Bozor iqtisodiyoti tizimida logistikaning mohiyati va oʻrni shaxnoza Xatamovna Rasulova Gulzodaxon Abdupatto qizi Qudbiyeva Ulugʻbek Erkinjon
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.scientificprogress.uz
Page 611 salohiyatini baholash zarurligini aniqladi. Mintaqa uchun tanlangan omillar tizimini loyihalashtirish orqali ishlarning holati va muayyan hududning logistika salohiyatini rivojlantirish istiqbollari haqida haqiqiy tasavvur olish mumkin. Logistika nuqtayi nazaridan hududning salohiyatini hisobga olgan koʻpgina tadqiqotlarda baholashning asosiy koʻrsatkichlari oʻrganilayotgan hududdagi barcha transport hajmlarini jamlash orqali hisoblangan yuk aylanmasi va transport aylanmasidir [11, 14]. Freidman [17], bu yondashuv mintaqadagi korxonalar faqat ishini aks yettiradi va hisobga tranzit oqimlari hajmini olmaydi. Bundan tashqari, transport korxonalari ishini toʻliqroq tasavvur qilish uchun transport narxi, tovarlar tashiladigan masofalar, tuzilgan marshrut xaritasining samaradorligi va hokazo kabi koʻrsatkichlarni hisobga olish kerak. Logistik salohiyat, logistik tizimning integrallashgan parametri boʻlib, ularni amalga oshirish sodir boʻladigan tashqi muhit omillarini hisobga oluvchi logistik funksiyalarni amalga oshirish imkoniyatlarini aks yettiradi. Logistika tizimining mikro, mezo-va makro - logistika muhitlari omillarining oʻzaro taʼsiri natijasida rivojlanishini hisobga olgan holda, tizim yelementlarining nafaqat miqdoriy, balki sifat xususiyatlariga yega boʻlgan yaqin aloqalarini hisobga olish kerak [16]. Korxonaning logistika tizimi mikro darajada moddiy, moliyaviy va axborot oqimlarini shakllantiradi [18, 19]. Mikro darajadagi logistika potensialining tarkibi ichki tashkiliy muhitning tarkibiy qismlaridan iborat boʻlib, ular tashkilotning bevosita tashqi muhitiga xos omillar taʼsir koʻrsatadi. Mezo darajasida logistika tizimi korxona va tashkilotlarning moddiy (xom ashyo, materiallar), tovar, moliyaviy, axborot, mehnat, yenergetika va boshqa oqimlarning kombinatsiyasi boʻlgan mintaqaviy va mintaqalararo iqtisodiy oqimlarni shakllantirish va amalga oshirish jarayonlarida maqsadlarini amalga oshirishga yordam beradi. Shuning uchun mintaqaning logistika potensiali tarkibi ancha keng boʻlib, quyidagi potensiallarning kombinatsiyasini oʻz ichiga oladi: geografik, transport, tranzit, kadrlar, ombor infratuzilmasi, bojxona, axborot va aloqa. Bu potensiallarning har biri tegishli guruh omillarining taʼsirini hisobga olgan holda tuziladi. Ibratli logistika tizimi nafaqat hududiy ishlab chiqarish majmualarini oʻz ichiga olgan katta moddiy oqimi boshqaruv tizimi, balki xalqaro konglomeratlar (korporatsiyalar yoki moliyaviy va sanoat guruhlari), mamlakatlar muayyan mamlakat yoki guruh iqtisodiyotning infratuzilma, davlatlararo va global oqimlarini birlashtirgan. Ushbu darajadagi logistika salohiyati umumiy logistika xarajatlarini minimallashtirishda global transkontinental tizimlarning imkoniyatlari va resurslarini aks yettiradi. "Logistika salohiyati" tushunchasining mazmunini oʻrganish koʻrib chiqilayotgan konsepsiyani aniqlashga bir necha yondashuvlarni aniqlashga imkon berdi. 1. Potensial resurslar majmui sifatida: - V. V. Borisova [4] mintaqadagi tashkilotlar oʻrtasidagi tovar ayirboshlash sifatida logistika salohiyatini ifodalaydi. Konsepsiyaning xarajat komponentini SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022 ISSN: 2181-1601 Uzbekistan Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|