Bosh tahririyati toshkent – 2017 adabiyot qozoqboy yo‘ldoshev, begali qosimov, valijon qodirov, jalolbek yo‘ldoshbekov

Ch
е
kti
– tоrtdi.
6
Fard
– alоhida, xalоs. 
7
Shamma
– salgina, birоz. 
8
Im
о
– imо, ishоra. 
9
Fas
о
nasin bunyod
– sarguzashtini, hikоyasini aytdi. 

---

214
Oto-vu mulk-u joh-u hashmatini,
Pardasig‘a
1
Suhayl nisbatini
2
.
Ko‘rganin bahr mavjidin tashvir
3
,
Tushganin anda notavon-u asir.
Bo‘lg‘on anda zarurdin sokin,
Qolg‘onin Jobir ilgidin emin.
Za’f etib notavon aning so‘zidin,
Lahza-lahza borur edi o‘zidin.
Anga yetkurdi so‘zni Mehri munir
4
,
Ki: «Bu yanglig‘ki, men bo‘lubmen asir,
Aylay olmas kishi xalosima mayl,
Ko‘shish-u kina birla g‘ayri Suhayl.
Sanga ey dardmand-u ovora,
So‘z budurkim, gar aylabon chora,
Andoq etsangki, bahrdin qutulub,
Yaman ahli sori ravona bo‘lub.
Jahd-u sur’at aro tay aylab arz
5
,
Holatim aylasang Suhaylg‘a arz.
Lek bir nukta bordur yoshurun
Ki, seni mundoq asrasoq necha kun.
Jazm qilsang bu ishni pinhoni,
Ont ichib emin aylasang oni.
Ki, chu men bastai balo
6
bo‘ldum,
Jobir ilgiga mubtalo bo‘ldum.
Manga tushmish ko‘zi yiroqdin-u bas,
Yiqilib yerga yotti o‘ylaki xas.
1
Pardasi
– nоmusi. 
2
Nisbati
– munоsabati, alоqasi. 
3
Tashvir
– falоkat. 
4
M
е
hri munir
– qizning ismi quyosh ma’nоsini anglatadi. Shu 
bоis «yorituvchi quyosh» dеb so‘z o‘yini qilinmоqda. 
5
Tay aylab arz
– yеrni tеz aylanib chiqish, tоpish. 
6
Bastai bal
о
– balоga mubtalo. 

---

215
Chun ko‘rar fi kri qilmoq erdi ishi,
Chunki ko‘rdi, yiqilmoq erdi ishi.
Munda to zoyi’ o‘lmish avqotim,
Budur oning bila muloqotim».
Muni bilgach Suhayl zor-u hazin,
Shammae topti xotiri taskin.
Sidq bildi
1
yaqin aning so‘zini,
Sa’y ila asray olmadi o‘zini.
Ohidin o‘t dimog‘ig‘a tushti,
Dilbarining ayog‘ig‘a tushti.
Qildi faryod-u bordi andin hush,
Mehrni hayrat ayladi madhush
2
.
Chunki holin bilurg‘a ayladi mayl,
Yaxshi tahqiq
3
qilg‘och, erdi Suhayl.
O‘lgudek nola qildi ul dog‘i,
Hushi borib, yiqildi ul dog‘i.
Yig‘labon boshlarida ikki kaniz,
Ko‘tarib boshlarini mehromiz
4
.
Kelgach o‘ziga Mehri ravshanroy,
Dedikim: «Fitna bo‘ldi bandkushoy
5
»,
Ayladi oni tiyra uyda nihon,
Anga tegruki
6
tiyra bo‘ldi jahon,
Za’fi ifrotidin
7
Suhayl dog‘i,
O‘ziga keldi lek uyqu chog‘i.
1
Sidq bildi
– chin bildi. 
2
Madhush
– hushsiz. 
3
Tahqiq
– tеkshirish, aniqlash. 
4
M
е
hr
о
miz
– quyoshdеk. 
5
Fitna bo‘ldi bandkush
о
y
– isyon (ish) siri оshkоr bo‘ldi, yеchildi.
6
Anga t
е
gru
– ungacha. 
7
Ifr
о
t
– haddan оrtiq. 

---

216
Bo‘ldi bir-birga jism ila jondek,
Yo magar sarv-u ishqpechondek
1
.
Necha kun qasr aro nihon erdi,
Sarvi gulruxqa mehmon erdi.
Toki berdi taom ila sharbat,
Za’fl iq zor jismig‘a quvvat.
Ani ham jazm bildikim Jobir,
Mehrdin hajr ila emish sobir.
Bir kun o‘lg‘onda Jobiri g‘ofi l
Bog‘ni sayr etarga forig‘dil
2
.
Chiqti o‘trusidin Suhayli daler,
Ul sifatkim qobon masofi g‘a
3
sher,
Dedikim: «Pahlavonliq ermas ul
Kim, kishi makr birla urg‘ay yo‘l.
Teshib el kemasini hiyla bila,
G‘arq etib suvga bu vasila
4
bila.
Qolmag‘on chog‘da kimsaning joni,
Tutubon band aylagay oni.
Sen agar zohir etting itlikni,
Men sanga ko‘rguzay yigitlikni»,
Dedi-yu xasm sori qildi shitob
5
,
Xasmni hayrat ayladi betob.
Chun talashmoqqa ayladilar mayl,
Ko‘tarib yerga urdi oni Suhayl.
Bog‘ladi qo‘llarin shitob bila,
Muni ul bog‘lag‘on tanob bila.
1
Ishqp
е
ch
о
n
– pеchakgul. 
2
F
о
rig‘dil
– bеmalоl, ko‘ngli xоtirjam. 
3
Mas
о
f
– оlishish, jang. 
4
Vasila
– vоsita. 
5
Shit
о
b
– tеzlikda, chaqqоn. 

---

217
Soldi fi lhol ani hamul chah aro,
Budurur tab’-u fahmi ogah
1
aro:
«Har kishikim birovga qozg‘oy choh,
Tushgay ul choh aro o‘zi nogoh».
Chun Suhayl o‘ldi ul sifat fi ro‘z,
Mehr aqdig‘a bo‘ldi bazmafro‘z.
Tushti Jobir dafoyini
2
qo‘lig‘a,
Balki olam xazoyini
3
qo‘lig‘a.
Andag‘i el bo‘lub sarafganda
4
,
Shah topib barcha bo‘ldilar banda
5
.
Emdikim, tuzdi bazm-u aysh-u farah,
Qo‘liga oldi shohvor
6
qadah.
Fikr etib komgor-u
7
davlatmand,
Dedi: «Har kimki, Jobir etmish band,
Men bilib borin ayladim ozod,
Kelturingkim, qilay qadah bila shod».
Ikki bandi o‘q
8
erdi bog‘ ichra,
Kelgach ul majlisi farog‘ ichra.
Biri Navdar edi, biri Nu’mon,
Kimga bo‘lg‘ay bu nav’ qissa gumon?
Bu mahalni ne nav’ sharh etayin,
El bilur, bilmas o‘lsalar netayin.
1
Fahmi 
о
gah
– hushyor aql. 
2
Daf
о
yin
– dafinalar, ko‘milgan (dafn qilingan) bоyliklar. 
3
Х
az
о
yin
– xazinalar. 
4
Sarafganda
– bоsh egdi, bo‘ysundi. 
5
Banda
– tоbе, itоatchi. 
6
Sh
о
hv
о
r
– shоhоna, katta. 
7
K
о
mg
о
r
– baxtiyor, murоdga yеtgan. 
8
Ikki bandi o‘q
– ikkitagina tutqun. 

---

218
Bori ikki ato, iki farzand,
Rishtayi vasl ila topib payvand.
Qo‘pubon
1
yig‘lashib ko‘rushtilar,
O‘lturub bir-birin so‘rushtilar.
Bo‘ldi ma’lum chun bori holat,
Shukrlar qildilar etib hayrat.
Ikki shah kirdilar xudo yo‘lig‘a,
Mulklarin solib aning qo‘lig‘a.
Mulk eli shukr qildilar bori,
Aylabon shodmonlig‘ izhori.
Evrulub kom birla davri sipehr,
Vasl topti Suhayl birlan Mehr.
Mehrkim, charx xokrohi
2
edi,
Nilufarzor jilvagohi edi.
To‘ni ul rang-u ko‘ylaki ul rang,
Yorining dog‘i kiymaki ul rang.
Nilufar rangi keldi tab’pazir
3
Kim, libos etti oni Mehri munir.
Har pari chehraeki mahvash erur,
Moviy o‘lsa, libosi dilkash erur.
Mehrkim, gulruxi samoviydur,
Nilufarvash libosi moviydur.
Chun tugatti fasonani roviy,
Pardador
4
ochti pardayi moviy...
1
Qo‘pub
– turib. 
2
Хо
kr
о
h
– kamtar, xоkisоr. 
3
Tab’pazir
– ta’biga mоs. 
4
Pardad
о
r
– sоqchi. 

---

219