so’m miqdorda sof foyda oldi. 
Kompaniya aktivlari ortishi ham kuzatildi, 2011-yil 1-yanvar holatiga ko’ra ularning 
miqdori 10,7mlrd.so’mni tashkil qilgan bo’lsa, 2012-yil 1-yanvar holatiga ko’ra 
14mlrd.gacha oshdi. Shuni ta’kidlash lozimki, umumiy aktivlarning ko’payishi 
kompaniyaning uzoq muddatli aktivlarning ko’payishi hisobiga amalga oshdi. 
Ko’rsatgichlar 2011-yil 1-yanvar holatiga qaraganda 42,1 %gacha oshib ketdi 

---

43 
2012-yilda yangi sug’urta yo’nalishlarining tashkil etilishi va kengaytirilishi 
hisobiga sug’urta faoliyatida katta o’sish ko’rsatgichlari kuzatildi.
Umumiy tuzilgan sug’urta shartnomalari soni 2011 yilda 113ming bo’lgan 
bo’lsa 2012-yilda 148mingga yetdi. Sug’urta mukofotlari yig’imi 2011-yil bilan 
taqqoslaganda 132%ga o’sdi va 12,8mlrd.so’mni tashkil etdi. Sug’urta 
majburiyatlarining umumiy qiymati 2011-yil ko’rsatgichlaridan 37,4%ga ko’p 
bo’lgan 2.6 trln.so’mgacha oshdi. Kompaniyaning sug’urta faoliyati umuman 
olganda 2010 yilga nisbatan 2012 yil ko’rsatgichlari 2 martadan ko’p oshganligi 
kuzatilgan.(2.6-rasm)