Bolalarni cholg’u asboblaridagi jo’r bo’lish faoliyatini shakllantirish;
Musiqiy ritmik faoliyatlarni shakllantirish uslubi;
Xulosalar Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish Hozirgi zamon ta’lim tizimini rivojlantirish va uni jahon andozalari darajasiga olib chiqish ta’lim sohasining ustuvor vazifalaridan biridir. Ayniqsa, musiqa madaniyati jamiyatimiz yoshlarining ma’naviy taraqqiyotida muhim ahamiyat kasb etmoqda.
Buyuk davlat arbobi I.Karimovning “Yuksak ma’naviyat-engilmas kuch” asarida shunday deyiladi: - “Uyida dutor, doyra yoki boshqa cholg‘u asbobi bo‘lmagan, musiqaning hayotbaxsh ta’sirini o‘z hayotida sezmasdan yashaydigan odamni bizning yurtimizda topish qiyin, desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Eng muhimi, bugungi kunda musiqa san’ati navqiron avlodimizning yuksak ma’naviyat ruhida kamol topishida boshqa san’at turlariga qaraganda ko‘proq va kuchliroq ta’sir ko‘rsatmoqda”.
Milliy musiqamizning tarbiyaviy imkoniyatlaridan keng foydalanish, o‘sib kelayotgan yosh avlodni musiqiy bilimlar bilan qurollantirish, shu orqali ularda xalqimizning milliy an’analariga, madaniyatimiz va ma’naviyatimiz durdonalariga faol ijobiy munosabat va qiziqishni tarbiyalash dolzarb ahamiyatga ega bo‘lgan vazifadir.
Prezidentimiz SH.M.Mirziyoyev Vazirlar Mahkamasida bo‘lib o‘tgan majlisdagi “Asosiy maqsadimiz – Vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirish” mavzusidagi ma’ruzasi yangi tarkibdagi mazkur besh yillikda amalga oshiradigan strategik ishlarining rejasini yaqqol namoyon etdi, desak mubolag‘a bo‘lmaydi.
Ushbu ma’ruza yangi tarkibdagi besh bosqichli strategiyaga, qolaversa ularning diqqatini mamlakatimiz ijtimoiy va madaniy hayotida muhim
ahamiyat kasb etib borayotgan bugungi kundagi dolzarb masalalarga qaratishdan iborat bo‘ldi.
Ushbu ma’ruzada Yurtboshimiz xalq manfaatining barcha sohalarini diqqat markazida tutib, ayniqsa, mamlakatni modernizatsiyalash, ta’lim sohasini tubdan takomillashtirish, pirovard natijada xalq xo‘jaligi uchun raqobatbardosh kadrlar etkazib berish ustuvor maqsadlarimiz sirasiga kirishini alohida ta’kidlab o‘tdi.
Jumladan, bizning bugungi asosiy vazifamiz jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozni tubdan o‘zgartirish, mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning eng muhim ustuvor yo‘nalishlarini belgilab olishdan iborat ekanligiga urg‘u berdi. Mamlakatimiz o’z taraqiyotining yangi davriga qadam qo’ygan hozirgi kunda O’zbekiston Respublikasini 2017- 2021-yillarda rivojlantirishning beshta ustivor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar stategiyasi asosida barcha sohalarda keng ko’lamli o’zgarishlar amalga oshirilmoqda.Ana shu islohatlarning muvaffaqiyati, mamlakatimizning dunyodagi rivojlangan, zamohaviy davlatlar qatoridan munosib o’rin egallashi, avvalo, ilm-fan va ta’lim-tarbiya sohasining rivoji bilan, bu borada bizning dunyo miqiyosida raqobotdosh bo’la olishimiz bilan uzviy bog’liq.
XXI asrning ikkinchi 10 yilligida ijtimoiy hayotning boshqa sohalari kabi ta`limtarbiya sohasiga ham davlat ahamiyatiga molik masala sifatida alohida ahamiyat qaratildi. Insoniyatning ehtiyoj va talablari, jismoniy va ma`naviy yuksalishi respublikamiz davlat siyosatning markaziga chiqarilgan bo`lib, hozirgi kunda davlatimiz rahbari Sh.M.Mirziyoyevning ta`lim-tarbiya borasida olib borayotgan ishlarida yaqqol namoyon bo`lmoqda. Muhtaram Prezidentimiz Sh.M. Mirziyoyevning 2017-yil 7-fevraldagi PF-4947- sonli “O`zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo`yicha Harakatlar strategiyasi to`g`risida”gi farmonida uzluksiz ta`lim tizimini yanada takomillashtirish yo`lini davom ettirish, mehnat bozorining zamonaviy ehtiyojlariga muvofiq yuqori malakali kadrlarni tayyorlash, ilmiy va innovatsiyon yutuqlarni amaliyotga joriy etishning samarali mexanizmlarini yaratish ta`lim tizimi sohasidagi ustivor yo`nalishlar sifatida belgilandi. Davlatimiz tomonidan ta`lim-tarbiya ishlari sifatini ko‘tarish ishlari amalga oshirila boshlandi.
Shuni ta’kidlash kerakki, - deya davom ettirdi Prezident, - avvalo 2017-2021 yillarga mo‘ljallangan strategiyaga asosan dasturi samaradorligini xolisona baholash muhim prinsipial ahamiyat kasb etadi. O‘tgan yil yakunlari haqida gapirganda, 2009 yil biz uchun haqiqatan ham g‘oyat qiyin bo‘lganini aytib o‘tirishga hojat yo‘q, deb o‘ylayman.
Umumta’lim maktabi musiqa ta’limi milliy qadriyatlarga hurmat, musiqiy rivojlantirish orqali o‘quvchilarni nafosat ruhida tarbiyalashga qaratilgan.
Ayniqsa, maktab ta’limini rivojlantirishning mustaqillik
yillarga mo‘ljallangan davlat umummilliy dasturi soha xodimlari oldiga yanada yuksak vazifalarni qo‘ydi. Jumladan, musiqa darslari o‘qitiladigan 1-7 sinflar umumiy o‘rta ta’limning muhim qismi hisoblanadi va musiqa darslari o‘quvchilarga nafosat tarbiyasi berish, milliy madaniyatimiz,
qadriyatlarimizni qo‘shiq va kuylar vositasida yoshlar qalbiga singdirishdan iboratdir.
Zero, musiqa san’ati yosh avlodga kuchli hissiy ta’sir ko‘rsatib, faqat uni faol hamda chuqur idrok etishni emas, balki shu san’at bo‘yicha mustaqil bilish faoliyatini shakllantirish va rivojlantirishni ham taqozo etadi.
Ta’limning birinchi yilidan boshlab bolalar bilan darsda musiqiy faoliyatlarni amalga oshirish bajariladi. Shu bois, ularning darsda amalga oshiriladigan musiqiy faoliyatlar, ya’ni, musiqa tinglash, musiqa savodi, qo‘shiq kuylash, musiqiy ritmik harakatlar, cholg‘u sozlari bilan tanishish, ijodkorlar faoliyati bilan tanishish kabilar bo‘yicha alohida tasavvurlari bo‘lishiga erishish zarur.
Yuqorida aytib o‘tilgan musiqiy elementlarning ongli, ixtiyoriy va zavq bilan amalga oshirilishi uchun albatta musiqiy faoliyatlarga qiziqish va ehtiyojlar bo‘lishi muhim ahamiyatga ega.
Jumladan, boshlang‘ich sinflarda mashg‘ulotlar ya’ni, qo‘shiq kuylash, musiqa savodi bo‘yicha mavzu materialini o‘rganish, musiqiy ritmik harakatlarni amalga oshirish, ijodkorlik faoliyatlari - faqatgina o‘yin tarzida olib boriladi.
Bunday ish usulini tashkil etish musiqa o‘qituvchisidan pedagogik mahorat, kasbiy bilimlar, pedagoglik qobiliyatlari hamda o‘quvchilarni sevishni talab etadi. Chunki, kichik maktab yoshidagi o‘quvchilar hali o‘zlariga topshiriladigan barcha vazifalarni o‘yin sifatida qabul qiladilar. Shuning uchun ular bilan barcha musiqiy mashg‘ulotlarni aynan o‘yin shaklida tashkil etish zarur.
O‘rta sinflarda esa bolalarning aqliy-intellektual imkoniyatlari o‘sadi, bilishga bo‘lgan qiziqishlari ortib boradi. Bu paytda ularning qiziqish va ehtiyojlarini inobatga olgan holda musiqa mashg‘ulotlarini tashkil etish zarur.
Har bir musiqa mashg‘ulotida bolalarning musiqiy faoliyatlarga nisbatan qiziqishlarini muntazam o‘stirib borish ta’lim maqsadini amalga oshirishda muhimdir.