diyi reaksiyadır.”
Aldos Haksli
Düşüncələr səbəb, şərait isə nəticədir. Buna görə də
həyat səviyyəniz əsasən düşüncənizdən asılıdır. Belə bir
mental prinsip var: “Siz ən çox nə düşünürsünüzsə osu-
nuz.” Uğurlu insanlar, çıxış yolu axtarırlar. Vaxtlarını, ki-
min səhv etdiyini axtarmağa deyil, problemin həlli yolla-
rını axtarmağa sərf edirlər. Sufi folosofu İzrhat Xan de-
mişdir: “Həyat, sahili doyəcləyən ləpələr kimi daim prob-
lemlərin öhdəsindən gəlməkdən ibarətdir. Heç zaman on-
ların (problemlərin) ardı-arası kəsilmir.”
Daimi problem və çətinliklər axını ilə üzləşərkən
iradə, daxili-intizam və özünüidarəetmə bacarığınız və
müəyyən uğursuzluqlar sizə biznesiniz və həyatınız üçün
gərəkli olan təcrübəni bəxş edəcək.
Qarşısıalınmaz və qaçılmaz Krizis.
Həyatınız boyu daim problem axını ilə üzləşəcəksi-
niz – ailə, maliyyə, biznes və ya siyasi problemlər. Bu
problem axınında fasilə yalnız ara-sıra krizislər zamanı
olacaq. Normal həyat yaşadığınız halda hər iki-üç aydan
bir bu cür krizislə üzləşəcəksiniz. Və yalnız bu krizislər
zamanı sizin nə qədər güclü xarakterə malik olmağınız
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
190
ortaya çıxacaq. Yalnız gözlənilməz çətinliklər və problem-
lər zamanı öz həqiqi dəyərinizi və gücünüzü göstərirsiniz.
Bütün həyat imtahandır. Və bütün məsələ sadəcə sizin bu
imtahandan keçib keçməməyinizdir.
Təbiət etibarı ilə krizislər həmişə gözlənilməz olur-
lar. Onların gələcəyini öncədən bilmək, kimdənsə xəbər
tutmaq mümkün deyil. Əks halda bu krisiz olmazdı. Da-
xili-intizama ən çox ehtiyac duyulan zaman məhz krizis-
lər zamanıdır. O sizə sakitliyinizi qorumaqda və soyuq-
qanlılıqla çıxış yolu axtarmaq üçün son dərəcə vacibdir.
Maksimum bacarığınızla işləyin.
Nə isə yalnışlıq olduqda insanların çoxunun təbii
reaksiyası əsəbləşmək və günahlandıracaq bir adam ax-
tarmaq olur. Bu isə lazımsız enerji sərfindən başqa bir şey
deyil. Heç nəyi həll etmir. Siz əksinə, sakit qalmalı, obyek-
tiv və emosiyasız olmalısınız. Krizis və ya problemlə üz-
ləşdikdə özünüzü sakit qalmağa, diqqətinizi günahlan-
dıracaq bir adam axtarmaq deyil, çıxış yolu axtarmaqda
cəmləşdirməyə vadar etməlisiniz. Problemin nə üçün və
kimin ucbatından ortaya çıxması deyil, həlli yollarını tap-
maq istiqamətində düşünün. Qəza zamanı olduğu kimi
ilk öncə xəsarət alana yardım göstərməli qanaxmanı sax-
lamalı və xəsarətin təsirini azaltmaq istiqamətində işlə-
mək və yalnız bundan sonra nəyin necə baş verdiyini
araşdırmağa başlamaq lazımdır. Problemlə üzləşdikdə,
heç bir günahınız olmasa belə, “Mən cavabdehəm!” deyə
daxili-intizamınızı tətbiq edin.
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
191
Aydın fikirli olun.
Uğurlu insanlar, özlərində krizislərə effektiv cavab
vermək, sakitliklərini qorumaq, rahat və aydın düşüncəli
olmaq bacarığı inkişaf etdirmişdirlər. Özlərini sakit və
soyuqqanlı olmağa vadar edirlər. Bu onlara rahat düşün-
mək, vəziyyəti obyektiv qiymətləndirmək və daha düz-
gün qərarlar qəbul etməyə imkan verir. Lakin siz əsəbləş-
dikdə beyninizin “düşünən” hissəsi qapanır. Emosiyalara
cavab verən hissə isə aktiv qalır və “ya döyüş, ya qaç”
prinsipi ilə işləməyə başlayır. Bu zaman o yalnız “bəli,
xeyr”, “ağ, qara” və “nə isə et, ya etmə” seçimi verir. Siz
ağ və qaradan başqa rəngləri görmək, müxtəlif variantları
nəzərdən keçirmək bacarığını itirirsiniz.
Uğurlu insanlar, hər bir problemə şəxsi inkişaf və
özünəinam hissinin gücləndirilməsi imkanı kimi baxırlar.
Və sizin inkişafınız öhdəsindən gələ bildiyiniz problemlər
səviyyəsinə kimi gedir.
Uğur istiqamətində daşları ayaqlamaq.
Bir neçə il öncə Pr.Lourens Piter “Piter Prinsipi” ad-
lanan kitab yazmışdır. Bu çox heyrətamiz kitab idi. O ya-
zırdı ki, istənilən təşkilatda hər bir adam problem həll edə
biləcəyi səviyyəyə kimi inkişaf edir. Müəyyən bir səviyyə-
də o artıq üzləşdiyi problemlərin öhdəsindən gələ bilmir
və bu səviyyə onun karyerasının pik nöqtəsi olur. Bundan
başqa o qeyd etmişdir ki, məhz bu səbəbdən təşkilatlar,
artıq kompitent olmadıqları səviyyəyə çatmış işçilərlə do-
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
192
ludur. Bu fakt xüsusilə hökumət idarələrinə aiddir və on-
ların qeyri-effektiv fəaliyyətidə bununla izah edilir.
Şəxsi və peşəkar həyatınızda, porblemləri həll et-
mək bacarığınız və inkişafınız yan-yana irəliləyir. İşin
yaxşı tərəfi isə odur ki, siz çox zaman problemin həlli yol-
ları haqda düşündükcə beyniniz çıxış yolu axtarmaq isti-
qamətində fəaliyyət göstərir. Hansı problem və çətinliklə
qarşılaşmağınızdan asılı olmayaraq beyniniz çıxış yolu
axtarmaq üçün intensiv işləyəcək. Nəticədə siz daha iti və
ağıllı olursunuz. Beyniniz kilidlənmək əvəzinə daha çevik
olur.
Problemlərin həll edilməsi məsələsində yüksək inti-
zama nail olmaq üçün, şəxsi və peşəkar həyatınızda pey-
da olan problemlərin effektiv həllinə imkan verən formul
yaratmalısınız. Əslində, istənilən problemin həllində tət-
biq edilə biləcək formul artıq hazırlanmışdır. Gəlin nəzər
salaq.
Problemləri effektiv həll etməyin Doqquz addım Metodu:
Addim 1: Tələsmədən problemi aydınlaşdırın.
Sual verin: “Problem dəqiq nədən ibarətdir?” Təşkilatda
eyni problemlə üzləşən insanların hamısının eyni cür na-
rahat olması lakin hər birinin problemi müxtəlif cür təsəv-
vür etməsi heyrətamiz faktdır. Onu həll etməyə başla-
mazdan öncə problemin məhz nədən ibarət olmasını də-
qiq aydınlaşdırmaq lazımdır.
Addım 2: Soruşun: “Bu həqiqətən də problem-
dir?” Unutmayın ele şeylər var ki, siz onlara heç bir təsir
göstərə bilməzsiniz. Onlar problem deyil, həyatın reallıq-
larıdır. Yüksək inflyasiya və ya aksiyaların ucuzlaşması
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
193
problem deyil. Onları həll edə bilməzsiniz. Əksinə onlara
uyğunlaşmaq və alternativ variantlar haqda düşünmək
lazımdır. Hətta bəzi hallarda problem kimi gorünən bir
şey əslində cildini dəyişmiş şansdır. Bəzən isə problemi
ümumiyyətlə həll etmək haqda düşünmək lazım deyil. O
sizə nəyisə daha fərqli şəkildə etməyə imkan verər ki,
nəticədə işiniz daha yaxşı gedə bilər.
Addım 3: “Başqa nə problem var?” Agah olun ki,
bəzi problemlərin yalnız bir izahı olur. Daha geniş izah
edilə bilən problemin həlli yolları da bir o qədər çox olur.
Biz satış problemləri ilə üzləşən şirkətlərlə işləyər-
kən onlardan, eyni problemə dair iyirmi bir müxtəlif sua-
la cavab verməyi tələb edirik ki, cavabların hər biri ayrı-
lıqda eyni problemi ifadə edir. Düzgün ifadə kimi qəbul
edilən hər bir cavab və həlli yolu müxtəlif istiqamətlərə
yönəlir. Misal üçün sual veririk: “Problem nədir?” cavab
“Satış zəifdir” növbəti sual: “Başqa nə problem var?” ca-
vab “Rəqiblərimiz güclüdür”. Fərqə diqqət yetirin. Əgər
satış zəifdirsə onda reklamdan, pramoşn və digər satış
alətlərindən geniş istifadə etməyə başlayın. Rəqibləriniz
güclüdürsə, onda məhsulunuzun keyfiyyətini qaldırın,
daha ucuz başa gəlməsi üçün yollar axtarın və yaxud da
fəaliyyət istiqamətinizi dəyişin. Bu minvalla suallar
verərək biz sonunda problemi kökündən həll edəcək ca-
vabı tapırıq.
Addım 4: “Problem necə yarandı?” Problemi törə-
dən səbəbləri aydınlaşdırın ki, gələcəkdə onlarla yenidən
qarşılaşmayasınız. Şəxsi və peşəkar həyatınızda eyni
problem təkrarlanırsa, bu zəif planlaşdırmanın və ya nə-
zarətsizliyin nəticəsidir. Sisteminizdə olan defekt proble-
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
194
min təkrar peyda olmasına səbəb olur. Əsas işiniz proble-
min nə üçün təkrarlanmasını aydınlaşdırmaqdır ki, onu
birdəfəlik kökündən həll edəsiniz.
Addım 5: “Problemin hansı həlli yolları var?” Nə
qədər çox çıxış yolu tapsanız düzgün cavabı tapmaq ehti-
malınız da bir o qədər çox olacaq. Problem həllinin key-
fiyyəti çıxış yollarının çoxluğu ilə düz mütənasibdir. Yal-
nız bir çıxış yolu olan problemi də unutmayın.
Addım 6: “Hal-hazırda ən yaxşı çıxış yolu hansı-
dır?” Bəzən istənilən çıxış yolu ümumiyyətlə çıxış yolu-
nun olmamasından daha yaxşıdır. Diqqətlə işlənmiş adi
çıxış yolu mürəkkəblik və tətbiqinin qeyri-mümkünlüyü
səbəbindən ən yaxşı çıxış yolundan faydalı olur. Problem-
lərin 80 faizi dərhal həll edilməlidir. Yalnız 20 faiz proble-
mi sonraya saxlamaq olar. Problemin həllini təxirə saldıq-
da ona müraciət edəcəyiniz vaxtı dəqiq müəyyən edin və
həmin vaxta əlinizdə olan informasiya ilə onun həlli yol-
larını axtarın. Çox zaman böyük problemlər, daha az
enerji, pul və vaxt sərfi tələb edən kiçik problemlər ol-
muşdur. Lakin yubanma nəticəsində onlar daha böyük
problemlərə çevrilmişdirlər. Ən yaxşı startegiya problemi
beşiyindəcə boğmaqdır. Problem və onun həlli yolu aydın
olduqda, görülməsi lazım olan işi dərhal, yubanmadan
görün.
Addım 7: Qərar qəbul edin. Hər hansı bir çıxış
yolu tapın və bu istiqamətdə fəaliyyətə keçin. Daima sual
verin: “Növbəti addımımız nədir? İndi nə etməliyik?”
Addım 8: Cavabdehliklər müəyyən edin. Proble-
mi və ya onun müəyyən hissəsini kim həll edəcək? Adə-
tən müəyyən bir qrup görüşüb problemin həlli yollarını
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
195
axtarıb tapır. İki həftə sonra nəticələri müzakirə etmək
üçün yenidən görüşdükdə isə aydın olur ki, heç bir iş gö-
rülməyib. Nə üçün? Kimin nə iş görəcəyi və cavabdeh-
likləri bölüşdürülməmişdir.
Addım 9: Çıxış yolu üçün ölçü müəyyən edin.
Əlinizdə olan çıxış yolu sizə nə qazandıracaq və nəticəni
necə ölçürsünüz? İşə yaradığını necə müəyyən edəcəksi-
niz? Əldə etmək istədiyiniz nəticəni nə qədər aydın təsəv-
vür etsəniz ona nail olmaq şansınız da bir o qədər yüksək
olacaq.
Problemləri həll etməkdə əsas mükafatınız daha bö-
yük problemlərin öhdəsindən gələ bilmək bacarığı qazan-
maqdır. Gəliriniz və karyera inkişafınız problem həll et-
mək bacarığınızdan asılıdır. Daha diqqətli olmaqla daha
çox çıxış yolu tapacaq və təşkilatınız üçün daha faydalı
olacaqsınız.
Özünüzü qiymətləndirməyiniz öz effektivliyinizi
aydınlaşdırmaqdan ibarətdir. Öz effektivliyinizi isə,
“problemlərimi həll etməkdə və məqsədlərimə nail olma-
qda nə qədər səriştəliyəm?” sualına cavab verməklə tapa
bilərsiniz. Problem həll etməkdə özünüzü nə qədər səriş-
təli bilsəniz özünüzdən bir o qədər xoşunuz gələcək. Özü-
nüzdən nə qədər razı qalsanız, daha böyük problemlərin
həllində özünüzə bir o qədər çox inanacaq və səriştəli ola-
caqsınız.
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
196
Uğurunuzun müəyyənedicisi.
Karyera nailiyyətiniz əsasasən problem həll etmək
bacarığınızdan asılı olur. Problem həllində məharətli olan
insanlar istənilən sahənin ən səriştəli, sayılan və yüksək
gəlirli mütəxəssisləri olurlar. Buna görə də uğur “problem
həll etmək bacarığı” kimi ifadə edilir. Xoşbəxtlik də prob-
lem həll etmək bacarığıdır. Liderlik, problem həll etmək
bacarığıdır. Qaçılmaz problemlər qarşısında intizamlı və
iradəli olduqca gördüyünüz hər bir işdə daha səriştəli və
effektiv olursunuz. Ətrafınızdakı hər kəs sizə hörmət edə-
cək. Çox qısa zaman ərzində təşkilatınızın ən dəyərli
əməkdaşlarından birinə çevriləcəksiniz.
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
197
Tapşırıq:
1. Problem həll etmək riyazi tənlik həll etməyə bənzəyir.
Daimi təlimlərlə bu bacarığı inkişaf etdirmək olar. Üz-
ləşdiyiniz böyük problemləri bu gundən müəyyən
etməyə başlayın.
2. Gündəlik işinizdə üzləşdiyiniz problemləri həll etmək
üçün cavabdehlik götürün və həlli yollarını axtarmağa
başlayın.
3. Biznes və ya şəxsi həyatınızdakı ən böyük problemi-
nizi aydın müəyyən edin. Problem məhz nədir?
4. Nə üçün bu problemdir? Bu şəklini dəyişmiş şans ola
bilər? Əgər belədirsə bu problem özündə hansı şansla-
rı və dərsləri gizlətmiş olar?
5. Daha nə problem var? Ola bilsinki problem tamam
başqa bir şeydədir və siz onu sadəcə görmək istəmir-
siniz.
6. Bütün mümkün çıxış yolları hansılardır? Daha hansı
çıxış yolları var?
7. Bu dəqiqə əlinizdə olan ən optimal çıxış yolunu seçin
və hərəkətə keçin.
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
198
III KİTAB
Daxili-İntizam və Yaxşı həyat
Həyatınızın ən əsas məqsədi şəxsi xoşbəxtlik əldə
etməkdir. Bunu başqa heç kim edə bilməz. Bu şəxsi istək
demək olar bütün fəaliyyətin hərəkətverici qüvvəsidir.
Lakin xoşəxtlik, material anlayışdan çox emosional duru-
mdur. Növbəti hissələrdə siz, daxili-intizam tətbiq etmək-
lə şəxsi həyatınızdan daha çox zövq almağı və daha
xoşbəxt olmağı öyrənəcəksiniz.
Brayan Treysi
Daxili İntizamın Gücü
Brian Tracy
The Power of Self-Discipline
199
XV HİSSƏ
Daxili-İntizam və Xoşbəxtlik
Dostları ilə paylaş: |