Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

 

---

231 
Jalb qilinish manbaiga ko’ra xarajatlarining turkumlanishi 
15.1-jadval
IShLAB ChIQARISh XARAJATLARI 
Tashqi xarajatlar 
Ichki xarajatlar 
Ishchi kuchiga sarflar 
Bino-inshoot amortizatsiyasi 
Xomashyo xarajatlari 
Mashina-uskuna amortizatsiyasi 
Yonilg‘i-energiyaga xarajatlar 
Ijara haqi 
Transport-aloqa xizmatlariga 
xarajatlar 
Qarz pul mablag‘lari va uning uchun 
foizlar 
Bank tijorat xizmatlari uchun 
sarf xarajatlar 
Me‘yordagi foyda 
 
Korxonaning o‘ziga tegishli bo‘lgan resurslardan foydalanishi bilan bog‘liq 
xarajatlar ichki xarajatlar deyiladi. Bunday xarajatlar pul to‘lovlari shaklida 
chiqmaydi. Shu sababli ichki xarajatlar darajasini baholash o‘z resurslari qiymatini 
shunga o‘xshash resurslarning bozor narxlariga taqqoslash orqali amalga 
oshiriladi. 
Korxonada tadbirkorlik faoliyatini ushlab turish uchun zarur bo‘lgan to‘lov-
normal (me‘yoridagi) foyda ham, renta va ish haqi bilan birga xarajatlarning 
tarkibiy qismi hisoblanadi. 
Ishlab chiqarish hajmining o‘zgarishiga bog‘liqlik darajasiga qarab 
doimiy va 
o’zgaruvchi xarajatlar
farqlanadi. 
 
 
 
 
 
 

---

232 
 
Ishlab chiqarish hajmining o’zgarishiga qarab xarajatlarni turkumlash
 
15.2-jadval 
UMUMIY XARAJATLAR 
 
Doimiy xarajatlar 
O‘zgaruvchi xarajatlar 
Korxona to‘lov majburiyatlari 
Xom-ashyo 
Soliqlar 
Material 
Amortizatsiya ajratmalari 
Yonilg‘i 
Ijara haqi 
Transport xizmati 
Qo‘riqlash xizmati xarajatlari 
Ishchilar ish haqi va shu kabilar 
uchun xarajatlar 
Boshqaruv xodimlar maoshi va h.k.