Boshlang'ich sinf o’quvchilariga ona haqidagi asarlarni o'rgatishda zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish usullari haqida fikr yuritilgan. Reja: kirish
Onaning ulug’ligi nimada nomoyon bo’ladi?
Yüklə 449,37 Kb.
|
|
Onaning ulug’ligi nimada nomoyon bo’ladi?
O’quvchilar fikrini o’qituvchi doskaga yozib boradi.
Ushbu javoblar to’ldiriib, umumlashtiriladi. o’quvchilar she’rni ifodali o’qiydilar. So’ngra “Tezkor savol javob” usulida suhbat o’tkaziladi. Bunda berilgan savolga qaysi guruh eng ko’p javob bersa g’olib hisoblanadi. -Qachon onajonlar bayrami nishonlanadi? -Nima uchun onajonlarmizni shunchalik qadrlaymiz? - Onajonlar haqida qanday maqol, hikmatli so’zlarni bilasiz? 8- mart bayrami uchun qanday sovg’a tayyorlagansiz? Baholash va rag’batlantirish. G’olib guruhlar taqdirlanadi. Uyga vazifa: She’rni ifodali o’qishga tayyorlanish va yod olish. Darslarni ana shu tarzda tashkil etilgandan so'ng qayta sinov ishlari o'tkazildi. Qayta sinovda o'quvchilar o'qish va ona tili darslarida berilgan mavzular yuzasidan savol-javob va test asosida sinab ko'rilib natijalar umumlashtirildi. Ushbu natijalar ko'rsatkichi quyidagi jadvalda berilgan. Tajribadan keyingi nazorat va tajriba sinflari o’zlashtirish natijalari
jadvali Tajribadan keyingi nazorat va tajriba sinflari o’zlashtirish natijalari 35 30 25 20 15 10 5 0 2 3 4 5 baholar ■ Nazorat sinflari 2-A ■ Tajriba sinflari 2-B diagrammasi Jadval va diagrammadan ko’rinib turibdiki tajriba ishlaridan so’ng 2-b tajriba sinfida o’quvchilarning o’zlashtirishtirish samaradorligi 57 %ga o’sgan, nazorat sinfida esa bu deyarli o’zgarishsiz 49 %ni tashkil etyapti. Bundan tajriba sinfidagi o’lashtirish samaradorligi nazorat sinfiga nisbatan 8% o’sganini kelib chiqadi. Shu bilan birga tajriba sinfining tajribadan oldingi o’zlasbtirisb natijalari bilan keyingi natijalarni solisbtirib ko’radigan bo’lsak jadval tarzida uning ko’rinisbi quyidagicba:
35 30 25 20 15 10 5 0 2 3 4 5 baholar ■ tajribadan oldin ■ Tajriba keyin Tajriba sinfining tajribadan keyingi va oldingi o’zlashtirish natijalarining solishtirma diagrammasi Umumiy o’zlashtirish samaradorligi esa 49% dan 57% ga ko’tarilgan, yani bunda 8%ga o’sishni kuzatishimiz mumkin. Ushbu o’zlashtirish natijalari tahlilidan xulosa qilib aytishimiz mumkinki olib borilgan tajriba -sinov ishlari haqiqatdan ham samarali bolib, o’qisb darslarida 8- mart haqidagi asarlarni yangicha tarzda o’rganisb orqali biz o’quvcbilami bar tomonlama puxta bilim olisblariga va ta’lim sifatini osbirisbga erisbisbimiz mumkin bo’ladi. Xulosa va tavsiyalar Boshlang’ich sinf o’quvchilarini ilk maktab yoshidan boshlab ayollarga hurmat hissida tarbiyalash, ularga ehtirom ko’rsatishga o’rgatish orqali biz jamiyatimizdagi ahloqiy qoidalarga amal qilgan holda ularning rivojlanishiga o’z hissamizni qo’shgan bo’lamiz. Ayniqsa ulkan ehtirom ramzi sifatida nishonlanadigan 8-mart xalqaro-xotin qizlar kuni bayrami o’quvchilarda yuqoridagi sifatlarni tarbiyalashda muhim tarbiyaviy ahamiyatga egadir. Ushbu bayramga oid mavzularni o’tish orqali biz o’quvchilarda jamiyatda ayollar, qizlarning o’rni ular eng avvalo ona, opa qolaversa eng asosiy tarbiya beruvchilar ekanini o’quvchilarga singdirgan holda ta’limiy tarbiyaviy ishlarni tashkil etishimiz lozim. Shunuing uchun o’quvchilarga berayotgan bilimlarmiz yanada yaxshi samara berishini ta’minlashda turli zamonaviy usullardan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Odatda o’qituvchining o’quvchilargi bir xil qolipda dars o’tishi an'anaga aylangan. Endilikda esa o’quvchilarga mustaqil topshiriq berish, darsga mustaqil tayyorgarlik ko’rib kelish, berilgan mavzu yuzasidan erkin fikr bildirishni yangi usulda dars o’tishni asosi deb bilamiz. Noan'anaviy usulda biz o’quvchilar bilan yakka tartibda yoki guruhlarga bo’lib dars o’tishimiz mumkin. Bunda har bir o’quvchi bilan yakka tartibda ishlashga imkoniyat bo’ladi. Boshlang’ich sinflarda dars o’tishda asosan o’yin uslubidan, modulli texnologiyadan fanlararo integratsiyadan foydalanish mumkin. Bu usullarning hammasi ham bolalardan mustaqil ishlashni, o’z fikrini erkin bayon etishni, keng fikrlashni talab etadi. O’quvchi faol bo’lishi uchun, avvalo o’qituvchi faolligi talab etiladi. Darhaqiqat faollik-buguning eng muhim tushunchasi. Chunki, Vatanimiznng ravnaqi, ta'lim taraqqiyoti ko’p jihatdan o’qituvchi va o’quvchilarning faolligi bilan chambarchas bog’liq. Afsuski, faollikka daxldor ommaviylik borasida muammolarning borligi sir emas. Qirq daqiqa davom etadigan dars jarayonida bir og’iz so’zlamaydigan “indamas” o’quvchilar, darslikdan ko’z olmaydigan o’qituvchilar oramizdan ko’plab topiladi. Biz adabiyotlar tahlili va tajriba - sinov natijalariga sutangan holda quyidagi uslubiy tavsiyalarni ishlab chiqdik. Boshlangg’ich sinf o’qish darsligidagi 8-mart mavzusiga oid mavzularni o’tishda: -darslarni 8-mart bayrami ruhida tashkil etish; -“Insert”, “Nima uchun” kabi turli xulosaga keltiruvchi metodlardan foydalanish samarali natijalarni beradi; -tahlil va taqqoslash yuzasidan berilgan mavzularda BBB, Klaster, Venna diagramma texnologiyalaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir; -munosabat bildirish xulosa chiqarishga oid mavzularni o’rganishda esa aqliy hujum usulidan foydalanish samarali natija beradi; -o’tilganlarni takrorlash yuzasidan esa tezkor savol javoblarni qo’llash maqsadga muvofiqdir (umumlashtiruvchi darslarda); -ushbu usullardan darslikdagi boshqa mavzularni o’rganishda ham foydalanish orqali dars samaradorligiga erishish mumkin. Bugungi kunda o'quvchilar ma'naviyatini shakllantirishga va rivojlantirishga kuchli ehtiyoj mavjudligini hisobga olgan holda, nafaqat yuqori sinf o'quvchilari ta'lim dasturida, balki boshlang'ich sinf o'quvchilari darsliklarida ham hadislardan o'rinli ravishda foydalanib borish, o'quvchilar ma'naviyatini shakllantirish vazifalari davrimizning eng dolzarb muammolari hisoblanadi. Bu muammolar oquvchilarda yuksak ahloqiy fazilatlar: mehr- oqibat, halolik, insonparvarlik, vatanparvarlik, hurfikrlilik, odamiylik kabi sifatlarni kamol toptirishga xizmat qiladi. qolaversa, bunday ilmiy-amaliy va o'quv jarayoni boshlang'ich sinf o'quvchilariga dars o'tishda hadislardan unumli va o'rinli foydalanish, ta'limning shakl va usullari uyg'unlashuvini keltirib chiqaradi. Xususan, suhbat, bahs-munozara, aqliy hujum usullari, har xil tadbirlar va to'garaklar tashkilida, dars mashg'ulotlarini, ilg'or pedagogik texnalogiyalar asosida tashkil etish natijasida hadislarni o'quvchilarga o'rgatish maqsadning tez va aniq bajarilishini ko'rsatadi. Umuman, yakuniy xulosa qilganimizda, boshlang'ich sinf o'quvchilari ma'naviyatini ona haqidagi asrlar vositasida shakllantirganimizda boshlang'ich sinf o'quvchilari ma'naviy dunyosiga mos keluvchi va ulardagi fikrlar ko'lamini kengaytiruvchi, bunyodkor g'oyalarni shakllantiruvchi, ma'naviy bo'shliqning oldini oladigan, ta'lim tizimidan chetga chiqmagan dastur ishlab chiqishimiz zarur. Va o'z navbatida ushbu dastur boshlang'ich sinflarda hadislarni o'qitish uchun o'quv qo'llanmada keltirilgan didaktik o'yinlar, to'garak tashkillashtirish ishlari, berilgan badiiy kechalardan sinfda va sinfdan tashqari ishlarni bajarish va olib borish jarayonida unumli foydalanish mumkin. Ona haqidagi asrlar shu kungacha va bundan keyin ham ta' limiy va ma'naviy katta ahamiyatga ega bo'lib kelgan. Ona haqidagi asrlardan ta'lim- tarbiya tizimida va ma'naviyatimiz rivojida foydalanmog'imiz, asarlarni ta'limning qator jabhalariga, xususan boshlang'ich sinf dasturiga ham tadbiq etmog'imiz, kelajagimiz yuksalishiga qaratilgan asosiy maqsadlardan biridir. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI: I Siyosiy adabiyotlar: Karimov I.A. Barkamol avlod O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. T.: 1998. Karimov I.A.Yangicha fikrlash va ishlash davr talabi. T.: 1997. 5- jild. O’zbekiston Respublikasining «Ta'lim to'g'risida» Qonuni. T.: 1997 O’zbekiston Respublikasining Milliy dasturi.T.: 1998. Boshlang’ich sinflarning takomillashtirilgan davlat ta'lim standarti. Boshlang'ich ta'lim., 2006, 5- son . Boshlang'ich ta'limning takomillashtirilgan o'quv dasturi. Boshlang'ich ta'lim 2006, 5- son II Ilmiy-uslubiy adabiyotlar: Abdullayeva K., Nazarov K., Yo'ldosheva Sh., Savod o’rgatish darslari. T.: “O’qituvchi”, 1996-yil Gapparova T., Shodmonov E., Eshturdiyeva G., Alifbe (Savod) T .: “O’qituvchi”, 1999 -yil Safarova R . va boshkalar “Alifbe ” T ., 2006-yil Gulomov M. Yozuv daftari. T., “Ma'naviyat”, 2006 -yil Safarova R. Va b. Savod o'rgatish. T.: “Ma'naviyat”. 2003-yil Gafforova T. Gulomova X. Eshturdiyeva G. 1- sinfda savod o'rgatish. T.: “Sharq”, 1996-yil Gapparova T., Shodmonov E., Eshturdiyeva G. Ona tili . 1-sinf uchun. T .: “O’qituvchi”, 1999-yil Abdullayeva K. va boshqalar., Ona tili., T.: “O’qituvchi”, 1999-yil Gapparova T., Shodmonov E., Gulomova X. Ona tili . 1-sinf uchun. T .”Sharq”, 2005-yil Gulomova X. Gafforova T. 1- sinfda ona tili darslari. T.: “Sharq”, 2003-yil Kosimova K. Fuzailov S. Ne'matova A. Ona tili., 2- sinf uchun T.: “Cho'lpon”, 2005-yil Kosimova K., Ne'matova A. 2- sinfda ona tili darslari T.: “Cho'lpon”, 2004-yil Fuzailov S., Xudoberganova M., Ona tili . 3- sinf uchun T.: “O’qituvchi”, 2005-yil Xudoyberganova M. Muxtorova M. 3- sinfda ona tili darslari. 3- sinf uchun T.: “O’qituvchi”, 2005-yil 15.Ikromova R. G’ulomova X. Yo'ldosheva Sh. Shodmonqulova D. Ona tili . 4- sinf uchun T.: “O’qituvchi”, 2007-yil Gulomova X. Yo'ldosheva Sh.Shermatova U. 4- sinfda ona tili darslari. T.: “O’qituvchi”, 2003-yil Gaffarova T. va boshqalar . O’qish kitobi . 1-sinf uchun. T. : 2006-yil Gaffarova T. va boshqalar. 1-sinfda o’qish darslari . T. : 2003-yil Abdullayeva K. va boshqalar. O’qish ktobi . 2- sinf uchun. T.: 2006-yil Abdullayeva K. va boshqalar. 2- sinfda o’qish darslari , T.: 2004-yil Umarova M. , Hakimova Sh. O’qish kitobi. 3- sinf uchun, T.: 2006-yil Umarova M . 3- sinfda o’qish darslari , T.: “O’qituvchi”, 2004 -yil Matchonov S. Shojalilov A. G’ulomova X. Sariyev Sh. O’qish kitobi, 4- sinf uchun. T.: 2007-yil Matchonov S. va boshqalar 4- sinfga o’qish darlari , T., 2007-yil Xudoberganova M. “ Bayonlar to’plami ” Toshkent 1995-yil Рождественский Н.С. KycTapeBa BA. Meтодикa начального oбучeния русскому языку, Просвeшeниe. M.: 1965 год Tolipov U.K., Usmonbekova M. Pedagogik texnologiyalarning tadbiqiy asoslari. T.: “Fan”, 2006-yil Yo’ldoshev J.G., Usmonov S.A. Pedagogik texnologiya asoslari., T.: “O’qituvchi”, 2004-yil Umumiy psixologiya. T.: “O’ qituvchi”, 1999-yil O’quvchi ma'naviyatini shakllantirish. T.: “Sharq”, 2000-yil Кудряшов Н.И. Взаимосвяз мeтодов o6y4eH^ на уроках литeрaтyрy, M.: “Просвeшeниe”. IKarimov I. Qadr-qimmatim, tayanchim va iftixorimsan mustaqil O’zbekiston!//”Xalq so’zi” gazetasi. №117. 2013 yil. IG’ulomov A, Qobilov B. Nutq o’stirish mashg’ulotlari. Uslubiy qo’llanma.-T.,2006 yil. IIKarimov I. Amalga oshirilayotgan islohotlarimizni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyati qurish-yorug’ kelajagimizning asosiy omilidir.//”Inson va huquq” gazetasi. 2-bet. 2013 yil №147 IIIO’sha manbaa 3-bet. 2011 yil. I Karimov I. O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida. Toshkent 69-bet. I Karimov I. Asosiy vazifamiz Vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirishdir. Toshkent. 2010 yil. IIKarimov I. Yuksak bilimli va intellectual rivojlangan avlodni tarbiyalash - mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizatsiya qilishning eng muhim sharti//”Xalq so’zi” gazetasi. 2012 yil 18 fevral № 35- 2-bet I Qosimova K., Matchonov S. Ona tili o’qitish metodikasi. T., “Noshir” nashriyoti. 2009 y. 6 8-bet. I Umarova M. 3-sinfda ona tili darslari. T., “Ijod dunyosi” nashriyoti. 2004 yil. 7-bet. ISh. Yuldashev. Mehnat ta’limi darslaridano’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarini shakllantirishda kompyuter vositalaridan foydalanish magistrlik dissertatsiyasi. T.,2009. ziyonet.uz ISh. Yuldashev. Mehnat ta’limi darslaridano’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarini shakllantirishda kompyuter vositalaridan foydalanish magistrlik dissertatsiyasi. T.,2009. ziyonet.uz I Umarova M, SH. Hakimova 3- sinfga o’qish darslari , T., 2010 yil(168-168bet) Yüklə 449,37 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||