Kognitiv kompetensiyalar: 1)Analitik fikrlash – rahbardagi mantiqiy, tizimli, ketma-ket yondashuvlardan foydalangan holda muammoni hal eta olish qobiliyati.
6.3-chizma. Iqtisodiyot sub’yekti boshqaruvchisiga xos kognitiv kompetensiyalar.
Ushbu kompetensiyaga ega rahbar: a)ikki yoki undan ortiq muqobil variantlarni tizimli taqqoslaydi;
b)ma’lumotning ketma-ket emasligi va qarama-qarshi ekanligini sezadi;
c)vaziyatni tahlil qilish va qarorlar qabul qilishda hisobga olinishi kerak bo’lgan tomonlar, parametrlar va omillarni belgilab oladi;
d)murakkab topshiriqlarni yechishda, ularni tarkibiy qismlarga ajratadi va har birini alohida ravishda tahlil qiladi;
e)qaror qabul qilishda muvaffaqiyatga erishish uchun xarajat, foyda, imkoniyat va tavakkalchilikdan foydalanadi;
f)ustuvor yo’nalishlarni izchillik bilan aniqlaydi.
3.Maxsus kompetensiyalar va madaniy kompetensiyalar.
1)Tashabbus-korlik– rahbardagi tegishli ko’rsatmalar olish yoki kuchli zarurat tug’ilgunga qadar nima qilish kerakligini ko’ra olish qobiliyati.
Ushbu kompetensiyaga ega rahbar: a)murakkab vaziyat yuzaga kelishini oldindan ko’rib, nima qilish va qanday yo’l to’tish kerakligini biladi, undan buni so’rashlarini kutib o’tirmaydi;
b)konkret vaziyatda ishni talab qilinganidan ham ortiqroq qilib bajaradi;
c)vaziyatning boshqa qatnashuvchilari istiqbolni qanday ko’rayotganliklariga qiziqadi;
d)voqea-hodisalarni o’zgartirish uchun mustaqil qadam tashlaydi. 2)Tadbirkorlik qobiliyati– rahbarning foydali imkoniyatlarni qidirish, topish va biznes maqsadiga erishishda tavakkalchilikka tayyor turish qobiliyati.
Ushbu kompetensiyaga ega rahbar: a)foydali imkoniyatlarni sezadi va qo’ldan boy bermaydi;
b)korxona uchun yangi imkoniyatlarni ochib berishi mumkin bo’lgan biznes, ishlab chiqarish va bozordagi voqea-hodisalardan doimiy xabardor bo’lib turadi;
c)biznes-rejani amalga oshirish uchun tavakkalchilik qilishga tayyorlanib boradi;
d) salohiyatli xaridorlar, yetkazib beruvchilar va hamkorlarga yangidan-yangi kelishuvlarni taklif qiladi;
e) hamkasblaridagi tadbirkorlik xulq-atvorini qo’llab-quvvatlaydi.
6.4-chizma. Iqtisodiyot sub’yekti boshqaruvchisiga xos maxsus kompetensiyalar