Bolalar psixologiyasi fanining metodlari

А 

Б 

В 

Д 

Б 

Е 

Г 

В 

А 

---

chiziq kvadratning shu diagonal chizig’iga to’g’ri kelgan kataklari ustidan o’tadi. 1 

– matritsadan o’zaro tanlanishga ega bo’lgan istagan bir o’quvchini tanlab olinadi. 

Uning tartib  nomerini  va  familiyasini  matritsaning 1  – qatoriga o’tkaziladi. Xuddi 

ana  shu  nomerni  yuqoridagi  1  –  katakka  qo’yiladi.  So’ngra  1  –  matritsadan  1  – 

qatorga  yozilgan shaxs bilan o’zaro tanlanishda bo’lgan shaxslarni tanlab olinadi. 

Uning  tartib  nomeri  va  familiyasi  2  –  qatorga  yoziladi.  Xuddi  na  shu  nomerni 

yuqoridan 2 – ustunga yoziladi. Matritsaning shunga muvofiq keladigan kataklariga 

“+”  belgisi  yozib  qo’yiladi.  Matritsaning  1  –  qatoridagi  o’quvchi  bilan  o’zaro 

tanlanishda bo’lgan guruhning navbatdagi a’zosini uning 1 – matritsadagi nomerini 

saqlagan holda 3 – qatorga yoziladi. SHu nomerni 3 – ustunning yuqori qismiga ham 

qo’yiladi. Tegishli katakka “+” belgisi qo’yiladi. SHu tariqa 1 – matritsadan tanlab 

olinadigan familiyalarni navbatdagi qatorga yoziladigan o’zaro tanlanishda bo’lgan 

birorta  ham  kishi  qolmaguncha  davom  ettirish  kerak.  Boshqacha  qilib  aytganda, 

o’zaro  tanlanishda  bo’lgan  kishilar  doirasi  yakunlanishi  lozim.  O’zaro  bir-birini 

tanlamagan o’quvchilar matritsaning oxiriga yoziladi. Mikroguruh, ya’ni birlamchi 

guruh 2 -5 kishidan iborat bo’lishi mumkin. 

SHunday  qilib,  sotsiometriya  metodi  ob’ektiv  va  aniq  ma’lumotlar,  ya’ni 

shaxsning  guruh  yoki  jamoadagi  real  holatini  aks  ettiruvchi  ma’lumotlar  olishga 

imkon beradi hamda amaliy maqsadlarda foydalanilishi mumkin. 

                                           Sotsiometrik  matritsa 

 

Natijalarga qarab, guruh a’zolarining qaysi biri eng ko’p tanlanganligini bilish 

mumkin. Eng ko’p tanlash olgan – lider hisoblanadi. 

Sotsiometrik  tadqiqotdan  olingan  natijalar  (matritsa  va  sotsiogramma 

shaklidagi)  sotsiometrik  indekslar  bilan  to’ldiriladi.  Bu  indekslar  guruhni  miqdor 

jihatidan harakterlab beradi. SHulardan biri – guruhiy jipslik indeksi. 

№ 

Ismi – sharif  

(sinaluvchilar) 

Abdullae

va

 

Voxidova

 

Da

mi

nova

 

Z

akir

o

va

 

Ikr

o

mov

 

Is

lom

ova

 

Qili

nga

n 

tanla

shlar

 

1. 

Abdullaeva 

X 

3 1 

  2 

 

 

2. 

Vohidova 

1 

X 

2 

 

 

 

 

3. 

Daminova  

 

3 X 

  1 

 

 

4. 

Zokirova  

 

1 3 

X 

 

 

 

5. 

Ikromov  

 

 

 

  X 

 

 

6. 

Islomova  

 

 

 

 

  X 

 

 

Tanlashlar soni 

1 

3 3 

0 

2 

0 

 

---