BĠRĠNCĠ BÖLÜm amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar
CHLAMYDIA TRACHOMATIS [cinsel yolla bulaĢan enfeksiyon etkeni olarak]
Yüklə 416,72 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
CHLAMYDIA TRACHOMATIS [cinsel yolla bulaĢan enfeksiyon etkeni olarak]
Klinik tanımlama Başka bir neden gösterilemediğinde; - Erkekte akut üretrit ve/veya epididimit, - Kadında akut servisit ve/veya salpenjit ve/veya üretrit, - Ağrılı genital ülserler ve/veya inguinal lenfadenopati ile karakterize hastalıktır.
Genital akıntı veya sürüntü örneklerinden - ELISA, DFA gibi yöntemlerden biri ile C.trachomatis antijeninin saptanması, - Kültürlerden C.trachomatis‟in izolasyonu, - C.trachomatis nükleik asidinin gösterilmesi.
Kesin tanı: Tanı için geçerli laboratuvar tekniklerinden biri ile elde edilen pozitif sonuç.
9
Klinik tanımlama: Başka bir nedenle açıklanamayan ani başlayan ateş (>38.5 º C) ve şiddetli artralji/artrit varlığı. Epidemiyolojik Kriterler: Endemik bir bölgede yaşamak veya belirtilerin başlamasından on beş gün öncesine kadar geçen sürede endemik bölgeye ziyaret. Tanı için laboratuvar kriterleri Akut dönemde aşağıdaki testlerden birinin pozitif saptanması gerekir. -Virus izolasyonu, -PCR yöntemiyle viral RNA‟nın gösterilmesi, -Akut veya konvelesan dönemde tek kan örneğinde spesifik IgM tipi antikorların gösterilmesi, -En az 3 hafta arayla alınan iki kan örneğinde IgG antikor titresinde dört kat artışın gösterilmesi. Vaka sınıflaması Şüpheli vaka: Klinik kriterleri taşıyan hasta. Olası vaka: Klinik ve epidemiyolojik kriterleri taşıyan hasta. Kesin vaka: Uygun klinik bulgular yanında laboratuvar kriterlerinden birini taşıyan hasta. CRYPTOSPORIDIUM SP. Klinik tanımlama Abdominal kramplar, iştah kaybı, hafif ateş, bulantı-kusma ve sulu ishal ile karakterize hastalıktır. [NOT: Bazı enfekte bireylerde asemptomatik seyreder. Hastalık uzun seyirli olabilir. Immün yetmezliği olanlarda ölümcül olabilir.] Tanı için geçerli laboratuvar testleri - Dışkı veya ince barsak sıvısında asit-fast boyama teknikleri veya DFA ile Cryptosporodium ookistlerinin gösterilmesi veya - İnce barsak biyopsisinde Cryptosporodium‟un gösterilmesi veya - Dışkıda spesifik immünodiagnostik testlerle (ELISA gibi) antijen varlığının gösterilmesi
Kesin tanı: Geçerli laboratuvar testlerinden en az biri ile elde edilen pozitif sonuç
Ani başlangıçlı ateş, kırıklık, baş ağrısı, şiddetli sırt ağrısı, bitkinlik (gripal enfeksiyon benzeri tablo) ve bazen karın ağrısı ve kusma gibi gastrointestinal semptomları takiben; iki-dört gün sonra ateş düşerken tipik olarak yüzde ve ekstremitelerde başlayan ve gövdeye yayılan döküntülerin (makül, papül, vezikül, püstül ve kabuklanma) gelişmesi ile karakterize sistemik viral hastalıktır.
- Klinik örneklerden (deri lezyonundan veziküler sıvı, karaciğer, dalak, akciğer, böbrek otopsi doku örnekleri) yapılan hücre kültürü ve/veya korioallantoik membran kültüründe virusun izolasyonu veya - Elektronmikroskopta viral partiküllerin gösterilmesi veya - Serolojik olarak akut ve konvalesan faz serum örneklerinde ≥4 kat antikor titre artışının gösterilmesi. [NOT: Laboratuvar tanısı yalnızca uluslararası yetkilendirilmiş merkezlerde konur.] Vaka sınıflaması Olası vaka: Klinik tanımlamaya uygun ve başka etyolojilerle açıklanamayan vaka. Kesin vaka: - Klinik tanımlamaya uygun ve laboratuvar kriterlerinden en az biri pozitif bulunan vaka veya - Bir kesin vaka ile epidemiyolojik ilişkisi olan vaka.
Vaka sınıflaması Olası vaka: On beş yaşından küçük bir kişide şiddetli travma dışında, herhangi bir nedenle akut flask paralizi olmasıdır. Ancak, on beş yaşından büyük kişilerde, yaşı ne olursa olsun, hekimin klinik olarak poliomyelitten kuşkulandığı akut flask paralizili hastalar da inceleme ve izleme alınmalıdır. Kesin vaka: Olası vaka tanımı geçici bir sınıflandırmadır ve laboratuvar sonucuna göre "Kesin Polio", "Olası Polio" veya "Polio Değil" biçiminde yeniden sınıflaması gerekmektedir. 10
A) Uygun gaita numunesi alınmış ise; - Laboratuvarda vahşi polio virüsü saptanmış ise vaka kesin polio olarak kabul edilir. - Laboratuvarda vahşi polio virüsü saptanmamış ise vaka polio değil şeklinde sınıflandırılır. B) Uygun gaita numunesi alınmamış ise; - Laboratuvarda vahşi polio virüsü saptanmış ise vaka kesin polio şeklinde sınıflandırılır. - Laboratuvarda vahşi polio virüsü saptanmamış ve 60 gün sonunda kalıcı paralizi yok ise vaka polio değil şeklinde sınıflandırılır. - Laboratuvarda vahşi polio virüsü tespit edilmemiş ancak; (a) Paralizilerin başlangıcından itibaren 60 gün sonra felç devam ederse (kalıcı paralizi) ve/veya (b) 60 gün içinde kesin tanı konmadan hastayı izleme olanağı ortadan kalkarsa ve/veya (c) 60 gün içinde hasta ölürse, vakanın tüm hastane dosyası alınarak Sağlık Bakanlığı‟nda ilgili birime gönderilir. Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan Uzmanlar Kurulu‟na vaka takdimi yapılacak ve uzmanlar görüşüne göre vaka olası polio veya polio değil şeklinde sınıflandırılır.
C) Herhangi bir zamanda vakanın temaslısından alınan gaita numunesinde vahşi polio virüsü tespit edilirse (vakanın kendisinde vahşi polio virüsü tespit edilememiş veya klinik belirtiler ortadan kalkmış olsa bile) vaka kesin polio şeklinde sınıflandırılır.
Yeni varyant CJD (nvCJD) Şüpheli vaka: İlerleyici nöropsikiyatrik bozukluğu olan hastada aşağıdaki altı klinik bulgudan en az beşinin varlığıgerekir. -Erken psikiyatrik semptomlar, -Erken kalıcı parestezi/disestezi, -Ataksi, -Korea/distoni veya myoklonus, -Demans, -Akinetik mutizm.
Olası vaka: Şüpheli vaka tanımına ek olarak, aşağıdaki bütün kriterlerin varlığı gerekir. -Potansiyel iatrojenik temas hikâyesinin olmaması, -Klinik sürenin altı aydan uzun olması, -Başlama yaşının elli yaştan küçük olması, -PrP gen mutasyonunun olmaması, -EEG‟nin tipik periyodik görünüm göstermemesi, -Rutin araştırmaların alternatif bir tanıyı düşündürmemesi, -MR‟da aksial T2‟de ve/veya proton-dansite yoğun imajlarda pulvinarden anormal simetrik ve yüksek sinyaller.
Kesin vaka: Kesin tanı için nöropatolojik inceleme zorunludur. Yaşayan hastalara serebral biyopsi, tedavi edilebilir alternatif bir hastalık tanısı amacı dışında yapılmamalıdır. Kuşkulu vakalarda otopsi (veya otopsi olanağı yoksa beynin postmortem biyopsisi) mutlaka yapılmalıdır.
Bir kişide; - Larenjit veya farenjit veya tonsillit ve - Tonsil, farinks ve/veya burunda yapışkan membranların (psödomembran) görülmesi ile karakterize hastalıktır. Tanı için laboratuvar kriterleri Boğaz sürüntüsü, burun sürüntüsü, psödomembran gibi klinik örneklerin kültürlerinden toksijenik C.diphtheriae‟nin izolasyonu.
Olası vaka: Klinik tanımlamaya uyan vaka. Kesin vaka: - Laboratuvar tarafından doğrulanmış olası vaka veya - Bir kesin vaka ile epidemiyolojik bağlantısı olan olası vaka. [NOT: Kültüründen toksijenik C.diphtheriae izole edilen, ancak klinik tanımlamaya uymayan kişiler (asemptomatik taşıyıcılar) olası veya kesin difteri vakası olarak bildirilmezler.]
11
EKĠNOKOKKOZ Klinik tanımlama Başta karaciğer olmak üzere kistin yerleştiği organla ilişkili semptomlarla karakterize hastalıktır. [NOT: Hastalık sıklıkla asemptomatik seyreder ve olgular rutin radyolojik incelemeler sırasında tesadüfen saptanabilir.]
Destekleyici: Görüntüleme yöntemlerinden en az biri ile (radyografi, anjiyografi, ultrasonografi, sintigrafi) hidatik kist yapısına uygun bulgu saptanmış olguda; - Serolojik yöntemlerden biri ile (IHA, ELISA, IFA) echinococcus granulosus spesifik antijenlerine karşı antikorların pozitifliği veya - Immunoblotting yöntem ile pozitif bulgu Doğrulayıcı: - Cerrahi olarak kistin çıkarılmasını takiben makroskopik ve/veya mikroskopik olarak tanımlanması veya - Ultrasonografi rehberliğinde alınmış kist sıvısında, nekropsi örneklerinde ya da pulmoner kist rüptüründen sonraki balgam örneklerinde parazitin mikroskopik olarak saptanması.
Olası vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve destekleyici laboratuvar kriterlerinden biri pozitif bulunmuş vaka. Kesin vaka: Doğrulayıcı laboratuvar kriterlerinden biri ile uyumlu vaka.
Klinik tanımlama Kanlı ve/veya mukuslu diyare, abdominal kramplar, bazen hafif ateş, halsizlik bulguları ile seyreden hastalık. Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri - Klinik tanımlamaya uygun olguların taze/sıcak dışkısının trikrom boyama ile mikroskopik incelemesinde eritrosit fagosite etmiş trofozoitlerin gözlenmesi - Dışkı örneklerinden; spesifik epitoplara karşı monoklonal antikorların kullanıldığı ELISA yöntemi ile E.histolytica ve E.dispar ayrımı yapılarak E.histolytica için elde edilen pozitif sonuç.
Kesin tanı: Geçerli laboratuvar tekniklerinden en az biri ile elde edilen pozitif sonuç.
- Ilımlı ve kansız, sulu dışkılama veya - Bol kanlı ancak fekal lökosit içermeyen dışkılama ile karakterli ishal tablosu. [NOT: Enfeksiyon asemptomatik seyirli olabileceği gibi bazı bireylerde de hastalığı takiben HUS veya daha nadiren TTP gibi komplikasyonlar gelişebilir.]
Destekleyici: - Dışkı örneğinin spesifik kültürlerinden; E.coli 0157:H7 veya E.coli O157:NM kökenlerinin veya diğer EHEC serotiplerinden birinin izolasyonu Doğrulayıcı: - İzole edilmiş EHEC serotiplerinin ELISA, hücre kültürü, RPLA veya PCR yöntemlerinden biri ile Shiga- toksin ürettiğinin gösterilmesi.
Olası tanı: Destekleyici laboratuvar teknikleri ile elde edilen pozitif bulgu (Shiga-toksin üretimi gösterilememiş) Kesin tanı: Doğrulayıcı laboratuvar teknikleri uygulanarak elde edilen pozitif bulgu (Shiga-toksin üretimi gösterilmiş)
Ani genel enfeksiyon bulguları, şiddetli baş ağrısı ve üçüncü günde 40-41°C‟e ulaşan ateş ile birlikte; - 4-7. günlerde gövdenin üst kısmından başlayan ve giderek vücuda yayılan makülo-papüler döküntüler (yüz, avuç içi ve ayak tabanları hariç) ve - Bilinç bulanıklığı, dalgınlık, hezeyan, ajitasyon gibi nörolojik bulguların eşlik ettiği genel toksemi ile karakterize hastalıktır. 12
Tanı için laboratuvar kriterleri Destekleyici: - Çift serum örneğinde Weil Felix aglütinasyon testi ile ≥4 kat titre artışının gösterilmesi veya - Tek serum örneğinde IFA ile ≥1/64 ya da CF yöntemi ile ≥1/16 titrede antikor pozitif bulunması veya - Deri lezyonlarından (biyopsi) veya doku örneklerinden (otopsi) hazırlanan preparatlarda DFA yöntemi ile mikroorganizmanın gösterilmesi. Doğrulayıcı: - Kan, BOS, gangliyon biyopsisi, otopsi materyali ve benzeri klinik örneklerden doku kültürü, embriyonlu yumurta veya hayvan inokülasyonu ile Rickettsia prowazekii‟nin izolasyonu veya - Klinik örneklerde PCR ile R.prowazekii nükleik asitlerinin gösterilmesi veya - Çift serum örneğinde spesifik grup antijenlerine karşı IFA, CF, LA, mikro-aglütinasyon veya IHA ile ≥4 kat titre artışının gösterilmesi. [NOT: Laboratuvar tanısı yalnızca yetkilendirilmiş merkezlerde konur.]
Olası vaka: Destekleyici laboratuvar kriterlerinden en az biri ile birlikte klinik tanımlamaya uygun vaka. Kesin vaka: Doğrulayıcı laboratuvar kriterlerinden en az biri ile birlikte klinik tanımlamaya uygun vaka.
Klinik tanımlama Daha çok çocuklarda; halsizlik, iştahsızlık, dışkıda artmış mukus sekresyonu, ve/veya barsak krampları, gaz, yağlı ve kötü kokulu dışkılama, ve/veya diyare (2 haftadan uzun sürebilir), dehidratasyon, ve/veya malabsorbsiyon ve kilo kaybı ile karakterize hastalıktır. Tanı için geçerli laboratuvar teknikleri - Dışkı örneklerinin direkt mikroskopik incelemesinde G.intestinalis kist ve/veya trofozoitlerinin görülmesi - Duedonal sıvı veya küçük parça biyopsilerinin mikroskopik incelemesinde G.intestinalis kist ve/veya trofozoitlerinin görülmesi - Dışkı örneklerinde G.intestinalis antijenlerinin spesifik immunodiagnostik testlerle (ELISA, DFA) saptanması.
Kesin tanı: Geçerli laboratuvar tekniklerinden en az biri ile elde edilen pozitif sonuç.
-Erkeklerde disürili ya da disürisiz pürülan üretral akıntının olması, -Kadınlarda, endoservikal akıntı (servisit, salpenjit) ve/veya üretrit olması.
- Üretral akıntı yaymasında hücre içi Gram-negatif diplokokların görülmesi (erkekte), - Klinik örneklerin kültüründe Neisseria gonorrhoeae üretilmesi, - Klinik örneklerde Neisseria gonorrhoeae'ye ait antijen ya da nükleik asitlerin gösterilmesi. Vaka sınıflaması Olası vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu vaka. Kesin vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve laboratuvar kriterlerinden en az biri pozitif bulunan vaka.
Hantavirüs enfeksiyonları “Renal Sendromla Seyreden Kanamalı Ateş” veya “Kardiyo Pulmoner Sendrom”a yol açabilir. 1.Hantavirus Renal Sendromla seyreden Kanamalı AteĢ (RSHA) Klinik Tanımlama Ani başlayan ateş, trombositopeni, ve akut böbrek yetmezliği semptomları (oligüri, üre ve kreatinin yüksekliği) olan, daha önceden bilinen bir hematolojik veya renal hastalığı olmayan bir kişide, aşağıdaki destekleyici bulgulardan en az ikisinin olması ile karakterize bir hastalıktır: -Göz bulguları (konjoktivada kızarıklık, fotofobi, gözlerde ağrı, periorbital ödem, skleralarda yaygın eritem, ani bulanık görme, kemozis ve benzeri), -Proteinüri/albuminüri veya mikrohematüri, -Elektrolit dengesizliği veya asit-baz dengesizliği, -Hipotansiyon veya hipertansiyon, -Kanama (peteşi, purpura, ekimoz, konjonktival kanama, burun kanaması, mide-barsak kanaması, üriner sistem kanaması, vajinal kanama ve benzer),
13
-Kalp yetmezliği, -Pulmoner ödem, -Şok.
Tanı için laboratuvar kriterleri Aşağıdaki laboratuvar testlerinden biri ile kesin tanı konulur: -Hantavirüs antikorlarının kanda veya diğer vücut sıvılarında (ELİSA, IFA, İmmunoblot veya nötralizasyon testiyle) saptanması, -Serumda IgM pozitifliği ve/veya IgG‟ de dört kat artış saptanması, -Serumdan veya dokulardan RT-PCR ile hantavirus nükleik asidin saptanması. Vaka sınıflaması Şüpheli vaka: Klinik tanımlamaya uyan ve herhangi başka bir nedenle açıklanamayan vaka. Olası vaka: Klinik tanımlamaya uyan ve aşağıda belirtilen epidemiyolojik öyküsü olan vaka. Epidemiyolojik öykü: -Hastalığın başlamasından önceki iki ay içinde kemirici hayvanlarla direkt temas veya -Hastalığın başlamasından önceki iki ay içinde kemirici hayvanların çıkartılarıyla direkt veya indirekt temas veya -Hastalığın başlamasından önceki iki ay içinde kemirici hayvanların yaşadıkları yerleri ziyaret etme. Kesin vaka: Klinik tanımlamaya uyan ve laboratuar yöntemlerinden biri ile doğrulanmış vaka. 2. Hantavirus Kardiyo Pulmoner Sendrom (HKPS) Klinik Tanımlama Akut olarak başlayan ateş, üşüme-titreme, myalji, halsizlik şikâyetlerini takiben öksürük ve nefes darlığı gelişen hastada aşağıdaki destekleyici bulguların varlığı ile karakterize hastalıktır. -Akciğer grafisinde diffüz, interstisyel infiltrat görülmesi, -Artan pulmoner yetmezlik, -Şiddetli hemodinamik bozukluk, -Ölüm, -En az iki laboratuvar bulgusu; trombositopeni, immatur formların olduğu nötrofili, atipik lenfositlerin görülmesi, artmış laktat dehidrogenaz serum düzeyleri. Tanı için laboratuvar kriterleri Aşağıdaki laboratuvar testlerinden biri ile kesin tanı konulur: - Hantavirüs antikorlarının kanda veya diğer vücut sıvılarında (ELİSA, IFA, İmmunoblot veya nötralizasyon testiyle) saptanması, - Serumda IgM pozitifliği ve/veya IgG‟ de 4 kat artış saptanması, - Serumdan veya dokulardan RT-PCR ile hantavirus nükleik asidin saptanması. Vaka sınıflaması Şüpheli vaka: Klinik tanımlamaya uyan ve herhangi başka bir nedenle açıklanamayan vaka. Olası vaka: Klinik tanımlamaya uyan ve aşağıda belirtilen epidemiyolojik öyküsü olan vaka. Epidemiyolojik öykü: - Hastalığın başlamasından önceki iki ay içinde kemirici hayvanlarla direkt temas veya - Hastalığın başlamasından önceki iki ay içinde kemirici hayvanların çıkartılarıyla direkt veya indirekt temas veya - Hastalığın başlamasından önceki iki ay içinde kemirici hayvanların yaşadıkları yerleri ziyaret etme. Kesin vaka: Klinik tanımlamaya uyan ve laboratuvar yöntemlerinden biri ile doğrulanmış vaka. HIV ENFEKSĠYONU Klinik tanımlama Klinik tanımlama yoktur. Tanı HIV taşıyıcılarının ortaya konmasında kullanılan laboratuvar kriterlerine dayanır. [HIV taşıyıcıları; (a) Asemptomatik taşıyıcı, (b) Semptomatik taşıyıcı -AIDS semptomları dışında semptomlar gösteren, (c) AIDS vakaları]. Tanı için laboratuvar kriterleri 18 ay ve büyük vakalar için; - Bir tarama testi ile (ELISA ve benzeri) tekrarlanan HIV pozitif seroloji bulgusunun doğrulama testlerinden (Westtern Blot, RIBA, IFA) biri ile doğrulanması veya - Aşağıda verilen HIV virolojik testlerinden herhangi birinin pozitif bulunması; (a) HIV nükleik asitinin saptanması, (b) HIV p24 antijenin saptanması (nötralizasyon yöntemi dahil), (c) HIV izolasyonu. 14
18 aydan küçük vakalar için; - Kordon kanı hariç, iki ayrı örnekte aşağıdaki testlerden birinin pozitif bulunması, (a) HIV nükleik asitinin saptanması , (b) HIV p24 antijenin saptanması (nötralizasyon yöntemi dahil), (c) HIV izolasyonu. [NOT: Doğrulama testlerine dayalı laboratuvar tanısı, Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş merkezlerde yapılır.] Vaka sınıflaması Olası vaka: Yoktur. Kesin vaka: Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir merkezde doğrulanmış vaka.
Klinik tanımlama Akut başlangıçlı, yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı ve ense sertliği ile karakterize hastalıktır (Menenjit tablosu). [NOT: <2 yaş bebeklerde ≥38.5°C ateş, irritabilite ve fontanel bombeliği varlığında menenjitten şüphe edilmelidir.] Tanı için laboratuvar kriterleri - BOS veya kan kültüründen (veya normalde steril diğer vücut sıvılarından) Hib izolasyonu, - Normalde steril vücut sıvılarında LA, CA, CIE yöntemlerinden biri ile spesifik bakteri antijenlerinin gösterilmesi, - Normalde steril vücut sıvılarında nükleik asit probları ile bakterinin genetik komponentlerinin saptanması.
Olası vaka: Yoktur. Kesin vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve laboratuvar kriterlerinden biri ile pozitif bulunmuş vaka. [NOT: BOS veya normalde steril vücut sıvılarından Hib izole edilen bir vaka klinik sendromun menenjitle uyumlu olup olmadığına bakılmaksızın kesin vaka olarak bildirilir.]
Klinik kriterler İnfluenza Benzeri Hastalık (IBH) Aşağıdaki, ani başlangıçlı sistemik semptomların en az birisinin varlığı; - Ateş veya ateş hissi, - Kırgınlık, - Miyalji, - Baş ağrısı ve
Aşağıdaki, ani başlangıçlı solunum semptomlarından en az birisinin olması - Öksürük, - Boğaz ağrısı, - Solunum sıkıntısı, gerekir.
En az aşağıdakilerden birisinin olması gerekir. - Klinik örneklerden influenza virüsünün izolasyonu, - Klinik örneklerde influenza virüsü nükleik asit varlığının RT-PCR ile gösterilmesi, -Influenza A pozitif örneklerde mümkünse alt tiplendirmenin yapılması, -Klinik örneklerde DFA testi ile influenza virüs antijeninin gösterilmesi, -İnfluenza spesifik antikor cevabının gösterilmesi.
Yüklə 416,72 Kb. Dostları ilə paylaş:
|