Biznes boshqaruvi va statistika

3. ATIB “Ipotekabank” bankining asosiy ko’rsatkichlari va moliyaviy natijalari.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlarini moliyaviy qoʻllab-quvvatlashda faol ishtirok etayotgan “Ipoteka-bank” aksiyadorlik tijorat ipoteka banki barcha koʻrsatkichlarning barqaror oʻsishiga ham erishmoqda. Bu esa xalqaro va milliy reyting agentliklari tomonidan eʼtirof etib kelinmoqda. Jumladan, oʻtgan yili “Standard&Poorʻs” xalqaro reyting agentligi tomonidan moliyaviy muassasaning rivojlanish istiqbollari bir pogʻonaga koʻtarilib, “V/V” “barqaror” darajasida tasdiqlandi.
Joriy yilda ham bir qator muhim vazifalarni amalga oshirish koʻzda tutilgan. Xususan, 2022-2026 yillarga moʻljallangan Taraqqiyot strategiyasida qayd etilgan ustuvor yoʻnalishlardan kelib chiqib, fuqarolarni tadbirkorlikka jalb qilish maqsadida turli tadbirlarni amalga oshirish davom ettirilmoqda.
Respublika moliya bozorida oʻz oʻrnini mustahkamlash maqsadida “Ipoteka-bank”da 2019-2021 yillarga moʻljallangan strategik rivojlanish rejasi ishlab chiqilgan boʻlib, mazkur strategiya asosida barqarorlikni taʼminlash uchun barcha imkoniyatlardan foydalanilyapti. Moliyaviy muassasaning bugungi kunda 20 ta filiali, 37 ta minibanki, 36 ta xalqaro pul oʻtkazish, 23 ta valyuta ayirboshlash shoxobchasi va 43 ta kommunal, jamgʻarma va maxsus kassasi orqali 22 mingdan ziyod yuridik hamda 600 ming nafardan ortiq jismoniy shaxslarga xizmat koʻrsatish yoʻlga qoʻyilgan. Zamonaviy menejment uslubida va belgilangan strategiya asosida ish yuritishga alohida eʼtibor qaratilayotgani bois salmoqli natijalarga erishilmoqda.
Pirovardida 2019 yilning birinchi choragida bank aktivlari 3,5 trln. soʻmni tashkil etib, ushbu koʻrsatkich oʻtgan yilning mos davriga nisbatan 1,3 trln. soʻmga yoki 161 foiz koʻpayishiga erishildi. Aktivlarning koʻpayishi, asosan, kredit qoʻyilmalarining 1,5 trln. soʻm va jami bank kapitali 50,2 mlrd. soʻmga ortganligi hissasiga toʻgʻri keladi. Bankning likvidlilik, ishonchlilik, toʻlovga qobiliyatlilik kabi asosiy koʻrsatkichlari barqarorligi taʼminlanib, jami kapitali 106 foiz oʻsib, 924 mlrd. soʻmni tashkil etdi.
Jumladan, joriy yilning oʻtgan davrida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni qoʻllab-quvvatlash uchun 314,4 mlrd.soʻm, mikrokreditlarga 21 mlrd. soʻm, ayollar tadbirkorligini moliyaviy qoʻllab-quvvatlashga 34,7 mlrd. soʻm, oilaviy tadbirkorlik va xunarmandchilikni rivojlantirishga 24 mlrd. soʻm, xizmat koʻrsatish va servis sohasini rivojlantirishga 110 mlrd. soʻm miqdorida kredit mablagʻlari ajratilgani bu boradagi ishlarning amaliy samarasidir.
Shuningdek, “Har bir oila – tadbirkor” dasturi hamda davlatimiz rahbarining “Hududlarda aholini tadbirkorlikka keng jalb qilish va oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirishga doir qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi qaroriga asosan, fuqarolarni tadbirkorlikka jalb qilish va ularning ish bilan bandligini taʼminlash hamda ijtimoiy qoʻllab-quvvatlash maqsadida jami 47,4 mlrd. soʻm miqdorida mikrokreditlar yoʻnaltirildi. Pirovardida koʻplab ish oʻrinlari yaratildi, ayniqsa, yoshlarning bandligi taʼminlandi.
Eng asosiysi, respublikamiz Prezidentining 2018 yil 23 martdagi “Bank xizmatlari ommabopligini oshirish boʻyicha qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi qarori ijrosini taʼminlash, koʻrsatiladigan xizmat turlarini kengaytirish maqsadida aholining shaxsiy ehtiyojlarini qondirishni moliyalashtirish uchun oʻtgan yildan boshlab “Mikroqarz”, yaʼni IPOTEKA MOBILE mobil ilovasi joriy etilib, onlayn tarzda kreditlar ajratish yoʻlga qoʻyildi. Jami 7,7 mlrd.soʻm miqdorida, shundan 52 mln. soʻmi mobil ilova orqali onlayn tarzda mikroqarz berildi.
Investitsiya loyihalarini moliyalashtirish maqsadida 841,2 mlrd. soʻm miqdoridagi investitsion kreditlar yoʻnaltirildi. Xususan, qishloq xoʻjaligi uchun 185,6 mlrd. soʻm, yangi obyektlarni qurish va modernizatsiyalash yoʻnalishiga 248,3 mlrd. soʻm, sanoatga 195,7 mlrd. soʻm, xoʻjalik yurituvchi subyektlarning moddiy-texnik bazasini taʼminlash va maishiy xizmat koʻrsatishga 64,5 mlrd. soʻm, transport va kommunikatsiya tarmogʻiga 42,4 mlrd. soʻm va bosh­qa maqsadlarga 104,7 mlrd. soʻm miqdorida investitsion kreditlar ajratildi. Davlatimiz rahbarining hududlarga tashriflari davomidagi topshiriqlarini bajarish uchun 175 ta loyihani moliyalashtirishga 313,8 mlrd. soʻm kredit mablagʻi berilib, loyihalarning toʻliq ishga tushirilishi natijasida 1 000 tadan ortiq yangi ish oʻrni yaratildi. Bundan tashqari, Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki ishtirokida meva-sabzavotchilikni rivojlantirish boʻyi­cha 25 mln. AQSH dollari va Xalqaro taraqqiyot uyushmasi ishtirokida chorvachilikni rivojlantirishga 10 mln. AQSH dollari hamda Osiyo taraqqiyot banki ishtirokida meva-sabzavotchilik tarmogʻi uchun 40 mln. AQSH dollari miqdorida mablagʻlar jalb etilgan.
Shuningdek, mamlakatimizdagi mavjud GESlarni modernizatsiya qilish, yangi kichik GESlarni qurish uchun bugungi kunda Xitoy Eksport-import bankining 58,5 mln. AQSH dollari miqdoridagi kredit mablagʻlarini jalb qilish yuzasidan kelishuv imzolangan boʻlib, loyihalar moliyalashtirilmoqda. Ayni paytda mazkur yoʻnalish boʻyi­cha Xitoy Eksport-import banki bilan yana qoʻshimcha 85,8 mln. AQSH dollari miqdorida kredit mablagʻlarini jalb qilish yuzasidan kelishuvga erishilib, 4 ta GESni modernizatsiya qilish va 5 ta kichik GESni qurish ishlarini moliyalashtirish boshlab yuborilgan.
Ayni damda eng muhim boʻlgan — tadbirkorlikni qoʻllab-quvvatlash borasida bank tomonidan birgina 2018 yilda 507,9 mlrd. soʻm miqdorda mablagʻ ajratildi. Bular orasida yosh tadbirkor uchun 2,4 mlrd. soʻm, oilaviy tadbirkorlik va hunarmandlikni rivojlantirish uchun 27,1 mlrd. soʻm, servis sohasiga 260,0 mlrd. soʻm, kasb-hunar kollejlari bitiruvchilarini tadbirkorlik faoliyatiga jalb etishga 1,9 mlrd. soʻm, ishbilarmon ayollar rahbarlik kilayotgan korxonalarga 52,4 mlrd. soʻm miqdorida kreditlar ajratildi. Mazkur sarmoyalar evaziga koʻplab yangi ish oʻrinlari yaratilganini alohida taʼkidlash oʻrinlidir.
Shuningdek, bank tomonidan Prezidentimizning 2021 yil 23 martda qabul qilingan “Bank xizmatlari ommabopligini oshirish boʻyicha qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi qarorida yuzasidan ham qator ishlar qilingan. Jumladan, xizmat isteʼmolchilariga qulayliklar yaratish maqsadida bank tomonidan respublikaning har bir hududiy filiallarida terminallar oʻrnatilib, ular orqali xorijiy valyutani naqd shaklda yechib olish mexanizmi joriy etildi. Shuningdek, bank tomonidan savdo va xizmat koʻrsatish shaxobchalariga oʻrnatilgan 4 059ta terminallar orqali milliy hamda chet el valyutasidagi plastik kartalariga xizmat koʻrsatish imkoniyatlari yaratildi.
Tizimda “IPOTEKA MOBILE” mobil ilova joriy etilgan boʻlib, ushbu tizim orqali onlayn tarzda jismoniy shaxslarning milliy valyutadagi kartalaridan pul mablagʻlarini muddatli omonatlarga oʻtkazish, onlayn tarzda konversiya amaliyotlarini amalga oshirish kabi xizmat turlari koʻrsatib kelinmoqda. 2018 yil 1 iyul holatiga mobil ilova orqali bank mijozlari tomonidan 312,5 ming AQSH dollari sotildi va 121,8 mln. sum pul mablagʻlari milliy valyutadagi omonatlarga joylashtirilgan. Masofaviy bank xizmatlari qamrovini kengaytirish maqsadida amalga oshirilgan ishlar natijasida “Internet-banking”, “SMS-banking” hamda “Mobil-banking” tizimlari foydadanuvchilari soni bir necha barobarga oshib bormokda. Shuningdek, bank bilan mijoz oʻrtasidagi ish jarayonini yanada soddalashtirish hamda sarflanadigan vaktni tejash maqsadida, xorijiy valyutadagi toʻlov topshiriqnomalarini bank-mijoz dasturi orqali avtomatik tarzda oʻtkazish joriy etilgan boʻlib, ushbu xizmat turi bank tizimini yanada takomillashtirishga imkon yaratdi.