Boshqaruv tahlili fanidan mustaqil ish topshirdi

Mashina va jihozlarining xizmat qilish davri bo‘yicha taqsimlanishi tahlili

Ko`rsatkichlar	Xizmat qilish davri
	5 yilgacha	5yildan 10yilgacha	10yildan 20yilgacha	20yildan yuqori	jami
Jami mashina va jihozlar	17	32	24	28	101
Jami mashina va jihozlar	16.83%	31.68%	23.76%	27.72%	100%

Xulosa:
Yuqorida keltirilgan jadval ma‘lumotlaridan foydalanib, korxonaning harakatdagi mashina va jihozlarining o‘rtacha xizmat qilish holatini aniqlashimiz mumkin. Buni hisoblash uchun oddiy o‘rtacha arifmetik ko‘rsatkichidan foydalanamiz, ya‘ni (0+5)/2=2.5 yil; (5+10)/2=7.5 yil; (10+20)/2=15 yil; 20 yildan yuqori – o‘rtacha 20 yil. Bundan so‘ng mashina va jihozlarining o‘rtacha xizmat qilish davri aniqlanadi, ya‘ni:
2.5x0.1683+7.5x0.3168+15x0.2376+20x0.2772=11.10yil
Bundan ko‘rinadiki, mashina va jihozlarining o‘rtacha xizmat qilish davri ko‘rsatkichi korxonadagi mashina va jihozlar bazasidan foydalanish mudattining nisbatan yuqoriligini hamda ularning ma‘naviy jihatdan anchayin eskirganligini ko‘rsatmoqda. Korxona o‘zining asosiy vositalari tarkibidagi bir qancha mashina va jihozlarini bosqichma-bosqich tarzida yangilab borishi tavsiya qilinadi. Agar bu holatga e‘tibor qaratilmasa, korxona mahsulotlari tannarxi ulushida moddiy va mehnat sarflari tobora ortib boraveradi, bu esa o‘z navbatida korxona ishlab chiqarish xarajatlari miqdorini ko‘payishiga sabab bo‘ladi, natijada korxonaning mahsulot sotishdan olinadigan foyda me‘yori kamayadi.
Aynan shu holatni oldini olish maqsadida korxonada amalga oshirilgan moderinizatsiyalashtirish va texnlogik jihatdan qayta tashkil etish ishlari holatini quyidagi jadval ma‘lumotlari asosida tahlil qilish mumkin bo‘ladi.
Jadval ma`lumotlari Korxonada asosiy vositalarni yangilash bo’yicha amalga oshiriladigan ishlarning sustligidan dalolat bermoqda. Chunki, xizmat qilish muddati 5 yilni tashkil etgan jihozlar salmog’i 16.83% ga teng bo’lib, xizmat qilish muddati 10 yilni tashkil etgan jihozlar ulushi esa 31.68%ni tashkil etgan. Ushbu ma`lumotlar asosida jihozlarning o’rtacha yillik xizmat qilish muddati o’rtacha arifmetik miqdorni aniqlash usuli yordamida hisoblanganda ularning 15 yilga teng ekanligi aniqlandi. Ushbu holat korxonada jihozlarni yangilash bilan bog’liq bo’lgan jarayonlarni faollashtirish zarurligini ifodalaydi.

T/r	Ko`rsatkichlar	Reja	Xaqiqat	Farqi
1	Mahsulot hajmi, ming so'm	23 331 654,00	22 961 034.00	-370
2	Asosiy vositalar qiymati, ming so'mda	3265074	3117184	274612
3	Mashina va jihozlar qiymati, ming so'mda	825 609	935 609	110000
4	Mashina va jihozlarning ulushi% 3/2	25.28	30.0	4.72
5	Asosiy visitalar samaradorligi 1/2	7.14	7.36	0.22
6	Mashina va jihozlardan olinadigan samara 1/3	28.25	24.54	-3.71

Xulosa Jadval ma`lumotlaridan asosiy vositalardan olinadigan samara +0.22ning so`mga oshganligini ko`rsatmoqda Bunga 2ta omil sabab bo`ladi.

1-Omil Mashina va jihozlar qiymatini
Umumiy asosiy vostalar tarkibidagi ulushini o`zgarishi 4.72*28.25/100= 1.3334
2-mashina va jihozlardan olinadigan samaraning o’zgarishi 30.0 * -3.71/ 100 = -1.113
Xulosa:
Jadval ma`lumotlaridan hamda amalga oshirilgan hisob ishlaridan ko’rinadiki, fond qaytimini o’zgarishiga 1-omil salbiy ta`sir ko’rsatgan ya`ni mashina va jihozlar ulushining o’tgan yilga nisbatan 4.98 ga ko`payishi sababli asosiy vositalardan olinadigan samara 1.3334ming so’mga ko`paygan. Bu holat asosiy mashina va jihozlar qiymatining o’tgan yilga nisbatan ko`payishi hamda ularning hizmat qilish muddatini o’tab bo’lmaganligi sababli ishlab chiqarish jarayonidan yaxshi foydalanilganligi sabab bo’lgan.
2-omilning ta`siri asosida ya`ni mashina va jihozlardan olinadigan samaraning o’tgan yilga nisbatan -3.71ming so’mga kamiyishi sababli ming so’mlik asosiy jihozdan olinadigan samara -1.113so’mga kamaygan ushbu holat mashina va jihozlardan foydalanishda (uzluksizlikka yo’l qoyilganligini) uzulishlarga yo’l qoyilmaganligini anglatadi.

Ikki omilning yeg’lindisi asosiy vositadan olinadigan samaraning hisobot va o’tgan yildagi miqdorlari (ko’rsatkichlar) orasidagi farqqa teng.

1.3334+(-1.113)=0.22 0.22=0.22